(SGTT) – Bộ Tài chính đã xây dựng dự thảo thông tư hướng dẫn chế độ kế toán áp dụng cho các hoạt động xã hội, từ thiện và nếu được ban hành thì cách làm từ thiện của hàng loạt nghệ sĩ tên tuổi như Trấn Thành, Hoài Linh, Thủy Tiên… lâu nay nếu tiếp tục như cũ là vi phạm pháp luật.
Nhưng dự thảo này dường như nhắm vào các cá nhân có uy tín trong xã hội, làm từ thiện lớn mà dư luận tranh cãi hơn năm nay chuyện nghi ngờ tư túi; còn hàng vạn con người làm từ thiện nhỏ ở khắp hang cùng ngõ hẻm, dạng bếp ăn từ thiện, quyên góp phân phát quần áo cho trẻ con vùng cao... không rõ làm sao thực hiện được?
Dự thảo thông tư quy định khá chi tiết trường hợp cá nhân đứng ra vận động, quyên góp và làm từ thiện. Đó là phải mở sổ ghi chép các khoản tiếp nhận từ các nhà tài trợ, các khoản đã phân phối ngay khi bắt đầu thực hiện hoạt động tiếp nhận, thậm chí không được tẩy xóa, sửa chữa. Ngay cả chi tiết này thì phần lớn nghệ sĩ, cá nhân làm từ thiện lâu nay đều không có sổ ghi chép, nếu có chỉ là cuốn tập học trò ghi đủ thứ mà chỉ người ghi mới hiểu.
Kết thúc đợt động vận động, tiếp nhận, phân phối nguồn đóng góp để thực hiện các hoạt động xã hội, từ thiện cá nhận phải thực hiện chốt sổ, theo đó cộng toàn bộ số liệu thu, chi và tính ra số tồn chưa sử dụng để lập báo cáo và công khai số liệu.
Mắc mớ lâu nay của các nghệ sĩ và cá nhân làm từ thiện là người dân gửi tiền vào tài khoản cá nhân của người làm từ thiện. Nay người vận động làm từ thiện phải mở riêng tài khoản cho mục đích xã hội, từ thiện tại ngân hàng, không được nhận tiền tài trợ cho từ thiện vào chung tài khoản sử dụng chi tiêu cá nhân.
Các fan hâm mộ nghệ sĩ thường theo thói quen cứ gửi tiền từ thiện vào tài khoản cá nhân của nghệ sĩ và họ cũng chẳng biết bao nhiêu người gửi, số tiền bao nhiêu thì nay, mọi thứ đều phải có tài khoản từ thiện riêng, ai gửi, gửi bao nhiêu đề có bảng ghi chép.
Ngoài sổ ghi chép chung, người làm từ thiện phải lập bảng tổng hợp ghi chép theo mẫu các khoản tiếp nhận bằng tiền, hiện vật đi kèm thông tin nhà tài trợ như tên, địa chỉ, số điện thoại và cả địa chỉ nhận hỗ trợ nếu nhà tài trợ yêu cầu. Tương tự là mẫu bảng tổng hợp ghi chép các khoản tài trợ bằng hiện vật.
Khi cá nhân đứng ra phân phối, chi tiền từ thiện cho các hoạt động xã hội phải ghi chép đầy đủ thời gian hỗ trợ, họ tên và địa chỉ người nhận, hình thức hỗ trợ bao gồm hỗ trợ bằng tiền, bằng hiện vật (ghi rõ loại hiện vật đã hỗ trợ) hoặc hỗ trợ bằng hạng mục xây dựng, sửa chữa…và chữ ký của người nhận theo mẫu “Bảng tổng hợp số liệu phân phối tài trợ” có mẫu sẵn.
Ngay cả chi mua sắm hàng hóa, hiện vật hay chi cho chuyến đi tài trợ cũng có hóa đơn chứng từ hợp lệ. Nhưng đó chỉ là mới khởi đầu, vì công khai số liệu mới là cái đáng quan tâm.
Theo dự thảo, ca sĩ Thủy Tiên muốn vận động làm từ thiện thì công khai việc kêu gọi của mình về thời gian, địa điểm, cách tiếp nhận trước 1-3 ngày bắt đầu thực hiện.
Kết thúc quá trình làm từ thiện, nghệ sĩ Hoài Linh hay Thủy Tiên phải lập báo cáo và công khai số liệu, chuyện mà lâu nay cộng đồng mạng và người làm từ thiện cứ ì xèo chuyện "sao kê ngân hàng". Sao kê chẳng là gì nếu so với lập báo cáo theo mẫu và công khai thông tin.
Ngoài việc công khai trên các phương tiện truyền thông, nghệ sĩ hay cá nhân làm từ thiện phải gửi kết quả bằng văn bản tới UBND phường xã nơi mình cư trú để niêm yết công khai tới 30 ngày.
Nhưng để tránh trường hợp ca sĩ, diễn viên, cá nhân nhận tiền quyên góp nhưng cả năm sau dư luận đồn đại chuyện tư túi thì nay, việc công khai số tiền, hiện vật đã vận động, tiếp nhận chậm nhất sau 15 ngày kể từ khi kết thúc thời gian tiếp nhận; công khai tiền, hiện vật đã phân phối, sử dụng chậm nhất sau 30 ngày kể từ khi kết thúc thời gian phân phối, sử dụng.
Chi tiết đáng lưu tâm là các báo cáo, sổ sách làm từ thiện của cá nhân, ngoài công khai như đã nói, có thể bị cơ quan tài chính địa phương kiểm tra bất kỳ lúc nào.
Tuy không ai thống kê đầy đủ nhưng qua đợt dư luận xầm xì chuyện từ thiện của nghệ sĩ thì chỉ đếm sơ số tiền các nghệ sĩ công bố ở TPHCM 2 năm qua, họ đã quyên góp cả ngàn tỉ đồng.
Hồng Văn
