(SGTT) - Lợi dụng việc được giao trách nhiệm quản lý hồ sơ hướng dẫn viên (HDV), đề xuất việc cấp thẻ HDV, ba đối tượng là chuyên viên Phòng quản lý du lịch, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTTDL) Lào Cai đã móc nối với bên ngoài để sử dụng giấy tờ nghi giả, nộp hồ sơ xin cấp thẻ HDV với số lượng lớn; móc nối với các chuyên viên của Sở VHTTDL của 6 tỉnh khác để thẩm định, cấp thẻ HDV du lịch quốc tế.
- Thêm nhiều điểm du lịch đêm hấp dẫn ở TPHCM, Lào Cai, Ninh Bình
- Lào Cai giảm giá vé tham quan các điểm du lịch nổi tiếng
- Quảng Ninh cho phép đón du khách nội tỉnh
Theo đúng trình tự, trước khi cấp thẻ hướng dẫn viên (HDV), cán bộ thẩm định phải có trách nhiệm xác minh các văn bằng của người yêu cầu cấp thẻ hướng dẫn, từ đó chuyển ban giám đốc duyệt. Khi duyệt xong, dữ liệu hồ sơ sẽ được nhập lên hệ thống do Tổng cục Du lịch quản lý và xuất ra chuyển qua nhà in để in thẻ cho HDV.
Lập hồ sơ giả để làm thẻ HDV
Liên quan đến đường dây “giả mạo trong công tác” để cấp thẻ hướng dẫn viên du lịch sai quy định, chiều ngày 23-9 vừa qua, Cơ quan An ninh điều tra, Bộ Công an đã phối hợp với Công an tỉnh Lào Cai thực hiện quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can và lệnh khám xét khẩn cấp với 3 đối tượng.
Theo thông tin trên báo Công an nhân dân, chuyên án này đã được Cục An ninh kinh tế, Bộ Công an lập từ tháng 2-2017. Thời điểm đó, hàng loạt tour du lịch 0 đồng xuất hiện ở nhiều tỉnh, thành trên cả nước với lượng du khách nước ngoài (chủ yếu là thị trường khách Trung Quốc) vào Việt Nam tăng đột biến.
Hiện đơn vị này đã làm việc và thu giữ hàng trăm hồ sơ HDV được cấp thẻ tại 7 Sở VHTTDL gồm Lào Cai, Yên Bái, Bắc Giang, Hà Giang, Vĩnh Phúc, Lào Cai, Điện Biên để phục vụ công tác điều tra.
Báo Công an nhân dân thông tin thêm, kết quả điều tra bước đầu xác định, lãnh đạo và chuyên viên Sở VHTTDL Lào Cai đã tiếp nhận hồ sơ, thẩm định, cấp thẻ trái quy định pháp luật cho hàng trăm trường hợp hồ sơ HDV du lịch không đủ điều kiện trong suốt giai đoạn từ năm 2014 đến năm 2017.
Qua điều tra, Cục An ninh kinh tế cũng phát hiện nhiều đường dây hoạt động tại nhiều tỉnh, thành phố trên cả nước. Các đường dây này đều có sự tiếp tay của một số cán bộ thuộc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch các địa phương; trong đó đáng chú ý là ở Lào Cai và Quảng Ninh.
Cơ quan điều tra đã tập trung vào đường dây do Nguyễn Thị Vân (40 tuổi); Vũ Kim Oanh và Doãn Thị Hồng Hạnh (cùng 36 tuổi), đều là chuyên viên Phòng quản lý du lịch, Sở VHTTDL Lào Cai.
Lợi dụng việc được giao trách nhiệm quản lý hồ sơ HDV, đề xuất việc cấp thẻ HDV, ba đối tượng này đã móc nối với đối tượng ngoài xã hội để sử dụng giấy tờ nghi giả, nộp hồ sơ xin cấp thẻ HDV với số lượng lớn.
Ngoài ra, kết quả điều tra của Cục An ninh kinh tế cũng xác định các chuyên viên này còn móc nối với các chuyên viên của Sở VHTTDL của 6 tỉnh còn lại để thẩm định, cấp thẻ HDV du lịch quốc tế.
Với mỗi một bộ hồ sơ (không đủ điều kiện) được thẩm định, cấp thẻ, các đối tượng sẽ thu giá từ 10-70 triệu đồng, tùy từng trường hợp và từng thời điểm.
Xuất hiện nhiều thẻ HDV giả
Năm 2018, Tổng cục Du lịch đã từng đề nghị Bộ Công an vào cuộc xác minh việc làm thẻ HDV giả tại Khánh Hòa theo đơn tố cáo của người dân khi tại đây bùng phát loại hình tour 0 đồng do khách Trung Quốc tăng đột biến từ năm 2016.
Theo đó, để hợp thức hóa việc làm HDV, các đối tượng hành nghề hướng dẫn “chui” đã tìm đến các đường dây làm thẻ HDV giả mạo hoặc thẻ giả mạo nhưng thật (nghĩa là thông tin thẻ HDV vẫn có trên hệ thống quản lý của Tổng cục Du lịch). Cụ thể, nếu là thẻ do tư nhân bên ngoài in có các loại:
Loại thẻ rẻ, phôi giống 100% như thẻ thật (nhưng không có tên trên mạng lưu trữ của huongdanvien.vn), dập in nổi in chìm, mã số thẻ... đầy đủ, giá từ 15 - 20 triệu đồng. Loại này nếu xem kỹ hay tra trên hệ thống phát hiện dễ dàng.
Loại thẻ đắt, phôi giống 100% thẻ thật, có cả tên và mã số thật được lưu trên hệ thống huongdanvien.vn, giá 50 - 60 triệu đồng.
Khi các đoàn thanh tra kiểm tra thẻ HDV du lịch, nếu chỉ cầm thẻ trên tay và quan sát bằng mắt thường, có thể không phân biệt được thẻ HDV giả do công nghệ in thẻ này càng tiên tiến và máy in thẻ từ này rất phổ biến trong kinh doanh in ấn.
Để biết chính xác, thanh tra chỉ có thể sử dụng phương án kiểm tra bằng cách đối chiếu với ảnh thẻ HDV trên trang huongdanvien.vn vì chỉ có cán bộ cấp thẻ của Sở mới đưa thông tin hồ sơ được duyệt công bố và để Tổng cục Du lịch cùng các Sở khác giám sát.
Người viết bài này được biết, thậm chí có thẻ được chọn sao cho khuôn mặt người làm thẻ HDV giả giống hao hao người đã có sẵn thẻ HDV được Sở cấp trước trên hệ thống quản lý rồi in luôn thẻ có mã số thật của HDV đó. Đối với loại thẻ nay, cơ quan chức năng khi kiểm tra phải xác minh thêm giấy chứng minh nhân dân của đối tượng đang hành nghề, nhưng thẻ vẫn là thẻ giả, vẫn do tư nhân bên ngoài in.
Thẻ giả hay thẻ cấp sai quy định?
Vậy, đối với những thẻ đã được nhóm đối tượng thuộc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Lào Cai “bùa” hồ sơ và nộp xin cấp thẻ HDV, đó có phải là thẻ HDV du lịch giả hay là thẻ cấp sai quy định?
Trước hết, cần hiểu rõ một số quy trình của việc cấp thẻ. Để làm thủ tục cấp thẻ, HDV có quyền lựa chọn liên hệ Sở Du lịch (Sở VHTTDL/Sở Văn hóa Thông tin, Thể thao và Du lịch) tại tỉnh, thành phố thuận lợi điều kiện sinh hoạt, hành nghề, cư trú của họ.
Sau đó, phòng một cửa của Sở này sẽ hướng dẫn cho người đăng ký cấp thẻ HDV du lịch làm thủ tục hồ sơ cấp thẻ. Hồ sơ sẽ do Phòng Quản lý lữ hành (thuộc Sở) xác minh, thẩm định độ chính xác và cuối cùng được chuyển ban giám đốc duyệt.
Khi duyệt xong, dữ liệu hồ sơ sẽ được nhập trên trang huongdanvien.vn do Tổng cục Du lịch quản lý và xuất ra chuyển qua nhà in để in thẻ cho HDV.
Hiện nay, hầu hết các Sở đều chọn nhà in của Trung tâm Thông tin Du lịch, Tổng cục Du lịch vì cho rằng đây là nơi bảo mật thông tin và sẽ không có nạn in thẻ giả tràn lan ra ngoài; mặc dù không có quy định Tổng Cục Du lịch bắt buộc chỉ định việc in thẻ tại đơn vị nào.
Để tránh tình trạng tư nhân bên ngoài in thẻ HDV du lịch giả, Bộ VHTTDL đã ban hành thông tư 06 bổ sung chi tiết in mã QR và hoa văn dạng sóng chống giả trên mặt thẻ HDV.
Các Sở quản lý du lịch hiện nay áp dụng dịch vụ công trực tuyến, các hồ sơ đề nghị cấp thẻ có thể gửi đến bộ phận tiếp nhận hồ sơ bằng file mềm, nhưng đến khi nhận lại thẻ, người được cấp thẻ vẫn phải nộp trực tiếp (đem bản chính và bản pho to đối chiếu) hay gửi qua dịch vụ bưu điện một bộ hồ sơ giấy có sao y thị thực các văn bằng, chứng chỉ liên quan.
Cán bộ thẩm định có trách nhiệm xác minh các văn bằng trên có đúng do các cơ sở đào tạo cấp đúng người và đúng nội dung hay không khi duyệt online và khi nhận hồ sơ giấy.
Nhưng nếu cả khâu xác minh này bị cơ quan cấp thẻ bỏ qua hoặc giám sát lỏng lẻo thì đó chính là khe hở để cho người có bằng giả trở thành người có thẻ HDV thật như các đối tượng chuyên viên của Sở VHTTDL Lào Cai đã làm.
Theo thông tin trên dữ liệu trực tuyến hướng dẫn viên của Lào Cai, có 140 thẻ hướng dẫn; trong đó có 89 thẻ HDV quốc tế, 37 thẻ HDV nội địa. Như vậy, với các trường hợp (đã cấp thẻ) được nhóm đối tượng của Sở VHTTDL Lào Cai “bùa” hồ sơ, về cơ bản, thẻ HDV đó là thật nhưng cấp sai quy định. Loại thẻ này do chính các Sở phát hành.
Vì thế, các Sở cũng cần có biện pháp hủy hồ sơ, thu hồi hoặc vô hiệu hóa thẻ HDV đã cấp sai quy định. Việc làm này không chỉ bảo vệ uy tín của cơ quan quản lý ngành mà còn tạo môi trường làm việc công bằng đối với những HDV chân chính.
Nguyễn Đức Chí
Giá trị của một thẻ HDV du lịch, ngoài bằng cấp, nỗ lực của người muốn làm nghề giờ đây còn tùy thuộc vào sự quản lý chặt chẽ của các cơ quan nhà nước và đạo đức công vụ của người thừa hành.
