Về Vĩnh Long thăm Văn Thánh miếu hơn 150 năm tuổi

(SGTT) - Văn Thánh miếu Vĩnh Long là một trong ba Văn Thánh miếu tiêu biểu của vùng đất phương Nam, được xây dựng vào năm 1866. Công trình đã được công nhận là Di tích lịch sử – văn hóa cấp quốc gia từ năm 1991.

Lễ hội Văn Thánh miếu Vĩnh Long cũng vừa được đưa vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia năm 2024, đồng thời được Hiệp hội Du lịch Đồng bằng sông Cửu Long bình chọn là điểm du lịch tiêu biểu của khu vực.

Theo Trung tâm Xúc tiến du lịch tỉnh Vĩnh Long, ở Nam Bộ chỉ có ba Văn miếu được xây dựng: ở Biên Hòa (1715), Gia Định (1824) và Vĩnh Long (1866). Ảnh: Ngọc Khuyến

Tọa lạc tại phường Phước Hậu, bên bờ sông Long Hồ, Văn Thánh miếu được khởi công từ năm 1864 và hoàn thành sau hai năm. Khi mới xây dựng, công trình thuộc làng Long Hồ, tổng Long An. Sau khi hoàn thành, giới quan lại và sĩ phu địa phương lập hội để trông coi việc hương khói, tạo ruộng đất hương hỏa và duy trì sinh hoạt văn hóa tại miếu.

Trải qua hơn 150 năm với nhiều lần trùng tu, Văn Thánh miếu vẫn giữ được vẻ cổ kính. Cổng miếu được xây theo kiểu cổ lầu ba tầng mái, giản dị nhưng mang đậm đặc trưng kiến trúc Văn miếu. Từ cổng, trục thần đạo dẫn thẳng vào chính điện, hai bên là hàng cây sao cao vút, tạo không gian trang nghiêm, tĩnh lặng.

So với các Văn miếu khác ở Nam Bộ thì Văn miếu ở Vĩnh Long xây dựng muộn nhất và là công trình duy nhất còn tồn tại cho đến hôm nay. Ảnh: Huỳnh Biển

Khu trung tâm gồm Đại Thành Điện và hai dãy Tả Vu – Hữu Vu. Chính điện thờ Khổng Tử – “Đại Thành Chí Thánh Tiên sư”, cùng Tứ Phối và các bậc hiền triết. Đây cũng là nơi tưởng niệm nhiều quan lại, sĩ phu có công trong việc xây dựng, trùng tu và bảo vệ Văn Thánh miếu.

Không gian thờ tự được bài trí giản dị, lưu giữ nhiều hoành phi, câu đối cổ do các nhà hảo tâm hiến cúng, trong đó có câu đối nổi tiếng của Thượng thư Cao Xuân Dục dâng tặng năm 1913.

Trải qua hơn 150 năm với nhiều biến cố của lịch sử, tuy đã được tu bổ nhiều lần nhưng ngôi miếu vẫn gần như không đánh mất nét kiến trúc cổ. Ảnh: Huỳnh Biển

Hằng năm, Văn Thánh miếu Vĩnh Long tổ chức bốn kỳ lễ hội lớn, thu hút đông đảo người dân và du khách. Ngoài các nghi lễ truyền thống tại Điện Đại Thành, Văn Xương Các còn là nơi diễn ra lễ giỗ cụ Phan Thanh Giản và lễ tưởng niệm các quan đại thần, nghĩa sĩ tử trận trong những năm kháng Pháp cuối thế kỷ XIX.

Du khách xem hát bội tại Văn Thánh Miếu. Ảnh: Huỳnh Biển

Vào những dịp lễ hội, du khách đến Văn Thánh miếu không chỉ tham quan kiến trúc cổ mà còn được hòa mình vào không gian văn hóa truyền thống, thưởng thức hát bội – loại hình nghệ thuật gắn bó với đời sống tinh thần người Vĩnh Long hơn một thế kỷ.