(SGTTO) – Những ngày dịch bệnh Covid-19 vẫn còn ám ảnh, cào nghêu là nguồn thu nhập phụ của người dân làng biển Sơn Trà, Đà Nẵng. Biển lặng, người dân nơi đây lại mang cào ra biển để kiếm chút tiền…
Trên đỉnh sóng
Biển Đà Nẵng mùa này vắng tanh. Nếu ai đi trên đường Võ Nguyên Giáp và nhìn về phía biển, sẽ thấy một người đàn ông còng lưng vác chiếc cào cao quá người. Đó là ông Hồ Văn Châu (60 tuổi, trú tổ 3, phường Mân Thái, quận Sơn Trà, Đà Nẵng).
Ông Châu nói dụng cụ chính để cào nghêu là cái cần cào - đoạn tre đặc dài khoảng 2,5m và đường kính 0,6m. Đầu gốc được chẻ làm hai, mỗi thanh được buộc vào cái cào bằng sắt mỏng hình chữ u. Ngay đoạn 1/3 thân cào, một sợi dây to bản như cái nịt dùng để quàng qua hông người cào. Dụng cụ này có thể tự làm hoặc mua với giá 150.000-200.000 đồng.
Ngày nào cũng vậy, từ 8:00 ông Châu kéo cào ra biển, mải miết cào từ chân núi Sơn Trà xuống tới bãi biển Phạm Văn Đồng. Ông dầm mình trên bọt sóng, dưới cái nắng miền Trung cuối mùa khô. Chừng tháng nữa là tới tháng 9 âm lịch, là mùa bão nổi. Lúc ấy, những cơn dông từ biển thổi tràn, lạnh buốt. Nhà nào cũng đóng chặt cửa, trẻ con, ông bà già không dám ra khỏi nhà…
Bão biển chưa tới, nhưng cơn bão dịch bệnh Covid-19 lần hai đã quét qua đây, để lại không biết bao nhiêu thiệt hại cho thành phố này. Những người như ông Châu, dù được nhà nước hỗ trợ vì mất thu nhập do dịch bệnh, nhưng khoản hỗ trợ đó là không đủ.
Ông Châu nhìn con nước, nhìn trời rồi tấm tắc: “Hôm nay biển lặng và yên ắng thật. Trời cũng quang đãng không mưa dầm như những hôm trước. Đây là thời tiết thích hợp nhất để chúng tui cào đây!”. Nói rồi, ông lội xuống nước, cúi gầm xuống bọt sóng, chân tay thoăn thoắt cầm cần cào sục sạo bãi cát.
Cào được chừng nửa tiếng, nắng nóng và chiếc cần cào nặng trên tay khiến ông Châu phải dừng lại nghỉ. Ông trầm ngâm: “Mấy năm nay những đội tàu đi biển thu nhập không còn được như trước, giá cả xăng dầu lại đắt đỏ nên có chuyến biển đi về lỗ nặng. Nhưng không biết đi biển thì còn biết làm gì. Cái nghề cào nghêu này được bao nhiêu đâu, nhưng nó cũng giúp chúng tôi có được cái ăn cho qua ngày, nhất là vào mùa dịch bệnh như thế này, cứ nằm nhà là chết đói!”.
Nghề biển phụ thuộc nhiều vào điều kiện thời tiết, nhưng chẳng ai ngờ dịch bệnh cũng ảnh hưởng không nhỏ. Và để mưu sinh, hầu hết người dân sống vùng này đều kiếm sống từ nghề cào nghêu "ba cọc ba đồng". Bình thường hàng ngày vào mùa nghêu có hàng trăm người đi cào. Suốt ngày họ phơi mình trong nắng, gió và nước biển, nếu may mắn có người kiếm được vài trăm ngàn đồng.
Quệt vội dòng mồ hôi nhễ nhại, ông Châu kể: “Phải dùng mười đầu ngón chân sục xuống cát tìm nghêu. Lâu ngày móng chân bị cát, vỏ ốc, mảnh sành... cứa làm cho chai sần hết, đau nhức không chịu nổi. Chân ngâm trong nước biển lâu ngày nên bị nước ăn, bong tróc ngứa ngáy. Những người làm lâu ngày thì mắc chứng khớp, đau lưng, cột sống… đủ bệnh cả”. Gần 60 tuổi, dù từng làm đủ nghề, nhưng cũng ngần ấy năm ông Châu gắn cuộc đời mình vào những con nghêu và lao xao sóng nước. Giờ đây, cứ cào vài chục phút, ông lại nghỉ giải lao, dùng tay đấm vào lưng bùm bụp để bớt đau.
Việc cào nghêu cũng tùy vào sự may mắn, có khi cào cả buổi mà chẳng thấy nghêu đâu nhưng có ngày chỉ cào một lúc cũng được kha khá. “Muốn tìm được nghêu, phải kiên nhẫn. Ngày nào khá tui kiếm được 50.000-70.000 đồng, cũng có khi về không!”, ông Châu cười như mếu khi kéo cần cào lên chỉ thấy cát.
Công việc bấp bênh
Theo những người cào nghêu, công việc này cũng bấp bênh và không có giờ giấc cụ thể vì phải tùy thuộc vào con nước lên xuống. Bất kể sáng sớm, trưa hay khi nhá nhem tối, hễ nước rút là người cào nghêu lại lao xuống biển. Ông Châu cũng thường xuyên bị nhắc nhở về việc phòng chống dịch bệnh vì theo quy định, người dân nên hạn chế ra ngoài, không tiếp xúc với người khác quá gần. Nhưng rồi ông trình bày rằng chỉ xuống cả một dải biển dài chỉ có mình ông. Thôi thì cũng coi như... giãn cách triệt để, một mình ông giữa vùng biển vắng trong buổi trưa nắng gắt, nào có ai.
Những cán bộ hay những người làm công tác phòng chống dịch ở tổ dân phố này, có lẽ chẳng ai lạ gì hoàn cảnh của ông. Một mình ông lâu nay làm đủ mọi nghề để nuôi mẹ già. Vợ ông mấy chục năm nay bệnh tim, không thể làm được việc gì. Cách đây hơn một năm, nhờ được chế độ chính sách của nhà nước ưu tiên nên bà được mổ tim, sức khỏe dẫu vậy vẫn yếu. Vợ chồng ông có 5 người con, đã lập gia đình gần hết, còn người con út ở với vợ chồng ông.
Chiều xuống thấp. Tầm này, xóm chài nhiều nhà cũng đang chuẩn bị bữa cơm chiều. Trong căn nhà nằm cuối xóm, hướng mặt ra biển, từng đụn khói lam lọt qua khung cửa nhỏ, chờn vờn quấn lấy khóm rau, mấy đọt mồng tơi. Mẹ và vợ con của ông Châu đợi ông về, để vừa ăn vừa trò chuyện.
Đến thăm làng chài mới thấy rằng cuộc sống của người dân làng chài Mân Thái, hay Thọ Quang chốn này vẫn mộc mạc từ bao đời với những chiếc thuyền thúng, thuyền gỗ, với mái chèo, mảnh lưới, nghề cào nghêu... Họ sống cuộc sống bình dị nơi vùng biển vắng, nơi mà ở đó con người hoà hợp với thiên nhiên hơn.
Và trước biển, có những cảnh đời, cảnh biển của dải đất miền Trung như những số phận trên đỉnh sóng. Tôi ngồi nghe, ở đâu đó ngoài biển xa có tiếng thì thầm, rằng thương…
Tiêu Dao – Nguyễn Quang
