Thái Ngọc
Với nhiều người, làm việc trong các tổ chức phi chính phủ là cơ hội tiếp cận với môi trường quốc tế năng động, đa văn hóa cũng như có điều kiện để trau dồi ngoại ngữ, rèn luyện nhiều kỹ năng...
Đa số những người làm việc trong các tổ chức phi chính phủ (non-governmental organization – NGO) cho biết họ phát triển được năng lực, kỹ năng, kinh nghiệm làm việc khoa học… để vững vàng hơn khi công tác trong môi trường khác, ở một vị trí cao hơn.
Cơ hội
26 tuổi, Võ Xuân Văn là trưởng phòng một công ty của Mỹ đang hoạt động tại TPHCM. Văn đang nhận mức lương gần 1.500 đô la Mỹ/tháng và khá hài lòng với công việc hiện tại. Anh chia sẻ để có được vị trí như hôm nay là nhờ kinh nghiệm học hỏi được trong thời gian tham gia công tác ở các tổ chức phi chính phủ.
Tốt nghiệp ngành ngoại thương, với kinh nghiệm tham gia công tác tình nguyện thời sinh viên, Văn được tổ chức Oxfam tại Việt Nam tuyển dụng. Anh thừa nhận, thời gian đầu nếu so sánh về thu nhập thì không thể bằng bạn bè làm việc ở các công ty kinh doanh, nhưng bù lại anh “thu nhập” được nhiều thứ khác. Tại Oxfam, anh được làm việc với đồng nghiệp ở nhiều quốc gia, được trải nghiệm cách làm việc nhóm với tác phong chuyên nghiệp... Từ một nhân viên phối hợp thực thi các dự án, với sự quyết tâm nên không lâu sau anh được bổ nhiệm vào vị trí điều phối viên và tham gia viết dự án. “Ba năm làm việc tại Oxfam đã giúp tôi trưởng thành, có được những kinh nghiệm hữu ích, giúp tôi làm tốt công việc hiện nay”, Văn khẳng định.
Anh chia sẻ, ở các tổ chức phi chính phủ môi trường làm việc rất thân thiện, phương pháp làm việc hiện đại, tiếp cận với nhiều đối tượng, có điều kiện phục vụ cộng đồng… “Với những bạn trẻ cầu tiến, có tinh thần học hỏi thì sau thời gian làm việc trong các tổ chức phi chính phủ sẽ thấy mình trưởng thành, học hỏi được nhiều điều và đủ tự tin để có thể làm việc ở bất cứ môi trường nào”, Văn nói.
Hoàng Tú Anh, hiện đang học thạc sĩ tại trường Murdoch, cho biết để có được học bổng du học Úc hiện nay, một phần không nhỏ là nhờ vào việc tham gia các tổ chức phi chính phủ, cả thời sinh viên và sau khi tốt nghiệp. “Hiện có rất nhiều trường đại học, tổ chức nước ngoài ưu tiên dành các suất học bổng cho những người đang tham gia các công việc thiện nguyện như học bổng AusAid, Ford Foundation, Toyota Foundation… và sau khi học xong sẽ phục vụ cho sự phát triển cộng đồng”, Tú Anh cho biết.
Tiêu chuẩn tuyển dụng
Do làm việc trong môi trường quốc tế, nên các tổ chức phi chính phủ luôn đặt ra yêu cầu cao về tuyển dụng. Lý Minh An làm việc trong một tổ chức phi chính phủ phục vụ cho trẻ em có hoàn cảnh khó khăn, không may, cho biết để xin việc ở các tổ chức này, điều kiện trước tiên là phải thành thạo ngoại ngữ (thường là tiếng Anh) cả nghe, nói, đọc, viết. Sau một thời gian làm việc muốn thăng tiến phải lập được dự án, thuyết trình, bảo vệ lập luận của mình (bằng ngoại ngữ) trước hội đồng nước ngoài. Những người không giỏi ngoại ngữ vẫn có thể làm việc tại tổ chức phi chính phủ với vai trò thực hiện dự án, đi cơ sở, nhưng khó có cơ hội phát triển. Khi tuyển dụng, ngoài kinh nghiệm, chuyên môn, các tổ chức này còn yêu cầu về phẩm chất, các kỹ năng làm việc nhóm và làm việc với cộng đồng. Do đó khả năng giao tiếp, làm việc tập thể, năng lực làm việc độc lập, lòng nhiệt tình, thái độ chuẩn mực… là điều không thể thiếu.
Nói như vậy không có nghĩa là người chưa có kinh nghiệm sẽ không có cơ hội làm việc trong các tổ chức phi chính phủ. Theo An, người đam mê công việc này có thể bắt đầu từ vị trí thực tập sinh, hoặc tình nguyện viên để tích lũy kinh nghiệm và khẳng định mình. Các vị trí này có thể được hưởng lương hay không còn tùy vào tổ chức, dự án, nhưng thường lương không cao. Từ những vị trí này, tùy thuộc vào năng lực, thể hiện sự phù hợp để được giữ lại làm nhân viên chính thức; hoặc sau thời gian tích lũy kinh nghiệm có thể xin đi làm việc ở những tổ chức khác.
Nguyễn Hà Khánh Vy, đang làm việc tại tổ chức Save The Children đưa ra lời khuyên: “Nếu xác định đi làm lấy kinh nghiệm, học nghề thì nên xin thực tập ở các tổ chức quốc tế có tiếng như Save The Children, Oxfam, World Vision, Action Aid… với tinh thần cầu thị, chịu khó. Các bạn sinh viên nếu xác định sẽ làm việc trong các tổ chức chính phủ thì nên dành thời gian tham gia công tác thiện nguyện, làm cộng tác viên trong các tổ chức và chuẩn bị ngoại ngữ thật tốt. Đây cũng là thời gian để trắc nghiệm mình có thích hợp với loại hình công việc này hay không”.
Đừng nghĩ làm thiện nguyện thì lương thấp
Làm việc trong các tổ chức phi chính phủ có thu nhập thấp chỉ đúng với những người mới vào nghề, chưa có kinh nghiệm. Đa số các tổ chức này có mức lương không hề thấp khi đã là nhân viên chính thức, đặc biệt là tổ chức quốc tế. Khánh Vy cho biết ở các tổ chức phi chính phủ lớn, có uy tín, nhân viên mới tuyển dụng đã có thể nhận được mức lương 200-400 đô la Mỹ/tháng. Đã có kinh nghiệm 3-5 năm có thể nhận 500-800 đô la Mỹ. Nhân viên có thâm niên (6-10 năm), có kỹ năng làm việc tốt thì mức lương có thể lên đến 800-1.200 đô la Mỹ. Còn cấp độ chuyên gia, mức lương có thể là 1.500-3.000 đô la Mỹ. Trưởng đại diện của các tổ chức phi chính phủ nước ngoài tại Việt Nam, mức lương bình quân mỗi tháng khoảng 5.000-6.000 đô la Mỹ.
Anh Nguyễn Lai, có kinh nghiệm hơn 10 năm công tác cho các tổ chức phi chính phủ và hiện đang làm việc cho một tổ chức của Mỹ tại TPHCM, cho biết mức lương hiện nay của anh khoảng gần 20 triệu đồng/tháng. “Ngoài những kỹ năng được đào tạo để phục vụ cho công việc, cuối tuần các tổ chức này còn mở các khóa huấn luyện cho các tổ chức khác, cơ quan khác. Trong các khóa này, thường một ngày làm việc được trả hai triệu đồng”, anh cho biết.
Tuy nhiên, không phải ai cũng có cơ hội làm việc ở mức chuyên gia như anh Lai. Đa số nhân viên làm việc trong các tổ chức phi chính phủ thường nhận lương tháng, hoặc theo dự án. Nguy cơ mất việc sau khi kết thúc dự án ở các tổ chức nhỏ không phải là hiếm. Và cũng không có lương thưởng theo hiệu quả kinh doanh, thưởng cuối năm.
