(SGTT) – Nằm trên đường Lý Chính Thắng (quận 3, TPHCM), tiệm phở Bình không chỉ nổi tiếng với hương vị phở truyền thống được nhiều thế hệ thực khách yêu thích, mà còn gắn liền với một dấu ấn đặc biệt trong lịch sử cách mạng Việt Nam.
- Thăm căn cứ mật của biệt động Sài Gòn trong Thảo Cầm Viên
- Dịp nghỉ lễ 2-9, mở tour ‘Biệt động Sài Gòn’
- Buýt vi vu: Uống cà phê vợt, xem hầm bí mật của Biệt động Sài Gòn cùng buýt số 3
Chủ tiệm phở Bình là ông Ngô Toại (tức Ngô Duy Ái), mang công thức làm phở của mình từ miền Bắc vào những năm cuối thập kỷ 50. Ít ai ngờ rằng, phía sau tiệm phở nhỏ này lại là một cơ sở hoạt động bí mật của lực lượng biệt động Sài Gòn trong những năm kháng chiến chống Mỹ.

Tiệm phở được xây dựng theo kết cấu một trệt, ba lầu và một sân thượng. Tầng trệt – nơi đặt tiệm phở – rộng khoảng 4mx19m, nở hậu. Giữa nhà có cầu thang đá rửa dẫn lên các tầng trên. Bếp nấu nằm sát mặt trước, chiếm phần hành lang, phía sau là khu vực ăn uống được bố trí gọn gàng, có lối đi ở giữa.
Từ tầng một trở lên, mỗi tầng được chia làm hai phòng: phòng phía trước rộng khoảng 3mx3,5m; phòng phía sau rộng 3mx4m. Phía trước mỗi lầu có hàng ba rộng 1,2mx4m, được che bằng tấm sáo trúc, tạo sự kín đáo và thuận tiện quan sát.

Nhờ nằm trong khu dân cư đông đúc, hoạt động kinh doanh ổn định và không gây chú ý, tiệm phở Bình được chọn làm nơi tiếp nhận tài liệu, chuyển giao thông tin của đơn vị biệt động. Các chiến sĩ trong đội biệt động cũng được bố trí trong vai người giúp việc tại tiệm phở.
Phòng phía sau lầu một từng là nơi trú đóng bí mật của một trung đội nữ gồm các thành viên từ nhiều bộ phận khác nhau như điện đài, y tế, giao liên… trực thuộc Sở chỉ huy Tiền phương – Phân khu 6 (thuộc Đặc khu Sài Gòn – Gia Định).
Theo Trang tin Điện tử Đảng bộ TPHCM, vào cuối tháng 1-1968, tiệm Phở Bình trở thành điểm tập kết quan trọng trước giờ nổ ra cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Xuân Mậu Thân. Nơi đây là căn cứ hội họp, truyền đạt mệnh lệnh cuối cùng cho chiến dịch lịch sử. Hơn 100 chiến sĩ thuộc đơn vị F100 đã bí mật tập kết tại tiệm phở trong nhiều ngày, chờ lệnh tấn công vào các mục tiêu trọng yếu như Đại sứ quán Mỹ và các cơ quan đầu não của chính quyền Sài Gòn.
Dưới đây là một số hình ảnh hiện tại ở tiệm Phở bình do Sài Gòn Tiếp Thị thực hiện vào tháng 4-2025:









Hướng đến kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30-4-1975 – 30-4-2025), Sài Gòn Tiếp Thị giới thiệu đến bạn đọc chuỗi bài viết “Nghe Sài Gòn kể chuyện tháng Tư”, nhằm giới thiệu những điểm đến văn hóa, lịch sử tại TPHCM gắn liền với công cuộc đấu tranh giành độc lập, thống nhất đất nước.