CHÍNH KỲ -
Ông Yutaka Kai nhắm nghiền mắt cầu nguyện cho bà vợ qua đời năm ngoái vì một biến chứng khi phẫu thuật thay khớp gối trong tiếng tụng kinh của thầy tu Junku Soko. Thầy Soko được ông Kai thuê sau chỉ vài cú bấm chuột trên trang Amazon Nhật Bản, rất tiện lợi, với mức giá có sẵn.
Gói dịch vụ cơ bản giá 35.000 yen (344 đô la Mỹ) được cho là rẻ, gói dịch vụ đắt nhất có giá 65.000 yen. Dịch vụ này là sản phẩm trí tuệ của một công ty khởi nghiệp có tên Minrevi. Trước khi kết hợp với Amazon, Minrevi đã tập hợp được một mạng lưới hơn 400 thầy tu, việc đặt dịch vụ được tiến hành qua trang web của họ, cũng như bằng cách gọi điện thoại. Họ lấy 30% phí dịch vụ, 70% thuộc về các thầy tu. Kết hợp với Amazon cho phép Minrevi tiếp cận đến nhiều khách hơn, họ phải thêm vào mạng lưới hơn 100 thầy nữa để đáp ứng đủ nhu cầu. Ước tính năm nay, Minrevi sẽ đáp ứng nhu cầu thuê thầy khoảng 12.000 lượt.
“Rất nhiều người không có bất kỳ kết nối với ngôi chùa nào, vì thế họ không biết phải làm gì khi nhà có đám ma, chúng tôi thấy đây là một nhu cầu”, người phát ngôn Jumpei Masano của Minrevi nói.
Ông Kai, 68 tuổi và vợ đều sinh ra trong gia đình theo đạo Phật, nhưng ông rời nhà đi làm ở một công ty sản xuất vỏ xe vài chục năm qua, sau đó thì không thường xuyên đi chùa. Đó là lý do ông Kai là khách hàng của Minrevi.
Ngày nay, theo các khảo sát, có khoảng 70% người Nhật Bản tự nhận mình không theo tôn giáo nào nhưng đến khi có người nhà qua đời, không ít người trong số đó muốn thực hiện các nghĩa vụ Phật giáo cho người quá cố.
Dù vậy, Minrevi đang gây ra nhiều cuộc tranh luận trong giới tu hành nói riêng và xã hội Nhật Bản nói chung. Người Nhật không bị cuốn vào trào lưu kinh tế chia sẻ như các nước khác. Các công ty khởi nghiệp hoặc dịch vụ dựa trên nền tảng Internet thường nhận sự đón tiếp hờ hững từ công chúng, nên phong trào khởi nghiệp, các nhà đầu tư mạo hiểm ở Nhật Bản ít hơn hẳn các nước giàu có ngang hàng với họ. Đằng này lại là một dịch vụ liên quan đến tôn giáo đầy nhạy cảm như Minrevi. Các lãnh đạo giới Phật giáo ở Nhật Bản phản đối Minrevi. “Nếu cầu nguyện hay thực hiện các nghi thức trở thành một dịch vụ tính phí thay vì cúng dường thì chính phủ sẽ coi chuyện cầu nguyện hay thực hiện các nghi thức là một kiểu làm ăn và họ sẽ đánh thuế, lúc đó các chùa sẽ phản đối thế nào?”, ông Hanyu Kakubo, một thành viên thuộc Liên đoàn Phật giáo Nhật Bản nhận xét.
Chính phủ Nhật hiện không đánh thuế các cơ sở tôn giáo. Cũng như các tôn giáo khác, Phật tử thường cúng dường cho các thầy tu khi họ làm việc cho mình. Cúng dường bao nhiêu các thầy rất ít khi nói thẳng.
“Vì thế giá dịch vụ ở chùa toàn đội lên so với thực tế. Họ có thể bán cây nến giá thị trường 10 đồng cho bạn với giá 100 đồng. Họ không thích mọi thứ minh bạch đâu”, thầy Soko làm việc cho Minrevi nói.
Thầy Soko cho rằng chính những người thầy làm dịch vụ cho Minrevi minh bạch giá cả như ông đang giúp đỡ bảo tồn truyền thống Phật giáo, bằng cách tạo ra dịch vụ khiến hàng triệu người Nhật đang có xu hướng rời xa tôn giáo có thể sử dụng dễ dàng. Ông Kakubo từ liên đoàn Phật giáo cũng thừa nhận đúng là có nhiều chùa đang làm công tác không tốt, để cho nhiều người dân quay sang tìm kiếm trên Internet. Nhiều ngôi chùa ở nông thôn thu tầm hoạt động lại vì dân số ở thôn quê ngày càng giảm và lối sống xã hội cũng thay đổi.
Theo Bộ Văn hóa Nhật Bản, thu nhập từ cúng dường của các ngôi chùa đã giảm 1/3 trong 20 năm qua.
