(SGTT) - Trong chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử, Sở chỉ huy chiến dịch của quân ta được đóng tại xã Mường Phăng, huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên, cách thành phố Điện Biên Phủ khoảng 30km theo QL279, còn khoảng cách theo đường chim bay chỉ hơn 10km.
- Thăm ‘nhà sàn gỗ lim lớn nhất Việt Nam’ ở Điện Biên Phủ
- Thăm bản Hua Tạt bình yên giữa núi rừng Sơn La
- Bình yên làng cổ Thiên Hương đẹp như tranh ở Hà Giang
Năm 1954, Bộ chỉ huy chiến dịch Điện Biên Phủ với sự có mặt của Đại tướng Tổng tư lệnh Võ Nguyên Giáp đã trú tại Mường Phăng, chỉ huy quân và dân ta làm nên chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ 'lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu' vào ngày 7-5-1954.
Ngày nay, khu vực này đã được chỉnh trang, tôn tạo và trở thành điểm tham quan không thể bỏ qua với du khách khi đến Điện Biên.
Sau khi dâng dương lên Đại tướng, du khách theo con đường mòn nhỏ lên núi Pú Đồn. Những chỗ khó đều có bậc thang, đường đi được tráng bê tông nên khá dễ đi. Núi cũng không cao, nên ngay các cựu chiến binh đã cao tuổi vẫn có thể đi tốt.
Tổng chiều dài đoạn đường du khách phải đi bộ trong khu di tích chỉ gần 1km. Các lán trại, hầm trong khu vực sở chỉ huy được bố trí liên hoàn, ẩn dưới tán lá của rừng già nơi đây.
Căn nhà tranh là phòng làm việc của Ban thông tin chiến dịch, chiếc hầm được đắp hình chóp cụt, ở giữa là hầm đặt tổng đài điện thoại, dãy lán bên trái là nơi ngủ của các điện báo viên; tất cả đều bằng tranh, tre.
Đi tiếp qua khỏi khu vực làm việc Ban thông tin chiến dịch, du khách sẽ gặp lán ở và làm việc cùng hầm trú ẩn của Trưởng ban thông tin chiến dịch Hoàng Đạo Thúy, với căn hầm trú ẩn được đặt bên hông lán, có cửa ngách thông sang cửa hầm.
Ở khu vực trung tâm là lán ở và làm việc cùng hầm trú ẩn của Đại tướng Tổng tư lệnh Võ Nguyên Giáp. Căn hầm bên trái hình, cạnh lán của Đại tướng, dài 69m xuyên lòng núi, thông sang lán ở và làm việc của Thiếu tướng Hoàng Văn Thái (thời điểm đó), tham mưu trưởng chiến dịch Điện Biên Phủ.
Tiếp theo là căn nhà làm phòng họp tác chiến của Bộ chỉ huy chiến dịch, là nơi họp giao ban hàng ngày của Bộ chỉ huy chiến dịch.
Đi tiếp, du khách sẽ tới căn nhà tranh lớn, là Hội trường - nơi diễn ra các hội nghị cán bộ do Đảng ủy và Bộ chỉ huy chiến dịch triệu tập.
Cuối cùng, qua khỏi Hội trường là tới khu bếp của chiến dịch. Hiện tại khu bếp được tôn tạo lại với hai cái bếp Hoàng Cầm lớn, đây là loại bếp do tướng Hoàng Cầm sáng tạo ra - có được đặc điểm là khi sử dụng không thấy được khói bếp mà khói đã được tản ra bằng nhiều đường, mắt thường gần như không nhận dạng được.
Trong chiến tranh, đồng bào dân tộc nơi đây đã nuôi giấu, tiếp tế và bảo vệ Bộ chỉ huy cũng như các chiến sĩ của ta ở nơi đây. Hòa bình lập lại, họ lại trở thành những người trực tiếp gìn giữ di tích lịch sử này.
Ngay chân núi đi lên khu di tích, tác giả gặp hai cậu bé người Thái nhìn khá lanh lợi, mặc dù cách dùng tiếng Việt của cả hai có một vài từ chưa chuẩn lắm, nhưng ở chúng toát ra sự kính yêu cụ Giáp, cụ Thái… khi kể cho du khách về chiến dịch - như một hướng dẫn viên chuyên nghiệp.
Ngô Hòa Nam