(SGTT) - Trong dự thảo Luật Dân số đang lấy ý kiến, Bộ Y tế đề xuất tăng mức xử phạt hành chính lên đến 100 triệu đồng cho hành vi chọn giới tính thai nhi, nhằm ngăn chặn mất cân bằng giới tính trên cả nước.
- Ngắm hòn Trứng, sân chim biển có mật độ sinh sản lớn nhất Việt Nam
- Việc công nhận chuyển đổi giới tính được bổ sung quy định về can thiệp y học
Theo Bộ Y tế, lựa chọn giới tính thai nhi là nguyên nhân chính gây chênh lệch tỉ số giới tính khi sinh, một vấn đề nhân khẩu học kéo dài và gây nhiều hệ lụy, TTXVN đưa tin.
Mất cân bằng giới tính khi sinh tại Việt Nam ngày càng nghiêm trọng. Năm 2006, tỉ số là 109,8 bé trai/100 bé gái, vượt ngưỡng tự nhiên (103-107); đến năm 2015 tăng lên 112,8 và năm 2024 là 111,4, luôn duy trì ở mức cao.
Dự báo nếu tỷ số giới tính khi sinh không thay đổi, cả nước sẽ thừa 1,5 triệu nam giới trong độ tuổi 15-49 vào năm 2039, tăng lên 2,5 triệu vào năm 2059. Điều này có thể gây rối loạn cấu trúc gia đình, khiến nhiều nam giới kết hôn muộn hoặc không kết hôn được, làm gia tăng buôn bán phụ nữ, trẻ em gái, mại dâm, bạo lực giới và tội phạm xuyên quốc gia.
Theo số liệu năm 2024, cứ 100 bé gái thì có 111,4 bé trai được sinh ra, vượt xa mức cân bằng tự nhiên khoảng 106 bé trai/100 bé gái. Tình trạng này tập trung chủ yếu ở các tỉnh phía Bắc như Bắc Ninh, Vĩnh Phúc (118,5), Hà Nội (118,1), Hưng Yên (116,7)… Trong khi đó, các tỉnh phía Nam duy trì tỷ lệ gần cân bằng, từ 105 đến 108, được coi là hợp lý.
Trước thực trạng này, trong tờ trình dự án Luật Dân số, Bộ Y tế đề xuất giữ nguyên quy định nghiêm cấm lựa chọn giới tính thai nhi dưới mọi hình thức và nâng mức phạt tối đa lên 100 triệu đồng đối với cá nhân vi phạm, thay cho mức phạt hiện tại là 30 triệu đồng.
Bên cạnh việc tăng mức xử phạt, Bộ Y tế đề xuất công khai định kỳ danh sách các địa phương có tỉ lệ mất cân bằng giới tính cao, đồng thời đẩy mạnh truyền thông, giáo dục cộng đồng nhằm thay đổi hành vi, nâng cao vai trò và vị thế của phụ nữ, trẻ em gái; lồng ghép nội dung xóa bỏ phân biệt giới, định kiến trọng nam khinh nữ, và kỳ thị con gái hay con trai.
Theo Bộ Y tế, chính sách giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh và đưa tỉ số về mức cân bằng tự nhiên sẽ tạo cơ sở pháp lý hiệu quả để ngăn chặn việc lạm dụng khoa học, công nghệ chọn giới tính thai nhi, góp phần cân bằng giới tính khi sinh theo quy luật tự nhiên.
