Nền tảng VOD, xem phim theo nhu cầu (Video On Demand) đã xuất hiện ở Việt Nam từ lâu với ứng dụng (app) trả phí. Nhiều nhà sản xuất nhận định sau dịch Covid-19 đây sẽ là xu hướng trong tương lai khi người xem ngày càng chịu chi hơn cho các loại hình dịch vụ giải trí tại nhà. Tuy nhiên, những thách thức doanh nghiệp phải đối diện cũng không ít.
Bên cạnh nền tảng quốc tế Netflix quen thuộc với nhiều khán giả, các ứng dụng Việt Nam đã có sự đầu tư cho nội dung để phát triển khách hàng.
- Đa dạng dịch vụ xem phim theo nhu cầu (VOD)
- Làn gió mới có tạo nên sức bật cho công nghiệp giải trí?
Dịch bệnh giúp “đốt cháy” giai đoạn
Covid-19 xuất hiện liên tục trong hai năm làm thay đổi nhiều thói quen, hành vi của khán giả. Thời gian ở nhà tăng lên khiến người dân tìm cách chuyển đổi hình thức giải trí bằng việc theo dõi, đăng ký, sử dụng mạng xã hội, trong đó việc có thêm tài khoản xem phim tại nhà từ các kênh truyền hình trả phí cũng không ngoại lệ.
Theo nhà sản xuất Nguyễn Cao Tùng, người có hai năm phát triển và sản xuất những sản phẩm đầu tiên của Galaxy Play, ông cảm nhận được Covid-19 đã đẩy nhanh giai đoạn, khiến khán giả Việt Nam tiếp cận hệ thống VOD nhiều và nhanh hơn. Thực tế chứng minh số lượng người đăng ký của Netflix, Galaxy Play, VieON, FPT Play, DANET… đều tăng vọt. Ông cũng hoạch định 60% kế hoạch của mình vào dự án trên đây và 40% còn lại cho phim điện ảnh.
Từ thị trường một năm qua, ông giải thích thêm, nền tảng VOD có sự phát triển đáng kể còn bởi khán giả được xem nhiều phim quốc tế lẫn Việt Nam chất lượng với giá thành hợp lý trên app. Cộng với giai đoạn điện ảnh Việt Nam trình chiếu những sản phẩm chất lượng thấp, khiến ý định mua vé của người xem giảm đi, trừ khi phim phải thực sự hay và đảm bảo chất lượng chiếu rạp.
Ông cũng chia sẻ với dự án phim kinh dị Đảo Độc Đắc – Tử Mẫu Thiên Linh Cái mới ra rạp vào cuối năm qua, ông không kỳ vọng doanh thu trăm tỷ như thể loại phim khác vì đây là dòng phim ngách. Với số vé bán ra vừa phải ở rạp, ekip đủ hòa vốn vì bản chất phim đã bán được giá trên thị trường VOD.
Đạt mốc hơn 100 tỉ đồng cho dự án điện ảnh Chị Chị Em Em 2 trong mùa Tết 2023, nhà sản xuất trẻ Will Vũ cũng đồng tình sau đại dịch Covid-19, thị trường VOD/OTT nổi lên như một xu hướng xem phim mới của khán giả. “Đây vẫn sẽ là thị trường béo bở cho bất cứ nhà sản xuất nào. Việc một bộ phim sau khi hoàn tất chiếu rạp sẽ đưa lên app chính là phương thức để tiếp cận với nhiều khán giả hơn, từ khán giả chưa kịp thưởng thức ngoài rạp đến cả những kiều bào quốc tế. Tôi nghĩ đây vẫn là một phương thức hợp lý cho dòng đời phim điện ảnh”, nhà sản xuất nói.
Anh quan niệm doanh thu từ nền tảng này chính là cách để tối ưu hơn về doanh thu tổng của một dự án. Nhưng người làm phim không nên đặt nặng về mức hấp dẫn của nền tảng này khi chúng ta đang có một phương tiện quen thuộc hơn chính là rạp chiếu phim. Một sản phẩm được ra mắt công chúng cũng không nên được đánh giá một cách tuyệt đối bằng doanh thu nhận được, Will Vũ chia sẻ thêm.
Dồn lực đầu tư cho app Việt
Thực tế, thị trường Việt có nhiều app truyền hình trả phí nội địa. Tuy nhiên nhiều người dùng vẫn chuộng đăng ký những app quốc tế khác như Netflix vì kho phim khổng lồ từ nhiều nước. App cũng đang “nội địa hóa” dần các phim điện ảnh, web-drama Việt, được yêu thích mua lại phát sau.
Chia sẻ quan điểm về vấn đề này, nhà sản xuất Nguyễn Cao Tùng cho biết xu hướng nhà đầu tư ngày càng đổ tiền, dự án vào thị trường VOD nhiều hơn so với hệ thống phim điện ảnh, rạp chiếu phim. Điều này gây ra áp lực không nhỏ với những nhà làm phim điện ảnh lâu nay. Về bản chất, người dùng ở Việt Nam vẫn chưa có thói quen trả phí xem phim hàng tháng, mua gói xem chính chủ.
Theo đánh giá của ông Tùng, doanh thu từ hệ thống VOD không cao so với suất đầu tư của phim điện ảnh và vẫn không bù trừ nổi doanh thu ở rạp chiếu. Ông kỳ vọng một ngày nào đó, phim điện ảnh chỉ được phát hành riêng trên VOD hay phát hành song song VOD và rạp, tuy vậy vẫn chưa thể diễn ra trong thời gian gần.
Ngoài ra suất đầu tư của một tập phim VOD vẫn còn rất thấp (từ 500-1500USD/1 phút) so với suất đầu tư của phim điện ảnh (từ 5.000-7.500USD/1 phút) và không cao hơn suất đầu tư của tập phim truyền hình bao nhiêu (200USD/1 phút). “Cho nên dù số lượng phim VOD đem lại nhiều cơ hội làm nghề cho các bạn đạo diễn, biên kịch và nhà sản xuất nhưng thực sự trải nghiệm nghề nghiệp lại không bằng dự án phim điện ảnh. Trong khi ở các thị trường phát triển khác như Mỹ, Hàn Quốc… thì suất đầu tư trung bình phim VOD đa phần ngang bằng, thậm chí cao hơn tiêu chuẩn phim điện ảnh. Nhưng cũng nhờ VOD, các dự án được thúc đẩy nhiều hơn, tạo ra nền tảng giải trí đa dạng cho công chúng”, ông Nguyễn Cao Tùng nhìn nhận.
Theo đạo diễn Trần Toàn, để thu hút khách hàng đến app VOD Việt Nam, nền tảng phải chất lượng đem đến trải nghiệm tốt cho khán giả. Họ sẽ quyết định mình muốn xuống tiền hay không. Điều này thể hiện ở kho phim được cập nhật liên tục, nhiều dự án độc quyền ra mắt, ứng dụng tiện lợi, dễ sử dụng và giá cước có sự cạnh tranh.
Với dự án Trốn Tết Tết Tìm vừa lên sóng đợt Tết Nguyên Đán vừa qua trên FPT Play, vị đạo diễn vui mừng cho biết phim nhận được hiệu ứng tích cực qua lượng tương tác và lượt view hiển thị trực tiếp qua từng tập. Ông nhìn nhận phim đã có sự đầu tư chỉn chu hơn về màu sắc điện ảnh, chất lượng hình ảnh, cảnh quay, kỹ thuật dựng phim và nội dung. Nhiều app truyền hình trả phí ở Việt Nam cũng tập trung sản xuất độc quyền phim cho mình dựa trên nguồn thu quảng cáo, khán giả mua tài khoản, đơn vị đồng hành tài trợ, thay vì chỉ đi mua lại phim, các chương trình đã được phát sóng trước đó.
Nhìn chung, các doanh nghiệp kinh doanh app và cả nhà sản xuất cũng đang gặp nhiều khó khăn hậu Covid-19 khi đề ra chiến lược phát triển. Cụ thể, vốn đầu tư chưa đủ lớn để cho ra hàng loạt phim độc quyền hay sở hữu những dự án chất lượng, “bom tấn” đúng với nhịp đập xu thế.
Bên cạnh đó, một vài app có giao diện sử dụng chưa trơn tru, định hướng đối tượng khán giả, thể loại trình chiếu chưa rõ ràng. Người mua sẽ đặt ra câu hỏi tại sao lại chọn app này thay vì những ứng dụng miễn phí hoặc thu phí khác? “Cái cần ở đây vẫn là chất Việt đậm nét hơn trong từng dự án, vì chúng ta đang có thế mạnh về thị trường Việt. Khán giả Việt luôn ở đó, chỉ là người làm có gãi đúng chỗ ngứa hay không”, ông Trần Toàn nhấn mạnh.
Thời đại số lên ngôi, việc sử dụng app dễ dàng hơn bao giờ hết nên sân chơi này vẫn còn nhiều tiềm năng. VOD sẽ phát triển nhưng có xu hướng chậm, các hệ thống cần có thời gian đầu tư, xây dựng, tạo ra chất riêng cạnh tranh với sản phẩm ngoại nhập.
Hành trình có thể ví von như việc trồng cây gây rừng. Ta rất khó thu tiền người xem ngay từ bộ phim đầu tiên mà phải cần nhiều nhà sản xuất có hứng thú, chung tay tạo ra kho phim lớn vì vài dự án đơn lẻ rất khó thắng. Thực tế nhà tài trợ bỏ tiền quảng cáo cũng ưa chuộng nền tảng số vì kết quả tiếp cận đến khách hàng thể hiện rõ qua từng thông số cụ thể, đạo diễn Trần Toàn nói thêm.
VOD là viết tắt của từ Video On Demand (video theo yêu cầu), là một hệ thống cho phép người dùng lựa chọn và xem nội dung video theo ý thích của mình trên tivi hoặc máy tính, điện thoại. VOD cung cấp cho người dùng một menu gồm các video có sẵn để có thể xem, tua, dừng lại bất cứ khi nào mình muốn.
An Phú
Theo Kinh Tế Sài Gòn Online
