(SGTT) - Tế bào mỡ không chỉ đơn thuần là nơi lưu trữ chất béo mà còn đóng vai trò quan trọng trong cơ chế sinh lý của cơ thể. Các tế bào này tham gia vào quá trình điều hòa năng lượng, tiết hormone và ảnh hưởng trực tiếp đến cân nặng. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu đúng về vai trò và mối liên hệ giữa tế bào mỡ với béo phì.
- Vai trò của cơ mông đối với sức khỏe và vận động
- Lợi ích sức khỏe và những điều cần lưu ý khi uống kombucha
Tế bào mỡ không chỉ là khối chất béo thụ động
Tế bào mỡ không phải là những khối chất béo mà là các tế bào sống, có cấu trúc bao gồm ty thể, lớp mỡ và màng tế bào. Chúng không chỉ lưu trữ năng lượng mà còn sản sinh hormone leptin – yếu tố quan trọng trong việc kiểm soát cảm giác no và điều chỉnh cân nặng. Khi hoạt động bình thường, leptin giúp duy trì cân bằng mỡ trong cơ thể. Tuy nhiên, khi tích tụ quá mức, tế bào mỡ có thể gây ra tình trạng kháng leptin, khiến cơ thể mất khả năng kiểm soát cân nặng.
Người béo phì có nhiều tế bào mỡ hơn bình thường
Số lượng tế bào mỡ trong cơ thể tăng mạnh trong giai đoạn trẻ em và thanh thiếu niên, và điều hòa ở độ tuổi trưởng thành. Ở người bình thường, cơ thể có khoảng 10–30 tỉ tế bào mỡ, trong khi người béo phì có hơn 100 tỉ tế bào mỡ. Ở người béo phì, tế bào mỡ quá lớn sẽ có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2 và rối loạn chuyển hóa tăng. Ngoài ra, nếu tiếp tục tiêu thụ quá nhiều calo, cơ thể có thể mất khả năng đáp ứng với leptin, dẫn đến việc ăn uống quá độ và tăng cân không kiểm soát.
Tế bào mỡ được thay thế liên tục
Tế bào mỡ không tồn tại vĩnh viễn trong cơ thể. Ở người trưởng thành, khoảng 10% tế bào mỡ cũ sẽ bị thay thế mỗi năm để cơ thể luôn duy trì sự cân bằng nhất định trong việc sản sinh và đào thải tế bào mỡ.
Số lượng tế bào mỡ không cố định theo tuổi tác
Tế bào mỡ có khả năng co lại hoặc phình to tùy theo lượng chất béo mà cơ thể hấp thụ. Khi giảm cân, kích thước tế bào mỡ nhỏ đi nhưng số lượng tế bào vẫn giữ nguyên. Điều này dẫn đến một quan niệm sai lầm phổ biến là tập thể dục sẽ làm giảm số lượng tế bào mỡ. Thực tế, việc luyện tập và kiểm soát chế độ ăn chỉ giúp thu nhỏ kích thước tế bào mỡ.
Mỡ nâu – loại chất béo có lợi cho cơ thể
Không phải tất cả các loại mỡ đều có hại. Mỡ trắng là dạng chất béo lưu trữ, trong khi mỡ nâu giúp tạo nhiệt và đốt cháy năng lượng dư thừa. Ở người trưởng thành, mỡ nâu chỉ còn lại khoảng 50–100g, tập trung ở vùng cổ và vai.
Dù không thể tạo ra mỡ nâu mới, nhưng nghiên cứu cho thấy tập luyện thể thao có thể kích thích tế bào mỡ trắng hoạt động giống như mỡ nâu. Khi cơ bắp hoạt động, cơ thể sản sinh hormone irisin, giúp tăng cường khả năng đốt mỡ và chuyển hóa năng lượng.
Hiện nay, phương pháp phẫu thuật hút mỡ hay can thiệp y khoa như cắt bỏ mỡ bụng là cách duy nhất giúp giảm số lượng tế bào mỡ trong cơ thể. Tuy nhiên, hiệu quả của phương pháp này không hoàn toàn lâu dài nếu không duy trì lối sống khoa học. Nghiên cứu cho thấy phần lớn bệnh nhân hút mỡ có nguy cơ tăng cân trở lại trong vòng một năm do cơ chế cân bằng tự nhiên của cơ thể, khiến lượng mỡ tiếp tục tích tụ ở các vùng khác.
Theo Brunch, Naver
