Thế giới đang thiếu máy bay trầm trọng trong bối cảnh nhu cầu du lịch bật dậy mạnh mẽ và Trung Quốc đang dỡ bỏ các hạn chế biên giới.
- Giá thuê máy bay tăng vọt gây áp lực lên các hãng hàng không
- Trung Quốc mở cửa từ 8-1, du khách cần chuẩn bị gì khi nhập cảnh?
Với việc các hãng hàng không từ United Airlines (Mỹ) cho đến Air India (Ấn Độ) đang đặt mua hoặc lên kế hoạch mua hàng trăm máy bay chở khách mới, hai nhà sản xuất máy bay lớn nhất thế giới Boeing và Airbus SE đang hồ hởi với những thương vụ khổng lồ này.
Nhưng những hạn chế hiện nay trong chuỗi cung ứng của ngành công nghiệp hàng không có thể khiến những chiếc máy bay mới đó sẽ chưa được giao trong nhiều năm nữa. Ngân hàng Jefferies ước tính hiện có 12.720 máy bay tồn đọng trong các đơn hàng chưa giao.
Tất cả điều đó có nghĩa là giá vé máy bay cao ngất ngưỡng khiến hành khách phàn nàn trong vài tháng qua sẽ chưa giảm sớm. Tình hình có thể trở nên tồi tệ hơn trước khi cải thiện.
Ajay Awtaney, người sáng lập trang web cung cấp thông tin tư vấn cho khách bay thường xuyên LiveFromALounge.com, nói: “Mọi người đã quen với việc các hãng bay giảm giá vé trong thời kỳ đại dịch Covid-19. Và việc Trung Quốc tái mở cửa sẽ khiến tình hình trở nên tồi tệ hơn, không chỉ là vấn đề thiếu hụt máy bay mà còn các yếu tố khác như giá nhiên liệu cao”.
Theo Awtaney, chỉ có một số hãng bay có đủ khả năng tài chính để giảm giá vé, phần lớn các hãng còn lại sẽ gặp khó khăn do máy bay thiếu hụt, dẫn đến giá vé thậm chí còn tăng lên cao hơn trong thời gian dài.
Boeing và Airbus, hai nhà sản xuất máy bay đang thống trị thị trường máy bay phản lực chở khách, đã bán hết các mẫu máy bay thân hẹp phổ biến nhất của họ cho đến ít nhất là năm 2029.
Thách thức càng gia tăng đối với các hãng bay khi nhu cầu du lịch bật dậy mạnh mẽ. Các hãng cũng tìm cách làm mới đội máy bay già cỗi, gây thêm các căng thẳng trong chuỗi cung ứng, từ vấn đề thiếu phụ tùng cho đến tình trạng thiếu lao động.
Đầu tháng này, Airbus đã từ bỏ mục tiêu giao 700 máy bay trong năm nay do chuỗi cung ứng gặp khó khăn. Trước đó, Airbus đã cảnh báo rằng chi phí năng lượng tăng vọt sẽ gây tác động đặc biệt nặng nề đến các nhà cung cấp nhỏ, sử dụng nhiều năng lượng, chẳng hạn như các nhà sản xuất nhóm phụ tùng đúc và rèn.
Theo Steve Udvar-Hazy, người sáng lập hãng cho thuê máy bay Air Lease Corp.(Mỹ), mọi chiếc máy bay chở khách đã được lên kế hoạch được giao cho công ty ông trong hai năm qua đều bị trễ.
Ông nói: “Chúng tôi chưa nhận được một chiếc máy bay nào đúng hạn, cho dù đó là 737 Max hay 787 Max (của Boeing) hay A330, A350 (của Airbus). Tình trạng trễ hạn giao đối với mẫu máy bay thế hệ mới A321neo của Airbus là tồi tệ nhất. A321neo bị giao trễ lên tới 6-7 tháng so với thời hạn giao hàng được thống nhất trong hợp đồng”.
Các hãng hàng không đã cất giữ hàng ngàn máy bay ở các sa mạc trên khắp thế giới sau khi nhu cầu đi lại hàng không sụp đổ trong cuộc khủng hoảng đại dịch Covid-19 và các quốc gia đóng cửa biên giới. Vấn đề này cũng đang góp phần gây ra tình trạng thiếu hụt máy bay. Hàng trăm chiếc máy bay thế hệ cũ đã không được đưa trở lại các đội bay vì chúng cần được bảo dưỡng ở cường độ cao sau một thời gian dài không được sử dụng hoặc vì các hãng có kế hoạch loại bỏ dần chúng.
Hệ quả là hành khách phải đi máy bay với giá cao ngất ngưởng. Giá vé máy bay có thể còn tăng cao hơn nữa khi nhu cầu bay công tác phục hồi và nhiều người sẵn sàng tự thưởng cho mình chuyến du lịch nước ngoài lần đầu tiên sau nhiều năm.
Sunny Xi, Giám đốc Công ty tư vấn Oliver Wyman, có trụ sở tại Singapore, nói: “Phương án cuối cùng là chúng ta có thể thấy các hãng hàng không kéo dài chu kỳ sở hữu máy bay. Các hãng hàng không ở châu Á trước đây đã lập kế hoạch làm mới đội bay theo chu kỳ 12 năm, thấp hơn so với hầu hết các hãng ở những khu vực khác. Nhưng trong quá trình tái cơ cấu mà các hãng đã trải qua trong vài năm qua, một số hãng quyết định kéo dài chu kỳ sử dụng đội máy bay hiện có và có thể làm như vậy một lần nữa trong tương lai”.
Đối với Boeing và Airbus, nhiệm vụ số một hiện nay là giao đúng hạn các máy bay đã ký hợp đồng với khách hàng.
Airbus ghi nhận các khách hàng ngại đặt mua máy bay mới khi hãng sản xuất máy bay này còn lượng đơn hàng máy bay A320neo tồn đọng lên đến 6.100 chiếc và phải mất 8 năm mới có thể giao xong. Trước đây, Airbus đã thông báo kế hoạch tăng cường sản xuất lên tới 75 chiếc máy bay dòng A320 mỗi tháng, nhưng giờ đây hãng đã lùi mục tiêu đó đến năm 2025.
Boeing cho biết trong năm nay đã nhận được lượng đơn đặt hàng mua tổng cộng 850 máy bay mới. Ken Herbert, nhà phân tích của Ngân hàng RBC, nói giờ đây các nhà đầu tư của Boeing đang lo ngại tiến triển chậm chạp trong việc giải quyết những khó khăn trong chuỗi cung ứng cũng như kế hoạch tăng tốc lắp ráp máy bay trong các nhà máy của hãng này.
George Ferguson, nhà phân tích của Bloomberg Intelligence, cho biết: “Các đơn hàng tồn đọng đủ lớn để suy thoái kinh tế không thực sự là vấn đề đáng lo ngại đối với các nhà sản xuất máy bay vào lúc này”.
Khánh Lan
Theo KTSG Online
