(SGTT) - Di tích Lăng ông Tiền quân Thống chế Điều bát Nguyễn Văn Tồn tại xã Trà Ôn, tỉnh Vĩnh Long (mới) không chỉ được công nhận là di tích lịch sử - văn hóa cấp quốc gia mà còn sở hữu lễ hội được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
Với giá trị văn hóa đặc sắc, nơi đây cũng được Hiệp hội Du lịch Đồng bằng sông Cửu Long bình chọn là điểm du lịch tiêu biểu của vùng.
- Đi xuồng, nghe kể chuyện xưa giữa rừng tràm Xẻo Quýt
- Tìm về Khu lưu niệm Thủ tướng Võ Văn Kiệt tại Vĩnh Long
- Chùa Phướng – điểm dừng chân thanh bình ở Vĩnh Long
Tiền quân Thống chế Điều bát Nguyễn Văn Tồn sinh năm Quý Mùi (1763) tại làng Nguyệt Lăng, Càng Long, Trà Vinh (cũ), tên thật là Tà Duồng. Công đức của ông Nguyễn Văn Tồn là giúp dân vùng Trà Ôn, Măng Thít khai khẩn đất hoang, lập xóm làng. Khi ông mất, dân làng thương nhớ, đến viếng lăng mộ và tổ chức giỗ hàng năm.
Ông được truy tặng chức Tiền quân Thống chế và tống táng theo nghi lễ trang trọng. Sau đó, triều đình còn cấp người trông coi, quét dọn mồ mả và từ đường.
Lăng ông có kiến trúc cổ kính, cảnh quan hài hòa, đáp ứng nhu cầu thụ hưởng của bà con đến viếng, chiêm bái và tổ chức lễ hội hàng năm.
Di tích có bốn cổng, gồm cổng tam quan, cổng chính và hai cổng Đông Nam, đều có liễn đối cổ ca ngợi công lao của ông. Đặc biệt là câu liễn đối "Trà Ôn linh tích uy danh ngôi cổ miếu – Viễn trấn anh hào rạng rỡ vị thần oai".
Bên trong lăng, tượng ông và khánh thờ được chạm khắc tinh xảo bằng gỗ quý, cùng với nhiều vật phẩm quý giá như long đình, binh khí, cờ lộng, giá võng, lư chân đèn, chuông đồng thau, hoành phi, liễn đối, trống chiêng, tủ bàn, phẩm phục, lư bạc, kỳ lân, tượng bạch mã... Nhà hậu (Tây Lang) còn có hương án gỗ quý thờ ảnh chân dung Quan Đế và các Tiền – Hậu hiền.
Hằng năm, vào mùng 3, mùng 4 Tết, người dân và du khách "rủ nhau" về Lăng ông Tiền quân Thống chế Điều bát Nguyễn Văn Tồn dự lễ hội, giỗ ông, mừng năm mới và cầu quốc thái dân an với câu ca "Cúc cu chim hót trên cành – Viếng lăng Điều bát nguyện cầu bình an".
Lễ hội rất sôi động với hàng ngàn người Kinh, Hoa, Khmer trong vùng đến tham dự. Ban tổ chức chuẩn bị đầy đủ lễ nghi truyền thống như múa lân nghệ thuật, nhạc lễ của các dân tộc, nghi thức cúng tế dâng hương, đăng trà, rượu, văn tế, diễn tuồng cổ, lễ xây chầu và lễ chánh tế, cùng ca múa hát cổ truyền dân tộc Khmer.
Dù là lễ giỗ, lễ hội vẫn giữ trọn vẹn các nghi tiết quan trọng như túc yết, chánh lễ, tế Tiền hiền, Hậu hiền, xây châu đại bội và hát bội.
