Mạnh Tùng
Con số giải ngân của gói 30.000 tỉ đồng hỗ trợ vay mua nhà vẫn nhích lên chậm chạp dù gói này đã triển khai được hơn 20 tháng, và mới đây đã có thêm tám ngân hàng nữa tham gia cho vay. Tuy nhiên, với thời gian còn lại khoảng 16 tháng để kết thúc gói tín dụng này, cả khách hàng lẫn chủ đầu tư các dự án nhà giá thấp vẫn tiếp tục kỳ vọng, bởi đây là tác nhân quan trọng để hỗ trợ việc mua nhà (đối với người mua) hoặc bán nhà (đối với chủ dự án).
Giải ngân mới được 20%
Anh Hồ Quốc Duy, một giảng viên dạy trung cấp nghề ở huyện Hóc Môn, cho biết từ tháng 11-2014, anh đã từng đi xem một dự án nhà giá thấp tại quận Bình Tân, nằm trong gói vay 30.000 tỉ đồng. Được nhân viên kinh doanh tư vấn phương thức vay gói ưu đãi trên để mua một căn hộ chừng 700 triệu đồng, anh Duy hào hứng hoàn tất hồ sơ và gửi lên chủ đầu tư. Anh chỉ có hợp đồng làm việc tại trường nghề với mức lương hơn 4 triệu đồng/tháng, song vẫn có nguồn thu nhập bổ sung nhờ đi dạy thêm ở các cơ sở bên ngoài. Tính ra tổng thu nhập mỗi tháng cũng tròm trèm 10 triệu đồng. Tưởng rằng chủ đầu tư bắt tay với một ngân hàng trong danh sách các đơn vị tham gia giải ngân gói 30.000 tỉ đồng thì việc ngân hàng gật đầu cho vay sẽ dễ dàng hơn, nhưng gần nửa năm trôi đi, anh vẫn chưa nhận được phản hồi từ chủ đầu tư lẫn ngân hàng, có chăng chỉ là hứa hẹn. “Bên chủ đầu tư nói ngân hàng đang xem xét mức thu nhập của tôi mới cho vay vì thu nhập này đến từ nhiều nguồn khác nhau”, anh Duy nói.
May mắn hơn anh Duy, một số ít người được vay gói 30.000 tỉ đồng nhờ những điều kiện thuận lợi về nơi thường trú, chứng minh thu nhập, điều kiện chưa từng sở hữu nhà... Như trường hợp của chị Nguyễn Thùy Trang, nhân viên văn phòng ở quận 1, có hộ khẩu tại xã Xuân Thới Thượng, huyện Hóc Môn đã vay được gói 30.000 tỉ đồng mua nhà tại dự án Hưng Ngân Garden, ở quận 12. Tuy nhiên, chị Trang cũng “mướt mồ hôi” để đi làm hồ sơ, thủ tục với đủ loại giấy tờ cần xác minh. Hiện chị đang chờ đóng hết 20% giá trị hợp đồng để chính thức nhận số tiền hỗ trợ 80% còn lại từ Ngân hàng BIDV.
Khó khăn là vậy nên dù bổ sung thêm tám ngân hàng thương mại tham gia cho vay gói 30.000 tỉ đồng hồi đầu năm 2015 nhưng đến nay kết quả giải ngân vẫn chưa có nhiều tiến triển. Theo tìm hiểu, nhiều chi nhánh ở các ngân hàng mới vừa nêu vẫn chưa có dấu hiệu nhập cuộc để cho vay gói tín dụng này. Trao đổi với Sài Gòn Tiếp Thị, ông A., giám đốc một chi nhánh quận 5 của một ngân hàng thương mại nằm trong danh sách bổ sung trên còn tỏ ra khá bất ngờ khi biết ngân hàng của mình được phép giải ngân gói 30.000 tỉ đồng. “Chúng tôi chưa giải quyết cho khách hàng nào vay gói này cả”, ông A. nói.
Theo báo cáo mới nhất từ Bộ Xây dựng, tính đến ngày 25-2-2015, các ngân hàng đã ký hợp đồng cam kết cho hơn 14.000 hộ gia đình, cá nhân vay với số tiền khoảng 6.400 tỉ đồng đồng thời cam kết cho 34 dự án vay với số tiền hơn 4.400 tỉ đồng. Tuy nhiên, số tiền đã giải ngân cho cả hai đối tượng trên chỉ gần 6.200 tỉ đồng (chiếm 20,6%). Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TPHCM vẫn bảo lưu quan điểm từ trước đến nay khi đánh giá gói 30.000 tỉ đồng khi cho rằng, gói tín dụng này vừa “giải ngân chậm, con số giải ngân quá thấp và không đạt như kỳ vọng”.
Ở góc độ doanh nghiệp phát triển nhà ở xã hội, ông Trương Thái Sơn, Phó tổng giám đốc Công ty cổ phần Địa ốc Hoàng Quân, cho rằng các thủ tục, giấy tờ hành chính liên quan tới hợp đồng mua nhà ở xã hội còn phức tạp. Trong khi đó, các địa phương lại đang lúng túng trong việc xác nhận tình trạng nhà ở cho người dân cư trú tại địa phương.
Có còn hơn không
Gói 30.000 tỉ đồng giải ngân ì ạch là vậy, song nhiều doanh nghiệp phát triển nhà ở phân khúc trung bình vẫn xem gói tín dụng này khá quan trọng, kích thích khách hàng mua nhà. Ông Nguyễn Trung Tín, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Bất động sản An Gia, cho biết trong 300 khách hàng ký hợp đồng mua nhà tại dự án An Gia Star ở quận Bình Tân đã có trên 100 khách hàng được ngân hàng cam kết cho vay gói 30.000 tỉ đồng. Ông Tín cho rằng, khả năng được giải ngân của khách hàng khá cao. Tuần rồi, Công ty cổ phần Địa ốc Sài Gòn Thương Tín (Sacomreal) cũng đã tổ chức lễ công bố dự án Jamona Apartment ở quận 7 với 80% số căn hộ là nhà ở xã hội. Loại căn hộ này nằm trong diện được vay gói 30.000 tỉ đồng đã khiến nhiều khách hàng có thu nhập trung bình mạnh dạn mua nhà, vì vậy 500 căn hộ đã được đặt mua kín chỗ.
Ở một số dự án đã có từ trước, chủ đầu tư tìm những “cách” để khách hàng có thể được vay từ gói 30.000 tỉ đồng nhằm đẩy mạnh việc tiêu thụ sản phẩm. Chẳng hạn, một trong những điều kiện được vay gói 30.000 tỉ đồng để mua nhà ở thương mại là giá trị của căn nhà không quá 1,05 tỉ đồng. Thế là với căn hộ có giá bán trên mức này thì doanh nghiệp tìm đường “lách” quy định. Một doanh nghiệp địa ốc “bật mí” rằng các chủ đầu tư vẫn ghi trên hợp đồng chính là giá bán dưới 1,05 tỉ đồng, nhưng đồng thời làm thêm một “hợp đồng phụ” để khách hàng thanh toán phần chênh lệch giữa giá trên hợp đồng và giá bán thực của căn hộ.
Ngoài ra, có doanh nghiệp hứa làm thủ tục cho khách hàng vay gói này để khách hàng mạnh dạn ký hợp đồng mua nhà. Tại một số sàn giao dịch phân phối các sản phẩm nhà giá thấp, nhiều nhân viên kinh doanh “cam kết” sẽ hỗ trợ cho khách hàng “từ A đến Z” các thủ tục, thậm chí giúp làm cả sổ tạm trú tại TPHCM cho khách có hộ khẩu ở tỉnh ngoài.
Ông Lê Hữu Nghĩa, Tổng giám đốc Công ty Thương mại-Xây dựng Lê Thành, cho rằng từ nay đến hết thời hạn giải ngân là tháng 6-2016, gói 30.000 tỉ đồng khó có thể giải ngân hết khoảng 80% còn lại. Điều quan trọng là cần có những giải pháp để gói tín dụng này giải phóng nhanh nguồn tiền. Đồng thời, ông Nghĩa cũng đề xuất, Nhà nước cần hỗ trợ tích cực cho những doanh nghiệp chuyên về phân khúc nhà ở diện tích nhỏ cho người lao động thu nhập thấp, sinh viên thuê, được vay trong gói tín dụng này để làm dự án. “Dù đã có quy định như vậy nhằm khuyến khích xây nhà giá thấp cho thuê, song chưa nhiều doanh nghiệp được vay”, ông Nghĩa nói.
