Vì sao men gan cao?

(SGTT) - Không phải lúc nào cơ thể mệt mỏi mới là dấu hiệu cảnh báo gan đang gặp vấn đề. Nhiều tác nhân âm thầm như uống rượu, dùng thuốc giảm đau, nhiễm virus hay rối loạn di truyền có thể khiến men gan tăng cao mà chúng ta không ngờ tới.

Gan nhiễm mỡ do rượu

Khi cơ thể chuyển hóa rượu, gan sản sinh ra acetaldehyde, một hợp chất độc hại có khả năng gây tổn thương tế bào gan, làm suy giảm chức năng giải độc và thúc đẩy sự tích tụ mỡ trong gan khiến men gan tăng bất thường.

Gan nhiễm mỡ không do rượu

Không uống rượu vẫn có nguy cơ bị gan nhiễm mỡ do chất béo tích tụ trong gan mà không gây triệu chứng rõ ràng. Bệnh thường gặp ở người béo phì, người mắc tiểu đường loại 2 hoặc người ít vận động. Nếu không phát hiện sớm, gan có thể dần tổn thương, tiến triển thành viêm gan hoặc xơ gan.

Viêm gan do virus (A, B, C)

Các chủng viêm gan A, B và C đều có thể làm tăng men gan do gây viêm và tổn thương tế bào gan. Viêm gan A lây qua đường tiêu hóa, trong khi viêm gan B và C chủ yếu lây qua máu và dịch cơ thể. Viêm gan B còn có thể lây từ mẹ sang con hoặc qua quan hệ không an toà, viêm gan C dễ lây qua kim tiêm không vô trùng.

Tổn thương gan do thuốc

Gan là cơ quan chịu trách nhiệm xử lý phần lớn dược chất đưa vào cơ thể. Khi gan chuyển hóa một số loại thuốc như acetaminophen, aspirin hay kháng sinh, gan có thể bị viêm, tăng men hoặc tổn thương tế bào. Một số loại thuốc điều trị lao, nấm, ung thư hay thậm chí thực phẩm chức năng cũng tiềm ẩn nguy cơ này.

Viêm gan tự miễn

Đây là tình trạng hệ miễn dịch tấn công tế bào gan của cơ thể, gây viêm mạn tính và tăng men gan. Tình trạng này khiến men gan tăng kéo dài và phải kiểm soát bằng thuốc ức chế miễn dịch, cần can thiệp sớm để không gây tổn thương gan nghiêm trọng.

Nhiễm cytomegalovirus (CMV)

CMV là một loại virus thuộc họ herpes, có thể gây viêm gan ở người có hệ miễn dịch suy yếu, đặc biệt là phụ nữ mang thai và trẻ sơ sinh. Virus này lây qua tiếp xúc gần với dịch cơ thể như nước bọt, máu, sữa mẹ...

Bệnh đơn nhân nhiễm khuẩn

Bệnh đơn nhân nhiễm khuẩn là một hội chứng do virus Epstein-Barr gây ra, loại virus này lây qua nước bọt, thường khởi phát ở tuổi vị thành niên. Bệnh gây mệt mỏi, đau họng, sốt, sưng hạch cổ và có thể khiến men gan tăng. Hiện chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, người bệnh cần nghỉ ngơi, uống đủ nước và duy trì chế độ ăn lành mạnh.

Bệnh Wilson (rối loạn chuyển hóa đồng)

Đây là bệnh hiếm gặp khiến cơ thể không thải loại được đồng, dẫn đến tích tụ tại gan, não, mắt... Khi gan chứa quá nhiều đồng, men gan có thể tăng cao do tổn thương tế bào gan. Cần xét nghiệm nồng độ đồng trong máu hoặc sinh thiết gan để chẩn đoán sớm.

Bệnh ứ sắt

Khi cơ thể hấp thu quá nhiều sắt và không thể thải loại, sắt sẽ dần tích tụ trong gan và các cơ quan khác. Tình trạng này thường bắt nguồn từ đột biến gen di truyền. Nếu không phát hiện và điều trị sớm, có thể ảnh hưởng đến gan, tim, tuyến tụy và nội tiết. Người có dấu hiệu bệnh cần xét nghiệm nồng độ sắt và ferritin để được chẩn đoán chính xác.

Thiếu alpha-1 antitrypsin

Ở người mang đột biến gen, gan tạo ra protein alpha-1 antitrypsin sai cấu trúc. Thay vì được đưa ra ngoài để bảo vệ mô, protein này lại tích tụ trong gan, gây viêm và làm men gan tăng.

Theo Brunch, K - Health