Xe máy điện bước vào cuộc đua mới với các công ty Nhật Bản, Indonesia

(SGTT) - Thị trường xe máy điện trong nước lâu nay chủ yếu thuộc về các thương hiệu Việt Nam và Trung Quốc. Gần đây, các hãng xe máy Nhật Bản như Yamaha, Honda và Wedison từ Indonesia bắt đầu tham gia, hứa hẹn cuộc đua mới sôi động hơn.

• Nhiều nước bắt đầu đánh thuế xe điện
• Đề xuất bến xe khách phải có trạm sạc xe điện

Nhu cầu xe máy điện đang tăng dần

Kể từ năm 2018, tiêu thụ xe máy xăng tại Việt Nam bắt đầu giảm dần. Từ mốc 3,3 triệu xe năm 2018, thị trường đã lùi dần về ngưỡng hơn 2,7 triệu xe năm 2020 và chỉ còn gần 2,5 triệu một năm sau đó.

Theo thống kê của Hiệp hội các nhà sản xuất xe máy (VAMM), tổ chức chi phối phần lớn thị trường xe máy trong nước, năm ngoái, lượng xe tiêu thụ của các thành viên gồm Honda, Yamaha, Suzuki, Piaggio và SYM, tiếp tục giảm 17% so với năm 2022.

Thị trường xe máy đang có xu hướng thu hẹp dần qua từng năm. Ngoài yếu tố thị trường bão hòa, các chuyên gia còn chỉ ra nguyên nhân là do Việt Nam đang trong giai đoạn ô tô hóa, xu hướng sử dụng phương tiện “xanh” và chiến lược giảm phát thải theo cam kết đến năm 2050 Việt Nam sẽ đạt mức phát thải ròng bằng 0 (Net Zero) của Chính phủ tại hội nghị COP26.

Hiện tại xe máy xăng vẫn là lựa chọn phổ biến nhưng thị trường đang có sự chuyển dịch đáng kể. Thống kê từ Bộ Công Thương cho thấy nhu cầu mua xe máy điện gần đây tăng khoảng 30-35% mỗi năm. Số liệu tại một hội thảo về chuyển đổi giao thông điện do Bộ Giao thông Vận tải tổ chức cuối năm 2023 tại TPHCM dẫn thống kê của Cục Đăng kiểm Việt Nam cho biết, từ năm 2018 đến 2023 tại Việt Nam có 1,5 triệu xe máy điện sản xuất lắp ráp trong nước.

Nhu cầu xe điện tăng lên cũng được cho là các nhà sản xuất ngày càng đưa ra nhiều mẫu mã đa dạng, tích hợp thêm nhiều tính năng vào màn hình điều khiển, tăng quãng đường di chuyển và rút ngắn thời gian sạc pin. Có những mẫu xe sau mỗi lần sạc đầy pin chạy được đến 140-150 km như Yamaha NEO’S và Yadea S3 Pro, VinFast Evo200 Lite ...

Đáng chú ý, nhóm khách hàng là nữ giới, học sinh ngày càng chuộng xe máy điện nhờ thiết kế trẻ trung, bắt mắt, kích thước nhỏ gọn, linh hoạt. Bên cạnh đó, giá bán xe máy điện cũng được điều chỉnh phù hợp hơn với mặt bằng thu nhập của người dân. Ở các đô thị, xe điện còn được một số người tiêu dùng lựa chọn nhờ khả năng lội nước, có thể đi được qua các đoạn đường ngập mà không bị chết máy như xe xăng.

Hiện tại, người tiêu dùng có nhiều lựa chọn xe ở khoảng giá từ 18-30 triệu đồng, rẻ hơn so với nhiều mẫu xe chạy xăng trên thị trường. Một số hãng dịch vụ vận chuyển, các ứng dụng gọi xe cũng đang rục rịch cho tài xế chuyển qua xe máy điện, mở ra cơ hội tăng trường cho thị trường này.

Viện nghiên cứu chiến lược, chính sách công thương dẫn số liệu từ đơn vị tư vấn truyền thông Vero IQ cho thấy, tỷ lệ người dùng tìm kiếm về xe máy điện tăng trưởng hàng năm là 71%. Điều này cho thấy mức độ quan tâm và khả năng chuyển đổi sang xe máy điện của người dân đang tăng.

Các hãng xe Nhật Bản, Indonesia tăng tốc

Theo công ty nghiên cứu thị trường Research and Markets, giá trị thị trường xe máy tại Việt Nam dự đoán sẽ lên đến hơn 10,2 tỉ đô la vào năm 2030. Dự báo này cùng với các tín hiệu tích cực trong việc chuyển dịch sang sử dụng phương tiện năng lượng điện những năm qua cho thấy thị trường xe điện có nhiều tiềm năng để khai phá.

Thêm vào đó, các chính sách cũng dần thay đổi để loại bỏ việc nhập khẩu và tiêu dùng xe xăng để phù hợp với mục tiêu chuyển đổi đã đề ra đến năm 2050. Đây sẽ là cơ hội lớn để các dòng xe máy điện với thiết kế nổi bật, công nghệ tiên tiến và an toàn cao vươn lên chiếm lĩnh thị trường.

Cũng nhìn thấy thị trường tiềm năng mà tại các triển lãm hàng hóa Trung Quốc ở Việt Nam, các nhà sản xuất xe điện nước này cũng mang đến nhiều mẫu xe điện để quảng bá trước khi xâm nhập thị trường.

Tại Triển lãm Vietnam motor show diễn ra tuần qua, hãng xe điện Indonesia Wedison cũng mang gần 20 xe. Trong đó, có những mẫu thiết kế tương tự các mẫu xe tay ga của Honda, Yamaha hay Piaggio.

Đơn cử Bee và Victory có kiểu dáng tương tự mẫu Lead và Vario của Honda, hay Athena khá giống Piaggio Vespa Sprint. Cả ba mẫu xe theo Wedison có thể chạy đến 120 km cho một lần sạc và thời gian nạp đầy pin chỉ 30 phút.

Đại diện Wedison cho biết tham gia triển lãm nhằm khảo sát thị trường. Nếu thuận lợi, hãng sẽ mở kinh doanh năm tới. Sở hữu dải sản phẩm đa dạng, cùng lợi thế về công nghệ pin và sạc, Wedison được xem là một đối thủ đáng gờm sắp tới.

Đáng chú ý là Honda lần đầu tiên giới thiệu ICON e: và CUV e: và sẽ bước vào thị trường xe máy điện Việt Nam vào năm tới. Ngoài lợi thế về công nghệ và thương hiệu phổ biến, tham gia thị trường xe điện, Honda còn cam kết sẽ mua lại xe cũ của khách hàng sau 3 năm sử dụng.

"Xe cũ được chúng tôi tân trang lại theo các tiêu chuẩn cao nhất của Honda và sẽ được tái bán, góp phần thúc đẩy nền kinh tế tuần hoàn và giảm thiểu rác thải môi trường", ông Koji Sugita, Tổng giám đốc Honda Việt Nam nói.

Thời gian đầu tham gia thị trường, Honda sẽ bán mẫu 50cc ICON e: với giá dưới 30 triệu đồng được thiết kế cho học sinh, khách hàng lớn sử dụng xe điện hiện nay.

Honda cho biết đến năm 2026 sẽ có hơn 10 mẫu xe máy điện ra mắt toàn cầu, trong đó Việt Nam là một thị trường trọng tâm. Với việc chiếm khoảng 80% thị phần xe máy trong nước hiện nay, sự gia nhập thị trường xe điện 2 bánh của Honda được giới phân tích cho là sẽ tạo một cuộc chiến mới ở phân khúc này.

Việc Yadea đang xây nhà máy xe máy điện 100 triệu đô la tại tỉnh Bắc Giang khiến cuộc đua xe thêm quyết liệt vì đây là nhà sản xuất xe máy điện lớn trên thế giới.

Theo nghiên cứu của Motorcycles Data, dù bắt đầu bước vào giai đoạn “ô tô hóa”, Việt Nam vẫn là thị trường xe máy lớn, là phương tiện di chuyển phù hợp với thu nhập của đại đa số người lao động.

Khi thị trường xe điện tăng lên, theo các chuyên gia, cùng với hãng xe thuần điện, các doanh nghiệp xe máy truyền thống như Honda, Yamaha, SYM, Piaggio, Suzuki... tập trung đầu tư vào dòng xe điện, sẽ tạo nên cuộc đua chất lượng, giá và dịch vụ mà người dùng sẽ hưởng lợi.