(SGTT) - Nếu lần đầu nhìn thấy loại bánh này, nhiều người thường hay nhầm lẫn đó là bánh tét. Trên thực tế, đây là bánh tro mật (hay còn gọi là bánh gio mật, một loại bánh truyền thống của các dân tộc phía Bắc nước ta.
Theo tìm hiểu của người viết, bánh tro được ăn vào các dịp lễ lớn như Tết Nguyên Đán và tết Đoan Ngọ (ngày 5-5 Âm lịch). Theo phong tục, người dân ăn bánh này, sau đó lấy nước luộc bánh đổ xuống mương để xua đuổi đỉa và các loại côn trùng làm hại cây lúa.
Nguyên liệu đặc biệt của món bánh này là tro bếp. Tro sau khi lấy từ bếp ra, sẽ được đổ nước từ từ để ngấm nước, hay còn gọi là no nước. Sau đó, lọc lấy nước vào một chậu nhỏ, để lắng 1-2 tiếng, vớt lấy phần nước trong trên mặt mang đi gói bánh. Nước tro sẽ giúp gạo trong bánh nhừ hơn, có màu đẹp và mùi thơm đặc trưng.
Tiếp theo, lấy nước tro thành phẩm ngâm gạo nếp, để qua một đêm mới tiến hành gói. Bánh gio dùng lá chít gói ở trong để tạo mùi thơm, lá dong bên ngoài để cố định bánh, sau đó buộc lạt.
Cuối cùng là luộc bánh, bánh tro mật được luộc từ 3-5 tiếng, sau đó vớt ra rửa lại bằng nước sạch và để ráo. Bánh chỉ sử dụng trong vòng 5 ngày kể từ ngày luộc.
Bánh tro được ăn kèm với mật ong. Nếu không có mật ong, người dùng có thể dùng đường đỏ hoặc đường nâu đun chảy trên bếp.
Phùng My