(SGTT) - Tuổi học trò ngày nay hầu hết nếu tạm rời bàn học, thì say mê màn hình điện thoại. Còn tuổi thơ thế hệ 8x thong thả ngoài ruộng đồng, mà giờ kể lại vẫn bồi hồi khó quên. Nhớ lại mùa hè thuở xưa mới thấy nhớ da diết mùa bắp trổ ven sông.
- Phú Yên: Nhiều điểm du lịch "kín người" dịp lễ 2-9
- Nhọc nhằn nghề làm muối "trắng như tuyết" gần 150 năm tuổi ở Phú Yên
Người làm ăn xa về thăm quê cứ nghĩ cảnh đó đã lùi vào dĩ vãng cùng tuổi thơ. Nào ngờ dịp nghỉ lễ 2-9 về quê, lại gặp hình ảnh thân thương đó.
Mùa bắp trổ ven sông
Ngồi nhâm nhi ly nước trà đậm ở hàng ba, nhìn vô phòng khách, những ngày nghỉ lễ, mấy đứa nhỏ dính chặt màn hình điện thoại, máy tính.
Ông Bùi Văn Long, ở xã Xuân Quang 3, huyện Đồng Xuân, tỉnh Phú Yên, than "Tuổi học trò ngày nay hầu hết nếu tạm rời bàn học thì say mê màn hình điện thoại, máy tính vì vậy mắt đứa nào cũng cận. Còn tuổi thơ như thời chúng tôi mới lớn ở thập niên 1980 thong thả ngoài ruộng đồng mà giờ kể lại vẫn bồi hồi khó quên. Nhớ lại mùa hè thuở xưa mới thấy nhớ da diết bãi cỏ, ruộng bắp".
Ông Long kể, soi (dải đất pha cát) dọc bờ sông Con, người dân trong xóm trồng bắp. Cây bắp lên xanh tươi tốt trổ cờ, "chửa" một bụng rồi phun râu. Thời gian sau, bắp héo râu, mấy đứa nhỏ trong xóm ra soi bẻ bắp trộm… nướng.
Đến soi bắp, mắt láo liểng nhìn xung quanh thấy không có ai, trổ tài đặc công… bắp. Lủi nhanh vô đám bắp bẻ lấy bẻ để, nhanh tay đút túi áo trên, nhét vô hai túi quần rồi còn bỏ áo trong quần đựng… bụng bắp.
Khi thành người bắp chạy ra chỗ bụi rù rì, sổ quần áo ra, bắp rớt xuống cát "bịch, bịch, bịch"... Mấy đứa nhỏ quơ củi rù rì ven sông nhóm lửa cháy rồi thả trái bắp nguyên bao vô nướng. Cháy hết lớp củi này chụm thêm lớp củi khác. Cháy tàn ba lớp củi là bắp chín vớt ra ăn. Trái bắp nào nằm phía trên lửa ngọn có lớp bao đùm, ăn vào giống như bắp nấu. Trái nằm ở giữa chỗ lửa than cháy hết lớp bao thành bắp nướng. Trái lùi tro tức là nằm dưới tro moi lên ăn sau cùng thành bắp hầm. Mấy đứa nhỏ hùa ăn, "của không ngon đông con cũng hết". Hương vị đặc sản của ba loại bắp nấu, nướng, hầm là mùi khói… nhét vô tận kẽ chân răng.
Cũng theo ông Long, ở miền quê héo lánh, như có quy ước, trẻ nhỏ bẻ bắp nướng ăn tại chỗ, gọi là của ngoài đồng khi cây mùa trái chín, chủ bắt được đánh bằng roi mót. Còn mang về nhà đem đi bán là tham lam, chủ bắt được của một đền mười, cha mẹ, xóm làng nghiêm cấm.
Cùng ngồi uống nước trà với ông Long, ông Nguyễn Văn Lê, tâm sự "Chiều đầu tháng Tám vừa qua, tôi chạy xe máy trên trục đường liên thôn. Trời chưa tắt nắng nhưng đã có một nhóm trẻ đi dọc theo bờ ruộng hướng ra soi bắp. Trông chúng chẳng khác lũ chúng tôi ngày xưa, chỉ khác các bé bây giờ giữ quần áo sạch hơn, rón rén đi ven bờ chứ không nhảy bổ xuống ruộng như chúng tôi".
Về quê gặp lại hình ảnh thân thương
Chị Mai Thị Liên, quê ở thị trấn La Hai, huyện Đồng Xuân đang làm việc ở TP Hồ Chí Minh, dịp nghỉ lễ 2-9 này về thăm quê, cho hay "Ở thành phố, đi uống cà phê gia đình bốn người, vợ chồng và hai con, mỗi người một góc dán mắt vào màn hình điện thoại không ai nói đến ai".
Chị Liên kể tiếp "Thời nay ti vi để trên đầu giường, trẻ con chưa biết nói đã rành bấm điện thoại. Còn thời chúng tôi thế hệ 8X, lúc đó tôi 7, 8 tuổi đã được ba nhờ. Mẹ tôi mất sớm, trong nhà chỉ hai cha con. Hôm nhà có đám giỗ, ba sai tôi nướng bánh tráng. Tôi nhóm lửa, củi bắp là thân bắp khô bùng cháy rồi nướng, lát nó đem lại đặt trên bàn thờ cúng, bánh tráng nướng lửa ngọn đen thui. Ba tôi nhìn bánh tráng nói, trời, nó thui chớ nướng bánh tráng gì. Con nhỏ hư thiệt, bánh tráng nướng lửa ngọn đen thui, phải nướng lửa than cái bánh mới trắng vàng. Ba mời cô Hiền hàng xóm qua ăn giỗ, thấy tôi thui bánh tráng xoa đầu, tội nghiệp, hồi giờ có ai bày biểu tập tành đâu, ý nói không có mẹ".
"Rồi cô Hiền bày, nướng lửa ngọn mà bánh trang không đen thì phải để cháy hết lớp củi bắp nhóm ban đầu cho bay khói đen rồi nướng, mà phải trở nhanh tay để khói không làm nám đen bánh tráng. Mỗi lần nhớ đến chuyện tôi thui bánh tráng trên lửa củi bắp. Đang ăn, tôi cười… sặc cơm lên mũi. Còn bây giờ trăm thứ trăm mua, cái bánh tráng nướng cũng mua", chị Liên bộc bạch.
Cũng theo chị Liên, mới đây tôi về quê đi dọc theo soi bắp cạnh bờ sông, miền quê ven sông có soi bắp nhưng trồng bắp lai trái dài hơn gang tay người lớn. Tôi đi từ cầu Cây Cam, xã An Định, huyện Tuy An lên huyện Đồng Xuân, người đi đường thấy hình ảnh lạ những cái bếp dã chiến ven đường rực lửa với nồi bắp luộc nghi ngút khói. Cứ nghĩ cảnh đó đã lùi vào dĩ vãng cùng tuổi thơ thời 8X của chúng tôi. Nào ngờ dịp về quê, tôi lại gặp hình ảnh thân thương đó.
Anh Nguyễn Văn Phục, đang lúi húi châm lửa nấu bắp dưới chân cầu Cây Cam, cho biết, năm nay nhiều người dân trúng mùa bắp… Sau mùa lũ, phù sa bồi đắp một lớp dày dọc theo triền sông Kỳ Lộ, những ruộng bắp vùng này gặp phù sa đã phát triển nhanh và ra trái sớm. Chị Phan Thị Tuyết, vợ anh Phục, cho biết, trái bắp tươi mới bẻ ngoài soi về cho vào nồi luộc, ăn khi còn nóng hôi hổi lại ngọt nên khá đắt hàng.
Giá bán “niêm yết”, hai trái lớn một trái nhỏ là 10.000 đồng, có ngày bán được hai đến ba nồi, mỗi nồi nửa bao tải bắp.
Nhờ vậy nhiều người có tiền gửi vào TPHCM cho con ăn học.
Mạnh Hoài Nam
