(SGTT) – Những năm gần đây, ngoài chế độ ăn eatclean, trường chay, nhịn ăn gián đoạn 16/8… nhiều người còn tiếp cận và làm quen với phương pháp ăn thô kết hợp tắm nắng, như cách quay về lối sống tự nhiên của tổ tiên con người hàng triệu năm về trước. Tuy vậy, chuyên gia cũng dành lời khuyên và những lưu ý đặc biệt trong quá trình áp dụng phương pháp này hằng ngày.
- Liệu bạn đã ăn kiêng đúng cách?
- Giới văn phòng “khỏe-trẻ-đẹp” nhờ eat-clean, chuyên gia dinh dưỡng bổ sung thêm những gì?
- Nữ quản lý rẽ hướng làm cố vấn dinh dưỡng: “Mong muốn lan tỏa giá trị cộng đồng”
Hiểu thế nào về ăn thô – tắm nắng?
Theo ThS.BS Lê Thị Thu Huyền, chuyên ngành y học cổ truyền - định hướng chuyên khoa dinh dưỡng và da liễu, kiêm Phó giám đốc công ty TNHH dịch vụ y tế H&H, phương pháp ăn thô là một loại chế độ ăn uống bao gồm hầu hết thực phẩm có nguồn gốc từ thực vật được ăn sống chưa qua chế biến, nấu nướng (nếu sử dụng nhiệt độ thì không được vượt quá 48⁰C), tiệt trùng hoặc xử lý bởi các chất hóa học.
Được biết, chế độ ăn uống thực phẩm thô bắt nguồn vào cuối những năm 1800 khi bác sĩ người Thụy Sĩ Maximilian Bircher-Benner phát hiện ra rằng ăn táo sống có thể chữa được chứng vàng da chán ăn của ông. Từ đó, ông tiến hành hàng loạt các thí nghiệm để kiểm tra tác động lên sức khỏe của thực phẩm sống và ngày càng có niềm tin vào giá trị loại thực phẩm này mang lại. Đồng thời ông cũng là người đi trước thời đại khi hướng con người tiến tới lối sống khỏe mạnh, hòa mình với thiên nhiên bằng chế độ ăn uống, tập luyện, làm việc, tránh xa rượu, cà phê, thuốc lá, bình an trong tâm hồn.
Tuy vậy, ngày nay có rất nhiều “biến thể” từ phương pháp ăn thô như ăn trứng sống, thịt cá sống... áp dụng một cách cực đoan hoặc thái quá với mong muốn điều trị các bệnh lý nan y kể cả ung thư nhưng vô tình dẫn đến nhiều hệ lụy không tốt cho sức khỏe.
Chuyên gia Lê Thị Thu Huyền nhấn mạnh việc tắm nắng là một phần của phương pháp trị liệu ăn thô mà bác sĩ Bircher-Benner đã khởi xướng. Sau nhiều năm nghiên cứu và theo dõi, ông tin rằng các loại thực vật sống nhờ hấp thụ năng lượng từ ánh sáng mặt trời mà quang hợp để tạo ra những dưỡng chất có lợi cho sức khỏe, sẽ bị mất đi bởi quá trình tinh chế, nấu nướng, hun khói, lên men. Do đó chúng sẽ được tiêu hóa tốt hơn khi ăn sống và giữ được nguồn năng lượng từ mặt trời giúp phục hồi và bảo vệ sức khỏe.
Tuy nhiên, cường độ tia UV hiện nay trong ánh nắng mặt trời khá cao, điều này dễ tăng nguy cơ ung thư da với những người phải tiếp xúc nhiều, vì vậy chuyên gia cho rằng không nên phơi da trực tiếp dưới ánh nắng mặt trời quá lâu.
Theo phương pháp ăn thô, tất cả các loại thực vật như rau củ trái cây, các loại hạt, quả hạch hay các loại đậu đều có thể đưa vào áp dụng, chỉ cần chưa qua quá trình tinh chế, nấu nướng hoặc lên men, tiệt trùng, xử lý bởi các chất hóa học. Người trải nghiệm có thể áp dụng ăn theo tỷ lệ 60% trái cây, 30% rau củ và 10% hạt với các loại trái cây địa phương, ăn theo mùa, rau củ quả có thể làm salad hoặc sinh tố ép nước…
Chị Lê Thị Huệ Châu, hiện đang sinh sống và làm việc tại Đài Loan cho hay mình đã áp dụng phương pháp này và nhận thấy những biến chuyển tích cực trên cơ thể. Chị tâm sự mình biết đến ăn thô khi đã ăn chay trường nhưng có ý định giảm cân. Sau một lần xem phương pháp nào giảm cân cho người ăn chay thì thấy có khá nhiều người trên thế giới thử ăn thô. Điều này đem lại hiệu quả tích cực cho việc giảm cân và giúp cơ thể có sức khỏe vượt trội hơn cả ăn chay trường. Sau sáu tháng ăn thô, chị Huệ Châu vui vẻ cho biết mình đã giảm đúng số cân mong muốn, ngủ ngon hơn và thức dậy cũng phấn chấn hơn. Chị hạn chế được tình trạng gãy rụng tóc, mụn ở lưng và ngực hết sạch sẽ, ăn cơm cũng ngon miệng và da dẻ bóng mượt hơn.
Ăn thô dựa trên nền tảng các loại thực vật như rau củ trái cây tươi, đây là những loại thực phẩm có chứa nhiều dưỡng chất vitamin, khoáng chất, phytochemical, chất chống oxy hóa, chất xơ… Vì vậy sẽ đem lại rất nhiều lợi ích cho sức khỏe con người như giảm cân, chống táo bón, phòng ngừa ung thư đại tràng, giảm nguy cơ các bệnh lý đái tháo đường, rối loạn mỡ máu, biến cố tim mạch, tăng cường khả năng chống viêm, chống lão hóa.
Lời khuyên từ chuyên gia
Bác sĩ Lê Thị Thu Huyền chia sẻ hầu hết mọi người có thể thực hiện ăn thô. Tuy nhiên, trước khi áp dụng một chế độ ăn uống sinh hoạt nào đó, người trải nghiệm cũng cần hiểu những nhược điểm nhất định như phương pháp này không cung cấp đủ lượng vitamin B12, giảm lượng cholesterol lành mạnh (HDL), lượng protein, canxi, kẽm, sắt thấp và giá trị sinh học không cao như nguồn thực phẩm từ động vật. Vì vậy, những đối tượng như người sau khi phẫu thuật, người suy dinh dưỡng, người mới ốm dậy, phụ nữ mang thai, cho con bú, trẻ em đang trong độ tuổi phát triển, giai đoạn dậy thì, người già yếu, không nên áp dụng chế độ ăn này, bác sĩ nhấn mạnh.
Riêng vấn đề phơi nắng, hiện nay vẫn chưa được thống nhất trên toàn thế giới. Tuy vậy nhiều ý kiến cho rằng khung giờ 9:00 đến 15:00 sẽ giúp da tổng hợp vitamin D tốt hơn các khung giờ khác. Song, khung giờ này lại làm tăng nguy cơ ung thư da nên các nhà khoa học khuyến cáo người dân nên uống vitamin D thay vì phơi nắng, nhưng nếu tránh nắng hoàn toàn thì sẽ dễ bị rối loạn nhịp sinh học, trầm cảm, nhiễm trùng.
Theo bác sĩ, để cân bằng giữa lợi ích và nguy cơ thì có thể phơi nắng nhưng cần lưu ý những điều cơ bản như không nên phơi da quá lâu trực tiếp dưới ánh nắng mặt trời vì da càng bị cháy nắng thì nguy cơ ung thư càng cao, tất nhiên không khuyến cáo với những người có bệnh lý da nhạy cảm với ánh nắng. Vào mùa hè mỗi ngày không nên phơi quá 10-15 phút, mùa đông không nên quá 15-20 phút.
Bên cạnh đó, người phơi nên đeo kính râm để bảo vệ mắt, khẩu trang để bảo vệ da mặt, vùng đầu tóc có thể phơi với thời gian ngắn hơn hoặc đội mũ nón để bảo vệ đầu, mặc quần áo ngắn lộ ra những vùng da tay, da chân. Thời điểm 12:00 giờ trưa là khung giờ nếu phơi nắng cơ thể sẽ tạo được nhiều vitamin D nhất vì tia UVB đạt đỉnh điểm.
Quan điểm của khoa học hiện đại chỉ ra phơi nắng giúp tiêu diệt các loại vi sinh vật, nấm mốc, giúp cơ thể sản sinh ra loại hormon chống trầm cảm như endorphine giúp giảm đau và căng thẳng, hay dopamin giúp tăng cảm giác vui vẻ. Đồng thời phơi nắng còn giúp điều chỉnh nhịp sinh học ngày đêm của con người, tỉnh táo làm việc vào ban ngày và ngủ ngon giấc vào ban đêm, bác sĩ Thu Huyền nói thêm.
Chia sẻ cách áp dụng phương pháp này vào sinh hoạt hằng ngày, chị Huệ Châu nói “Buổi sáng tôi ăn một đĩa bao gồm nhiều loại trái cây theo sở thích kèm nước ép rau và trái cây, trưa ăn salad, xế chiều ăn thêm sinh tố, tối ăn salad trái cây kèm rau. Tắm nắng mỗi ngày tầm 15-20 phút, buổi trưa khung giờ từ 12:30 đến 12:45 hoặc 13:00. Lúc tắm nắng, bạn có thể bôi dầu dừa hoặc dầu ô liu lên da để giúp da đẹp và hấp thụ vitamin D tốt hơn”.
Ăn thô và tắm nắng là một trong nhiều trường phái chăm sóc sức khỏe đều nhằm mục đích mang đến cho con người một sức khỏe tốt, chống lại hoặc giảm nguy cơ bệnh tật. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả cao nhất còn tùy thuộc cách mỗi người áp dụng nó như thế nào vào cuộc sống.
Theo bác sĩ Thu Huyền, để cải thiện sức khỏe và giảm cân thì không có một phương pháp nào là toàn diện mà phải kết hợp nhiều phương pháp. Đầu tiên là chế độ ăn uống cân bằng nghĩa là ăn đa dạng các loại thực phẩm cả động vật và thực vật, trong đó thực vật nên chiếm 70%, hạn chế tối đa các loại thực phẩm chế biến sẵn, thực phẩm tinh chế, thực phẩm nhiều đường, muối, chất béo chuyển hóa, chất béo bão hòa. Nên tập nói không với thuốc lá, dùng bia rượu với lượng vừa đủ, tập luyện thể thao đều đặn mỗi ngày 30 phút đến 1 tiếng, nên ngủ trước 11 giờ, thời gian ngủ đạt 7-8 tiếng một ngày, tránh stress, cố gắng giữ cho tinh thần thoải mái, vui vẻ thì mới giữ được sức khỏe ổn định và giảm cân một cách bền vững.
An Phú
