Thị trường xe điện của Mỹ vẫn tăng trưởng nhưng không đủ nhanh trong quí gần nhất để ngăn tình trạng tồn kho đang tăng cao ở một số đại lý hoặc để cho phép hãng xe điện lớn là Tesla tránh các đợt giảm giá mới.
Hàng tồn kho tăng và chính sách giảm giá có thể chỉ là điểm lặng ngắn hạn trong chu kỳ tăng trưởng của thị trường xe điện ở nền kinh tế lớn nhất thế giới. Tuy nhiên, vấn đề này là là tín hiệu cho thấy nỗ lực thúc đẩy doanh số bán xe điện vượt 7% thị phần doanh số xe mới hiện tại sẽ tốn kém và khó khăn hơn dự kiến, ngay cả khi người tiêu dùng nhận được trợ cấp của liên bang và các tiểu bang.
Các nhà sản xuất ô tô của Mỹ đã lên kế hoạch đầu tư hàng tỉ đô la cho chuỗi cung ứng xe điện tùy thuộc vào diễn biến kinh doanh của vài quí tới. Nếu tốc độ sản xuất xe điện tiếp tục vượt xa nhu cầu, nhà sản xuất sẽ phải lựa chọn giữa việc giảm giá bán, giảm tỷ suất lợi nhuận hoặc trì hoãn bổ sung thêm dây chuyền lắp ráp.
Theo AutoForecast Solutions, hơn 90 mẫu xe điện mới dự kiến sẽ được tung ra thị trường Mỹ cho đến năm 2026. Các nhà phân tích dự báo, nhiều hãng sẽ phải vật lộn để cán các mốc doanh số giúp nhà sản xuất có lợi nhuận.
Theo một báo cáo của Cox Automotive, các đại lý của những nhà sản xuất ô tô lâu đời như General Motors (GM) Ford, Hyundai và Toyota có một lượng xe điện mới chưa bán được, đủ cung cấp cho nhu cầu thị trường trong 90 ngày ở tốc độ bán hàng hiện tại.
Dữ liệu của Cox Automotive cho thấy, các đại lý ở Mỹ có hơn 92.000 xe điện trong kho, nhiều hơn gấp ba lần cách đây một năm năm trước. Tính tổng thể, tồn kho xe mới ở Mỹ tăng 74% so với một năm trước.
Với xe điện Cadillac Lyriq, GM còn tồn kho đủ để cung cấp cho 50 ngày kể từ ngày 30-6, thấp hơn mức trung bình của ngành là 52 ngày ở tốc độ bán hàng hiện tại. Hãng này cho biết, mảng xe điện có lượng “hàng tồn kho rất thấp và nhu cầu cao”; hơn 80% xe điện Cadillac Lyriqs và GMC Hummer mới vẫn đang được chuyển đến các đại lý.
Thách thức lớn hơn của GM là tăng tốc sản xuất và phân phối xe điện thế hệ tiếp theo được xây dựng trên nền tảng Ultium (hỗ trợ lắp ráp pin mọi kích cỡ và hình dạng). Trong số 36.024 xe điện mà GM đã giao tại Mỹ trong nửa đầu năm nay, chỉ có 2.365 là xe điện xây dựng trên nền tảng Ultium. GM đặt mục tiêu sản xuất tổng cộng 100.000 xe điện cho thị trường Bắc Mỹ trong nửa cuối năm nay.
Cox Automotive cho biết, Ford vẫn còn tồn kho xe điện F-150 Lightning đủ cung cấp cho 86 ngày và xe SUV điện Mustang Mach-E đủ cung cấp cho 113 ngày.
Ford đang tăng công suất cho cả Mach-E và Lightning lên mức cao hơn doanh số bán hàng hiện tại. Tuy nhiên, Ford cho rằng số liệu của Cox phóng đại hàng tồn kho của cả hai mẫu xe. Hãng đã sản xuất 46.238 chiếc Mach-E trong nửa đầu năm nay và bán được 14.040 chiếc. Các mẫu xe Mach-E cũng đã được giảm giá hồi tháng 5.
Theo dữ liệu của Cox, các đại lý của Volkswagen (VW) tồn kho những chiếc xe điện SUV ID.4 đủ cung cấp trong 131 ngày. Bộ phận bán hàng của VW tại Mỹ ghi nhận, gần đây, doanh số bán xe điện ở Mỹ giảm nhẹ khi các nút thắt trong chuỗi cung ứng đã giảm bớt, cho phép tăng sản lượng.
Các quan chức và nhà phân tích trong ngành cảnh báo thị trường xe điện của Mỹ vẫn đang trong giai đoạn phát triển ban đầu, với nhiều người tiêu dùng đang đánh giá xem liệu xe điện có phù hợp với nhu cầu của họ hay không và hãng xe lớn vẫn đang tăng cường sản xuất.
“Hiện có quá nhiều thương hiệu xe điện trên thị trường, gây bối rối cho người tiêu dùng. Kẻ mạnh sẽ tồn tại và phần còn lại sẽ phải chật vật cạnh tranh”, Vitaly Golomb, một doanh nhân ngành ngân hàng đầu tư tập trung vào xe điện nói.
Tesla đang sử dụng lợi thế dẫn đầu về chi phí sản xuất xe điện để thúc đẩy nhu cầu bằng cách giảm giá bán. Trong khi đó, các nhà sản xuất ô tô truyền thống đang thua lỗ trên hầu hết các mẫu xe điện.
Tesla, Rivian và các hãng chuyên về xe điện khác không có đại lý hoặc báo cáo hàng tồn kho. Tuần trước,Tesla cho biết, hoạt động giao hàng toàn cầu tốt hơn mong đợi. Tuy nhiên, Tesla đã tung ra nhiều chương trình giảm giá và ưu đãi để thúc đẩy nhu cầu, bao gồm chính sách giảm giá dành người giới thiệu khách mua tiềm năng.
Theo Cox Automotive, cuộc chiến giảm giá bán Tesla và các đối thủ cạnh tranh đã đẩy giá bán trung bình của xe điện ở Mỹ trong quí hai xuống còn 53.438 đô la, giảm 19,5% so với mức đỉnh 66.390 đô la vào tháng 6-2022.
Các nhà sản xuất ô tô đang đối mặt với những lựa chọn cạnh tranh khó khăn cũng như áp lực pháp lý từ Washington khi tìm cách thúc đẩy nhanh doanh số bán xe điện để đạt các mức có thể hỗ trợ năng lực sản xuất xe điện mới ở các nhà máy tại Bắc Mỹ.
Chính quyền Tổng thống Joe Biden đã đề xuất các quy định về khí thải, yêu cầu các nhà sản xuất ô tô của Mỹ phải đạt mục tiêu 2/3 doanh số bán hàng đến từ xe điện vào năm 2032. Đây là đề xuất mà GM và nhà sản xuất ô tô ở Mỹ cho là không thực tế.
“Việc các hãng xe giảm giá bán xe điện cho thấy thị trường đang ở trạng thái cân bằng giữa cung cầu và giá cả. Vì vậy, nếu doanh số bán hàng chậm lại, họ sẽ giảm giá tiếp. Tesla có đủ khả năng để làm điều đó”, Mark Wakefield, đồng trưởng bộ phận tư vấn ô tô của AlixPartners nói.
Theo Wakefield, vẫn còn quá sớm để khẳng định rằng nhu cầu xe điện của Mỹ đã đạt mức ổn định. “Chúng tôi cho rằng thị trường xe điện Mỹ vẫn đang tăng trưởng nhưng không ổn định”, ông nói.
Lê Linh
Theo Kinh tế Sài Gòn Online
