(SGTT) - Theo các chuyên gia dinh dưỡng, phương pháp giảm cân chỉ ăn chất đạm như ức gà, thịt bò nạc… có thể gây áp lực cho gan, thận và về lâu dài có nguy cơ dẫn đến giảm chức năng của những bộ phận này.
- Da khô ráp, nổi mụn ồ ạt: Bác sĩ chỉ cách phục hồi sau Tết
- Làm đẹp cấp tốc: coi chừng ‘mất Tết’ vì tin vào quảng cáo
Lầm tưởng tai hại về chế độ ăn giảm cân
Sau khi ‘thả phanh’ với các bữa tiệc trong kỳ nghỉ Tết Nguyên đán vừa qua, nhiều người đã bị tăng cân mất kiểm soát nên họ tìm đến những phương pháp giảm cân nhanh chóng. Theo đó, sau Tết, một số người quyết định chỉ ăn chủ yếu là chất đạm mau chóng lấy lại vóc dáng.
Nói về chế độ ăn này, bác sĩ dinh dưỡng Nguyễn Võ Trà Mi, Viện nghiên cứu và tư vấn dinh dưỡng (TPHCM), cho biết chắc mọi người không xa lạ với thông tin “muốn giảm cân nhanh chỉ ăn đạm như ức gà, thịt bò nạc, cá nạc và hạn chế tối đa ăn tinh bột, chất béo”. Thế nhưng, đây không phải là một phương pháp được khuyến nghị và cũng không phải là giải pháp lâu dài để giảm cân; thậm chí việc chỉ ăn quá nhiều đạm có thể gây ra vấn đề cho sức khỏe.
Nguyên tắc của giảm cân chính là sự thâm hụt năng lượng. Năng lượng nạp vào ít hơn năng lượng tiêu hao. Có ba chất sinh năng lượng cho cơ thể chính là đường, đạm, béo. Quá trình tiêu thụ chất đạm sẽ kéo dài vì cơ thể cần thời gian để tiêu hóa và hấp thu. Do đó, ăn đạm giúp no lâu hơn, giảm cảm giác đói; từ đó giảm năng lượng nạp vào có thể giúp giảm cân.
Tuy nhiên, “chuyển hóa trong cơ thể không chỉ đơn giản như vậy. Chất đạm là chất duy nhất có chứa Nitơ trong ba chất sinh năng lượng vừa nêu trên. Quá trình chuyển hóa đạm tạo ra chất thải NH3, tên thường gọi là Amoniac. Đây là một chất độc với cơ thể nên phải thải ra ngoài càng sớm càng tốt. Amoniac phải được đem đến gan để chuyển hóa thành Urê. Sau đó, Urê được chuyển đến thận và trải qua một loạt chuyển hóa và được thải ra ngoài qua nước tiểu”, bác sĩ Mi phân tích và cho rằng việc ăn quá nhiều đạm có thể gây tăng áp lực cho gan, thận, lâu dài dẫn đến giảm chức năng các bộ phận này. Một hậu quả có thể kể đến nữa là tăng Acid uric máu và gây ra bệnh gout.
Ngoài ra, quá trình chuyển hóa và thải các chất có Nitơ qua nước tiểu sẽ kéo theo việc thải Canxi, nghĩa là làm tăng tốc độ mất Canxi ở xương. Nếu ăn đạm mà không ăn đủ tinh bột, có thể khiến khối xương bị mất đi. Do đó, nếu áp dụng quá lâu dài chế độ ăn này, cơ thể sẽ bị giới hạn quá khắt khe lượng carbohydrate (tinh bột) thu nạp; từ đó làm tăng nguy cơ bị thiếu các loại vitamin và khoáng chất, gây loãng xương, chuyên gia dinh dưỡng cho biết thêm.
Việc hạn chế ăn tinh bột nhiều và đột ngột cũng dễ gây ra các tác dụng phụ tạm thời như táo bón, đau đầu, chuột rút, hôi miệng, nhức đầu, mệt mỏi, suy nhược. Như vậy, để giảm cân một cách an toàn, mọi người nên tập trung vào việc ăn một chế độ ăn cân đối và giàu chất dinh dưỡng.
Cách giảm cân bền vững?
Theo bác sĩ Mi, nguyên tắc của giảm cân là thâm hụt năng lượng, nghĩa là năng lượng nạp vào cơ thể nhỏ hơn năng lượng tiêu hao. Tuy nhiên, việc tính toán năng lượng không phải là điều dễ dàng. Mọi người có thể lấy lại vóc dáng nếu tuân thủ những nguyên tắc đơn giản sau.
Thứ nhất là lựa chọn thực phẩm hợp lý. Những người đang trong thời gian giảm cân nên hạn chế các đồ ăn nhanh như gà rán, hamburger; thực phẩm chế biến sẵn như bim bim (snack), đồ hộp; các loại đồ ngọt như nước ngọt, bánh kẹo và các món chiên rán, nhiều dầu mỡ.
Thứ hai, mọi người có thể kiểm soát lượng thức ăn để giảm năng lượng nạp vào cơ thể thông qua phương pháp ‘ăn ngược’.
Nhiều người thường có thói quen ăn cơm với thịt cá trước; sau đó là ăn rau và canh. Còn đối với phương pháp ‘ăn ngược’, mọi người sẽ ăn rau củ trước; kế đến là ăn thịt cá; cuối cùng là ăn cơm, tinh bột. Cách ăn này giúp giảm năng lượng ăn vào. Bởi rau có khả năng làm tăng cảm giác no, giúp giảm lượng thịt cá, tinh bột ăn vào, bác sĩ Mi cho biết.
Chuyên gia dinh dưỡng này cũng khuyến cáo giảm cân là hành trình cần thời gian, dục tốc bất đạt. Mọi người nên đưa ra mục tiêu giảm cân sát với thực tế. Mức giảm khoảng 0,5kg mỗi tuần là phù hợp. Việc giảm cân quá nhanh và đột ngột bằng cách cắt giảm năng lượng quá mức hoặc áp dụng các phương pháp giảm cân không an toàn. Điều này khiến tâm lý căng thẳng, cũng như gây mất cơ và ảnh hưởng đến sức khỏe.
Bên cạnh chế độ dinh dưỡng, luyện tập thể thao cũng vô cùng cần thiết. Bác sĩ này cho biết mọi người nên vận động ít nhất 5 phút sau khoảng thời gian từ 45-60 phút ngồi thụ động và vận động ít nhất 150 phút mỗi tuần để tập các bài tập từ cường độ trung bình đến mạnh. Mục đích của việc vận động thể dục là giúp tăng thêm một phần năng lượng tiêu hao và giữ khối cơ không bị mất đi khi giảm cân.
Minh Thảo
