(SGTT) - “Tôi nhớ những ngày cận Tết ở Huế. Trời vẫn còn lạnh, mưa phùn không ngớt. Mạ đã chuẩn bị cho chúng tôi những hũ mứt gừng, mứt vỏ cam sành, vừa giữ ấm vừa làm món tráng miệng tốt cho tiêu hóa. Lúc ấy, còn một hơi ấm khác luôn tỏa ra từ gian bếp, hơi ấm của những chảo mứt đã bắt đầu đỏ lửa từ đầu tháng Chạp cho kịp Tết. Tôi vẫn nhớ cái mùi từ những chảo “sên” mứt ấy, có lúc là mùi cay nồng của gừng, có lúc là mùi thơm ngát của trái thơm, có lúc thoang thoảng mùi thanh mát của kim quất, có lúc lại là mùi khói từ những bếp than. Mỗi khi nhớ về những ký ức ấy, tôi bất giác lại cay cay nơi sống mũi, dẫu chẳng có bếp than nào đang nổi lửa lúc này".
Đó là những dòng chia sẻ của nghệ nhân ẩm thực Nguyễn Thị Phiên trong cuốn “Hoài niệm mứt Tết” vừa được Nhà xuất bản Phụ Nữ phát hành và ra mắt bạn đọc vào ngày 9-1 vừa qua.
Một cuốn sách đẹp và mang hơi thở của những ngày Tết đoàn viên, ấm áp đến mức cứ muốn nhón lấy một quả kim quất vàng ươm và để cho vị ngọt tan vào nỗi nhớ những ngày thơ. Điều đặc biệt là cuốn sách được viết nên bởi hai mẹ con đồng thời là hai nghệ nhân ẩm thực xứ Huế.
Các bí quyết được trao truyền từ ông bà, đến mẹ và nay là con. Họ nâng niu gìn giữ công thức của các thức quà ngọt ngào chốn cung đình xưa và quyết định chia sẻ để hồi tưởng vẻ đẹp Tết xưa và truyền lại nếp sống tốt đẹp của nếp nhà.
Với 27 món mứt, từ mứt gừng nổi tiếng của Huế, đến mứt chùm ruột, mứt cóc bình dị, “Hoài niệm mứt Tết” là sự song hành của hai thế hệ và sự đồng hành của người mạ - người bà trong ký ức.
“Tất cả mứt bánh khéo đẹp, mạ làm được nhờ công của ba tụi con đó. Ba tụi con tính vui vẻ,sống chan hòa, hay chia sẻ với mọi người những bài thuốc hay, những gói hoa ướp trà như hoa sói, hoa mộc, hoa hồng tường vi, cúc tỉ muội đến bà con lối xóm. Từ đó mạ được những O nấu ăn cho phủ bà Chúa và Bà Đốc Mậu chuyên nghề mứt bánh đã dạy cho mạ. Bà cho mạ đến nhà, phụ và học trực tiếp. Khi đến công đoạn khó, bà có câu nói mạ nhớ đời “Mợ ơi tui làm được, mợ cũng làm được, đừng ngại ngăn sông cách núi, chỉ ngại lòng mình không quyết tâm thôi. Khi mợ làm được mợ sẽ mỉm cười với những lát mứt đẹp mình đã làm. Mợ sẽ sung sướng với những lời khen thưởng của gia đình và bạn bè, nhất là tạo được nồng ấm của gia đình, tạo được lòng thương yêu và trân trọng của chồng con”, tác giả viết trong sách.
Nghệ nhân Nguyễn Thị Phiên
Sinh ngày 30-5-1945, học nữ công gia chánh tại trường Nữ Trung học Đồng Khánh Huế. Năm 1997-2005 bà chuyên làm món ăn cung đình và món ăn truyền thống Huế tại nhà hàng Cung Đình, khách sạn Rex. Từ năm 2004 đến nay: Giảng dạy tại Saigontourist, Vinpearl…
Nghệ nhân Đỗ Thị Phương Nhi
Sinh ngày 4-7-1967, giảng viên trường Saigontourist, Hướng nghiệp Á Âu, Hội đầu bếp Sài Gòn, trường Cao đẳng Công nghệ Thủ Đức, Vingroup…
Bảo Hướng