Tôi đã có cốc trà sữa theo ý thích và cả bát mì hải sản, món xúc xích nướng, chiếc bánh ngọt ngon ở Cao Hùng - thành phố miền Nam của Đài Loan bằng cách nhờ Google làm phiên dịch giúp mình.
Nhờ tính năng dịch giọng nói của Google mà tôi đã được trải qua hai tuần đầy ắp những trải nghiệm tuyệt vời ở Đài Loan - xứ sở mà tôi thì như người mù chữ. Tiếng Anh chỉ xuất hiện trong những nhà hàng lớn; những chủ tiệm ăn nhỏ, hàng quán trên đường phố có trình độ tiếng Anh kém xa các cô, các chị ở Bến Thành hay Hội An quê nhà.
Có điện thoại là có tất cả
Một ba lô, một chiếc điện thoại thông minh kết nối với Internet, tôi đã ung dung dạo chơi những điểm đến ở Đài Loan.
Muốn có phòng giá rẻ ư? Đã có Airbnb, Agoda. Muốn sử dụng phương tiện công cộng thành thạo từ xe buýt, tàu điện ngầm cao tốc, cho tới tàu đường sắt? Tôi đã cài ứng dụng Taiwan bus tracking, bản đồ hướng dẫn lộ trình trong đó mới chi tiết, cụ thể làm sao, cần chi phải mở lời hỏi người khác. Muốn tìm đường đi bộ tới khu chợ đêm Ximending? Đã có người chỉ đường Google thông tuệ. Chưa bao giờ việc đi du lịch ra nước ngoài lại dễ dàng như thế, nhất là đến một nơi có công nghệ phát triển như Đài Loan.
Nhưng công nghệ hiện đại, đâu chỉ giúp cho việc đi lại, du lịch trở nên dễ dàng.
Bà tôi ngạc nhiên tại sao điện thoại của tôi lại có “quyền năng” nhiều thế. “Không khác gì ngân hàng thu nhỏ”, bà đã trầm trồ như vậy khi thấy tôi thanh toán hầu hết mọi hóa đơn từ điện nước, mua sắm, vé xem phim, vé máy bay, cước xe ôm... chỉ bằng vài cú chạm nhẹ lên màn hình.
Bữa tối vào những ngày bận rộn, tôi chỉ cần mở điện thoại lên chọn món và chưa đầy một giờ, đồ ăn đã được giao tận nhà vẫn còn nóng hổi. Người giúp việc không còn là vấn đề nan giải cho các gia đình, khi giờ đây đã có những nhà cung cấp dịch vụ dọn nhà. Khách hàng chỉ cần cài ứng dụng trên điện thoại, đặt lịch mà không cần phải nhọc công tìm kiếm, điều tra lý lịch người làm.
Dù có giải thích bao nhiêu đi nữa, bà tôi cũng không thể tin được rằng, chiếc điện thoại bé nhỏ kia cũng chính là bà mai kết nối bao người. Những ứng dụng hẹn hò, tìm bạn, với nhiều tính năng thông minh sẽ giúp bạn chủ động lọc chọn, tìm ra người bạn hợp cạ, cùng sở thích mà không phải chờ đợi một nhân duyên tình cờ nào.
Có những đổi thay mà thời điểm tôi bước chân vào mái trường phổ thông, háo hức, tò mò lập nick chat trên Yahoo! - tài khoản trực tuyến đầu tiên trong đời, cũng không thể tưởng tượng được rằng, hơn 10 năm sau, cuộc sống của mình sẽ đảo lộn nếu một ngày không đăng nhập vào được một trong số chục tài khoản khác được cài trên điện thoại. Làm thế nào để có thể “sống sót” qua một ngày khi tài khoản thanh toán trực tuyến bị khóa lại, rồi cả thư điện tử (e-mail), Facebook, WhatsApp...? Tất cả giờ đây đã được thu gọn lại trong một chiếc điện thoại bé nhỏ: phương tiện di chuyển, tiền bạc, đồ ăn, công việc, bạn bè, giải trí...
Ở đời sống hiện đại, đâu chỉ có vật chất, phương tiện được xếp gọn lại, mà cả niềm vui, nỗi buồn, đủ cả mọi sân si hỉ nộ ái ố: tiếng tin nhắn tít tít báo hiệu lương về, cái bình luận cay nghiệt trên mạng xã hội, nỗi trằn trọc của em trai tuổi teen khi bạn mới quen mãi chưa “seen – xem” tin nhắn, là niềm vui giết thời gian của anh bảo vệ chung cư đang miệt mài luyện phim mà không cần phải sắm hẳn cái ti vi; cái ồ òa vui sướng của cô gái trẻ khi có bức ảnh làn da rám nắng như phương Tây chỉ qua vài cái chạm nhẹ trên màn hình.
Cuộc sống diễn ra trên màn hình
Con người tồn tại trên trái đất nhưng cuộc sống của nhiều người giờ đây diễn ra trên màn hình, trong một không gian ảo. Những tiện lợi do công nghệ mang lại cũng đang làm tối giản đi sự tương tác trực tiếp ở đời thường. Có những cuộc gặp mặt kiệm lời, tất cả cùng cắm cúi vào điện thoại, họ “like” khen một bức ảnh đẹp trên Facebook, cả khi đang ngồi đối diện nhau.
Sân chơi của trẻ con năm 1990 là những khoảnh sân, bãi cỏ rộng dài với xích đu, cầu trượt, nay đã được “bứng” vào trong chiếc máy tính bảng.
Không gian, vật chất, cảm xúc, ngôn từ, hành động đã được rút gọn vào trong những vi mạch tí ti. Tiến trình cuộc đời của nhiều người giờ nằm trong một chiếc điện thoại, nguồn sống bỗng thu bé lại bằng bàn tay như lời một bài hát thịnh hành một thời của giới trẻ Việt Nam. Con người từng ngày thay đổi công nghệ, và phải chăng chính công nghệ cũng đang từng ngày thay đổi con người.
Yên Chi
