Thái Hà -
Hơn 50 hộ gia đình ở khu Brooklyn (New York, Mỹ) giờ không cần dùng điện sinh hoạt của các công ty điện nữa. Họ dùng điện của nhau, nhà này bán điện mặt trời cho nhà kia. Bộ đo điện đặt ở các bảng điện đếm xem số lượng electron luân chuyển qua đường dây. Số liệu được ghi bằng công nghệ blockchain. Đây sẽ là tương lai của trao đổi điện năng.
Việc một hộ gia đình bán điện mặt trời không sử dụng hết không mới. Nếu không dùng hết, họ bán lại cho các công ty điện bằng đồng hồ hai chiều đặc thù. Còn người mua thì vẫn mua từ công ty điện. Nhưng với công nghệ blockchain, người mua và người bán làm việc trực tiếp với nhau, không qua trung gian.
Blockchain (chuỗi khối) là một công nghệ rất mới, nó là nền tảng cho việc sinh ra các đồng tiền điện tử như Bitcoin, hiểu thấu đáo blockchain không dễ, nhưng hiểu đơn giản thế này: blockchain giống như một sổ kế toán ghi lại chi tiết tất cả các giao dịch theo một hệ thống toán học nhằm ngăn chặn những can thiệp trái phép.
Ví dụ như nếu A chuyển tiền cho B qua ngân hàng thì dữ liệu giao dịch sẽ nằm ở ngân hàng và ngân hàng có thể “xào nấu” dữ liệu theo mục đích của họ, hay hacker có thể đột nhập vào hệ thống ngân hàng phá dữ liệu. Nhưng giao dịch từ A tới B dùng công nghệ blockchain ghi lại thì dữ liệu sẽ nằm ở rất nhiều máy tính đồng đẳng đặt khắp nơi trên thế giới, không ai có thể phá hay thao túng được dữ liệu. Blockchain sẽ áp dụng vào rất nhiều ngành trong tương lai và mọi người sẽ quen dần với thuật ngữ này.
Dự án bán điện cho lẫn nhau ở khu Brooklyn được hãng Siemens và startup chuyên về công nghệ blockchain có tên LO3 Energy tiến hành thí điểm, sử dụng phần mềm blockchain có tên Ethereum. Không có cơ quan tập quyền nào kiểm soát dữ liệu bán điện giữa các hộ. Mỗi giao dịch điện giữa các hộ sẽ được ghi trên các máy tính của tất cả các hộ tham gia mạng lưới, ai đó có ý định làm “trò mèo” cũng phải bó tay. Và họ cũng không phải chịu bất kỳ chèn ép nào từ các công ty bán điện nữa.
“Khi bạn mua điện từ cộng đồng, tiền trở lại cộng đồng. Mỗi kWh điện bạn mua, bạn trả trực tiếp cho cộng đồng, cắt đi các khoản trung gian sẽ tiện lợi và tiết kiệm hơn nhiều”, Lawrence Orsini, Chủ tịch LO3 Energy nói trên tờ The New York Times. Hệ thống điện phi tập trung kiểu này cũng năng động hơn so với hệ thống lưới điện tập trung khi các thảm họa thiên nhiên như cơn bão Sandy xảy ra. LO3 Energy còn xây dựng một ứng dụng smartphone cho phép khách hàng quản lý việc mua điện của họ, mua của ai, giá bao nhiêu…
Các công ty khác cũng đang theo gót LO3 Energy, như Grid Singularity ở Áo muốn mang hệ thống lưới điện phi tập trung này đến các nước đang phát triển, giúp họ phân bổ điện mặt trời. Tại Bangladesh, nơi 65 triệu dân thường xuyên ở tình trạng thiếu điện khi nối vào lưới quốc gia, Công ty ME SOLshare đã xây dựng mạng lưới kết nối giữa các hộ nông dân có và hộ không có các tấm pin năng lượng mặt trời.
Tại Đức, Công ty Sonnenbatterie còn tạo ra hệ thống cho phép người bán điện trữ lại điện trong các tủ ắc-quy rồi sau đó đem ra bán vào những ngày ít nắng hoặc ít gió. Hệ thống này đã có hơn 8.000 hộ tham gia. Tổng giám đốc công ty này ví hệ thống như “Airbnb trong ngành điện”. Airbnb là nền tảng cho khách du lịch thuê phòng ở trống đang được nhiều người ưa chuộng. Tại Úc, một công ty tên Power Ledger thông báo khởi động dự án xây dựng lưới điện với công nghệ blockchain ở thành phố Perth. SolarCoin, một startup từ Học viện Công nghệ MIT danh tiếng còn tạo ra hệ thống tiền điện tử để trả công người tạo ra điện mặt trời, 1 coin cho một 1 MWh điện mặt trời.
“Khi Internet mới xuất hiện, thật khó tưởng tượng được tác động mạnh mẽ của nó như ngày nay. Điều tương tự sẽ xảy ra với blockchain”, Ed Hesse, Tổng giám đốc Grid Singularity quả quyết.
(Theo The New York Times)
