Nhu cầu tiêu thụ thịt bò được đánh giá là rất lớn, nhưng nguồn cung trong nước không đáp ứng đủ. Chẳng những vậy, do nhiều hạn chế về điều kiện nuôi, số lượng đàn bò trong nước ngày càng giảm. Để bù vào thiếu hụt, lượng bò nhập khẩu đang tăng dần qua mỗi năm, đặc biệt là bò nhập từ Úc. Chưa kể, nhiều người tiêu dùng ngày càng thích thịt bò Úc dù giá có đắt hơn, bởi cho rằng thịt mềm và ngon hơn thịt bò nuôi trong nước.
Bò ngoại, mỗi năm mỗi tăng
Trên quầy hàng trong hệ thống siêu thị lớn, thịt bò Úc được bày bán khá nhiều. Tương tự, nhiều quán ăn, nhà hàng ở TPHCM hiện cũng sử dụng thịt bò Úc làm nguyên liệu chế biến. Tâm lý ưa chuộng loại thịt bò này khiến cho lượng bò nhập về Việt Nam tăng lên đáng kể trong những năm gần đây.
Ông Nguyễn Đăng Vang, Chủ tịch Hiệp hội Chăn nuôi Việt Nam, cho biết tốc độ nhập bò Úc vào Việt Nam tăng rất nhanh. Năm 2012, lượng bò Úc nhập về chỉ hơn 3.000 con, trong khi lượng bò nhập từ các nước Lào, Campuchia và Thái Lan đến khoảng 180.000 con. Tuy nhiên, sang năm 2013, số lượng bò Úc tăng vọt. Số liệu thống kê của Tổng cục Hải quan cho thấy, năm 2013 Việt Nam đã nhập về khoảng 67.000 con bò sống và một lượng lớn thịt đông lạnh từ đất nước này. Sang năm 2014, số lượng còn tăng mạnh hơn khi đã có đến 72.000 con bò Úc nhập về Việt Nam chỉ trong sáu tháng đầu năm.
Dự báo từ nay đến cuối năm, lượng bò nhập khẩu sẽ tăng thêm, nâng tổng số bò Úc lên khoảng 150.000 con để phục vụ nhu cầu tiêu dùng trong nước. Đó là chưa kể 14.000 tấn thịt bò đông lạnh cũng được nhập từ nước này.
[box type="bio"] Tại buổi lễ ký kết hợp tác sản xuất bò thịt, bò sữa giữa Hoàng Anh Gia Lai, Vissan và Nutifood tháng 6 vừa qua, ông Đoàn Nguyên Đức, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Hoàng Anh Gia Lai, cho biết dự kiến tổng đàn bò thịt số lượng 116.000 con bắt đầu cung ứng ra thị trường từ tháng 2 2015. Đây là số bò có nguồn gốc từ Úc, được nuôi tại trang trại của Hoàng Anh Gia Lai ở Lào, Campuchia và Việt Nam.[/box]
Bò nội, càng lúc càng giảm
Theo ông Vang, mặc dù lượng bò Úc nhập khẩu nhiều, nhưng ước tính chỉ đáp ứng khoảng 1/8 nhu cầu tiêu thụ thịt bò trên thị trường hiện nay. Trong khi đó, đàn bò nuôi trong nước không những không tăng theo nhu cầu mà lại giảm dần qua các năm.
Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, tổng số bò của Việt Nam từ năm 2007 đến nay đã giảm 23-25%. Cụ thể, tổng số bò năm 2007 khoảng 6,7 triệu con, sang năm 2008 giảm xuống còn 6,3 triệu con, năm 2009 còn 6,1 triệu con, năm 2010 còn 5,9 triệu con… và đến nay còn chưa đầy 5,2 triệu con. Sản lượng thịt bò trong nước cũng giảm. Nếu như năm 2012 lượng thịt bò trong nước cung cấp ra thị trường khoảng 382.000 tấn, trong đó thịt trâu là 97.000 tấn, thì sang năm 2013 tổng sản lượng giảm xuống còn khoảng 370.000 tấn.
Theo Tổng cục Thống kê, nguyên nhân số lượng bò thịt giảm chủ yếu do tốc độ cơ giới hóa trong nông nghiệp ngày càng cao, diện tích chăn thả ngày càng thu hẹp và thời gian tái đàn chậm.
Ông Vang trích số liệu của Tổng cục Thống kê cho biết, tính đến năm 2013, trong cơ cấu tiêu dùng thịt của Việt Nam thì thịt bò, thịt trâu chiếm 6%. Còn Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn dự báo con số này sẽ lên tới 10% vào năm 2020. Như vậy, trong cơ cấu tiêu dùng thịt đến năm 2020, Việt Nam sẽ tiêu thụ khoảng 1 triệu tấn thịt trâu và bò (thịt hơi) mỗi năm. Với số lượng đàn trâu, đàn bò giảm như hiện tại thì việc thiếu thịt bò, thịt trâu càng thêm trầm trọng.
Theo ông Vang, kế hoạch phát triển đàn bò của Việt Nam hiện đang “giẫm chân tại chỗ”. Về phát triển con giống, Thủ tướng Chính phủ có một quyết định về chương trình giống nhưng đã hết hiệu lực từ năm 2010 và đến nay chưa có quyết định mới. Kế hoạch phát triển thức ăn chăn nuôi cũng chưa có. “Không có giống và thức ăn chăn nuôi, đồng cỏ dành cho nuôi bò ngày càng thu hẹp, thậm chí không có thì làm sao có thể nuôi bò”, ông nói.
Ông Văn Đức Mười, Tổng giám đốc Công ty Vissan, cho biết hiện nay trung bình mỗi ngày tổng nhu cầu thịt bò trên cả nước là 3.000 con, trong đó thị trường TPHCM là 600 con. Do nguồn cung trong nước không đủ, không ổn định, giá cao nên từ tháng 9 năm ngoái, Vissan bắt đầu nhập khẩu bò Úc sống về giết thịt. Ông cho biết giống bò màu vàng của Việt Nam nhỏ 250 kg/con, sau khi giết mổ sản lượng cho thịt rất thấp (50%). Trong khi đó, bò nhập khẩu từ Úc nặng gấp đôi, bình quân 500 kg/con, với sản lượng cho thịt là 55%.
Ông Mười cho biết, chi phí đầu tư cho việc nhập bò sống, giết mổ khoảng năm triệu đô la Mỹ, giá CIF (giá nhập cảng tại TPHCM, đã bao gồm chi phí bảo hiểm, vận chuyển hàng hóa) là 3,2 đô la Mỹ/kg. Bình quân mỗi ngày, Vissan giết mổ 50 con bò Úc cung cấp cho các siêu thị, cửa hàng thực phẩm tươi sống tại TPHCM.
Bà Lê Thị Thanh Xuân, phụ trách truyền thông của chuỗi ki-ốt Vua Bò (King of Beef), chuyên kinh doanh các sản phẩm từ bò Úc tại TPHCM, cho biết hiện công ty đã mở được hai ki-ốt bán loại thịt này, trung bình mỗi ki-ốt bán khoảng 30-40 kg/ngày.
Ông Lưu Sơn Thủy, Giám đốc DNTN Thủy Hà, cổ đông Công ty cổ phần Kết Phát Thịnh tại tỉnh Long An, một trong hai công ty đầu mối khu vực phía Nam nhập khẩu trực tiếp bò từ Úc, cho biết một trong những nguyên nhân khiến người tiêu dùng lựa chọn thịt bò Úc thay vì thịt bò trong nước là bởi giá cả không cao hơn quá nhiều, chỉ 10-15%, nhưng lại mềm và thơm ngon hơn. Ông chủ doanh nghiệp này nhận định, vì nhu cầu tiêu dùng cao, trong khi lượng bò nội cung cấp không đủ, nên việc nhập thịt bò Úc vẫn sẽ tăng mạnh trong thời gian tới.
Vũ Yến
