HOÀNG XUÂN PHƯƠNG -
Vài năm trở lại đây người sành bia bắt đầu tìm kiếm thưởng thức các loại bia thủ công thay thế dòng bia chính hiệu, thường được gọi là bia nâu hay bia lager.
Bia thủ công được ưa chuộng
Dành ra mười phút để thưởng thức một ly bia thủ công, người ta tìm thấy ở đó sự thích thú, sự tinh nguyên của nguyên liệu và công nghệ làm bia truyền thống. Lẽ dĩ nhiên, sự sảng khoái tạo nên bởi các hương vị thay đổi tùy theo nhãn hiệu.
Một ly bia thủ công thể hiện tính sáng tạo và niềm đam mê của người sản xuất ra nó, và cả các thành phần tạo nên những màu sắc, hương vị phong phú, độc đáo. Bia thủ công không chỉ được nấu từ lúa mạch với vị đắng của hoa hublong, mà còn từ những nông sản giàu dinh dưỡng và hương vị đặc trưng địa phương. Người ta nói bia thủ công giúp cho nông dân bán được nhiều nông sản hơn, và nhà nước thu được khoảng 40% thuế tổng cộng từ việc bán bia.
Người sành bia đang tìm lại hương vị truyền thống lâu đời nơi các nền văn hóa, thay cho loại bia lager đã được kỹ nghệ hóa cả về quy trình lẫn chất liệu kể từ thế kỷ 19, bắt đầu từ nhà máy Spaten tại Bavaria nước Đức.
Ở Mỹ, thị trường bia hiện đã lên đến 252,6 tỉ đô la Mỹ, vượt quá thị trường sản xuất trò chơi điện tử và cao gấp hai lần thị trường rượu vang. Tăng trưởng sản lượng của hai nhãn bia chính hiệu Budweiser của Công ty Anheuser-Busch và Miller Lite của Công ty Miller-Coors đã chậm lại. Thay vào đó là sự nổi lên của các nhãn bia thủ công như Samuel Adams, Sierra Nevada hay New Belgium.
Và cuộc tấn công ngoạn mục
Vào tháng 3 năm nay, Hiệp hội Bia (Mỹ) cho biết cứ mười ly bia bán ra thì đã có hơn một ly bia thủ công. Tốc độ gia tăng khối lượng bia thủ công so với bia chính hiệu giữa hai năm 2013 và 2014 là 19%. Ở Mỹ, số nhà máy bia trong năm 1980 là 44, tăng lên 537 trong năm 1991, và lên đến 3.418 trong năm 2014. Và trong số 3.464 nhà máy hoạt động hiện nay chỉ có 44 nhà máy sản xuất bia chính hiệu. Hiệp hội này cũng cho biết từ đây đến cuối năm dự kiến sẽ còn 1.755 nhà máy bia thủ công được thành lập.
Bia thủ công, cũng có nơi gọi là bia truyền thống vì chủ yếu kế thừa kỹ thuật lâu đời nơi các dân tộc là kỹ thuật lên men nổi, có nơi còn gọi là bia tươi hay bia sống. Men và các thành phần lơ lửng còn lại trong dung dịch không bị loại bỏ nên vẫn duy trì hương vị và chất dinh dưỡng, đặc biệt là tính chất bổ dưỡng của men.
Bia chính hiệu, trái lại áp dụng kỹ thuật lên men chìm, được nấu để loại bỏ men cùng các chất cặn và nhờ vậy có thời gian phân phối dài hơn, xa hơn. Loại bia được kỹ nghệ hóa này đã trải qua hàng thế kỷ ổn định, và chủ yếu được sản xuất từ việc ủ lúa mạch thành mạch nha để nấu. Hương vị của bia lager không mấy thay đổi, ngoại trừ màu nâu có thể sẩm hay nhạt, và độ cồn có thể cao hay thấp.
Khi người uống bia đang có khuynh hướng khám phá những loại bia mới, và làn sóng tấn công mạnh vào thị trường của bia thủ công làm cho các công ty bia chính hiệu lúng túng. Đầu năm nay Anheuser-Busch phát động chiến dịch quảng cáo chống bia thủ công trên Super Bowl nhằm bảo vệ nhãn hiệu Budweiser của họ trước sức công phá của Samuel Adams, Sierra Nevada, New Belgium và cả của Miller Lite.
Ở nước này hay nước khác, số nhà máy bia thủ công đang tăng lên rất nhanh với việc đưa vào thị trường nhiều công thức, nhiều nguyên liệu và nhiều hương vị mới.
Bart Watson, một chuyên gia kinh tế về bia cho rằng sự tăng trưởng liên tục của dòng bia thủ công thể hiện nhu cầu của người tiêu dùng và cơ hội bổ sung cho các nhà sản xuất vào thị trường thức uống, đồng thời dẫn đến các nhãn bia chất lượng toàn cầu mới.
