(SGTT) – Trong năm 2023, TPHCM đã cho ra mắt nhiều tuyến phố chuyên doanh như phố Sức khoẻ (quận 10), phố Cưới hỏi trầu cau (quận 6), phố Thời trang (quận 5), phố Văn phòng phẩm (quận 5), phố Ẩm thực Phan Xích Long (quận Bình Thạnh)… Tuy nhiên, theo một số chuyên gia, do chưa có quy hoạch bài bản, thiếu điểm nhấn mà nhiều tuyến phố chuyên doanh vẫn buôn bán ế ẩm và đứng trước nguy cơ ‘sớm nở tối tàn’.
- Đẩy mạnh du lịch y tế, TPHCM mở mô hình ‘Phố sức khỏe’
- Du lịch y tế: Thị trường tỉ đô la đang “chờ” được khai thác
Phố ‘tên gì bán đó’ vẫn vắng khách
Hiện TPHCM có khoảng 130 phố chuyên doanh, chiếm tỷ lệ 13% trên tổng số hơn 1.000 con đường. Mô hình các tuyến phố chuyên doanh văn minh, sạch đẹp được kỳ vọng mang lại nhiều khởi sắc cho các hộ kinh doanh, đồng thời góp phần phát triển kinh tế và thúc đẩy du lịch của địa phương. Tuy nhiên, thực tế sau một thời gian hoạt động, hiệu quả của các tuyến phố này vẫn chưa được như mong đợi ban đầu.
Phố chuyên doanh Văn phòng phẩm trên đường Phùng Hưng (quận 5, TPHCM) được thành lập vào tháng 11-2023 với hơn 26 hộ kinh doanh. Con phố này được kỳ vọng góp phần phát triển kinh tế địa phương, tạo điểm nhấn thu hút khách du lịch.
Chia sẻ với KTSG Online, chị Phan Nguyễn Ngọc Oanh, chủ cửa hàng văn phòng phẩm Thành Công (địa chỉ tại số 164, đường Phùng Hưng, quận 5) cho biết, năm 2023 số lượng khách mua hàng có giảm so với những năm trước đó.
Nhiều chủ cửa hàng kỳ vọng sau khi phố văn phòng phẩm Phùng Hưng thành lập có thể đẩy mạnh hoạt động kinh doanh buôn bán tại đây. Tuy nhiên, chị Oanh cho biết, từ ngày thành lập phố Văn phòng phẩm, việc kinh doanh của chị cũng chưa có nhiều tiến triển. Đặc biệt, để thu hút khách du lịch đến con phố này rất khó vì thực chất các cửa hàng vẫn kinh doanh theo kiểu truyền thống lâu nay thiếu điểm nhấn và sự mới mẻ.
Chủ một cơ sở kinh doanh trang thiết bị vật tư y tế H. V. trên đường Tô Hiến Thành (quận 10) cho rằng, quận này có nhiều cơ sở khám chữa bệnh, nhà thuốc, dịch vụ làm đẹp nên được chọn là phố Sức khoẻ. Thế nhưng, từ khi thành lập vào tháng 7-2023, những con đường thuộc tuyến phố này không có gì đổi mới. Dù chủ cơ sở này đã nhập thêm nhiều mặt hàng phong phú để đáp ứng nhu cầu của thị trường nhưng chủ yếu là bán sỉ, còn khách mua lẻ cũng chỉ rải rác. Lượng khách đến phố này vẫn chỉ là người địa phương, không có khách từ nơi khác đến.
Một số hộ kinh doanh cho biết không chỉ phố Sức khoẻ mà những con phố chuyên doanh khác trên địa bàn TPHCM hiện không có gì khác ngoài việc đặt tên và gắn thêm biển hiệu trên phố. Những hàng quán, sản phẩm vẫn giống nhau trên một con đường và hoạt động giao dịch vẫn giậm chân tại chỗ.
Về vấn đề này, bà Nguyễn Thị Thu Hường, Chủ tịch UBND quận 10 (TPHCM) cho rằng, thành phố đang có rất nhiều các phố chuyên doanh, song quận có tuyến phố đặc trưng về thương mại chuyên doanh hoa và ẩm thực Hồ Thị Kỷ. Phố này là nơi cung cấp hoa lớn nhất trên địa bàn, là điểm đến thu hút khách du lịch trong và ngoài nước. Tuy nhiên, khó khăn lớn nhất trong việc xây dựng phố chuyên doanh trở nên đặc trưng của thành phố là cơ sở hạ tầng tại các phố chưa đồng bộ.
“Trong thời gian tới, UBND quận sẽ đề xuất thêm các giải pháp nâng chất hoạt động các phố chuyên doanh hiện hữu. Từ đó làm sao tạo nét khác biệt, sự hấp dẫn, thu hút người dân, du khách đến nơi đây không chỉ thưởng thức ẩm thực đa dạng với các món ăn phong phú, mà còn có thể kết hợp tham quan mua sắm các sản phẩm quà lưu niệm, đồ thủ công mỹ nghệ”, bà Hường chia sẻ.
Trong khi đó, bà Đào Thị Ánh Tuyết, Phó Trưởng phòng kinh tế quận 5 (TPHCM) cho biết, thời gian qua quận này đã cho ra mắt ba phố chuyên doanh là phố Đông y, phố Vàng bạc đá trang sức, phố Thời trang, phố Văn phòng phẩm.
“Từ khi ra mắt, tình hình hoạt động của các tuyến phố trên có một số biến chuyển tích cực như về việc niêm yết giá bán sản phẩm đúng quy định. Các đơn vị kinh doanh đầu tư hơn về mặt bằng kinh doanh, bài trí sản phẩm hàng hóa, chú trọng vấn đề an toàn vệ sinh thực phẩm”, bà Tuyết nói và đánh giá hiện vẫn còn một số đơn vị kinh doanh ngại thay đổi, chưa mạnh dạn áp dụng các phương thức kinh doanh mới.
Tuy nhiên, việc đảm bảo phục vụ các đoàn khách du lịch với số lượng lớn vẫn còn hạn chế về điểm dừng đỗ xe khách. Nguyên nhân là do địa bàn quận 5 có diện tích nhỏ, mật độ giao thông đông đúc.
Vì vậy, lãnh đạo quận 5 cho rằng cần có sự phối hợp, tạo điều kiện của các cơ quan chức năng cho một số khu vực được phép dừng đậu xe khách du lịch, từ đó thuận tiện hơn trong hoạt động phát triển du lịch địa phương.
Phố chuyên doanh phải đi từ nhu cầu thực tế
Việc hình thành các tuyến phố chuyên doanh được các chuyên gia du lịch đánh giá là cần thiết vì giúp các phố có không gian buôn bán đặc trưng. Đây là mô hình tạo điều kiện cho các hộ kinh doanh phục vụ tốt hơn nhu cầu của người dân, góp phần phát triển kinh tế địa phương.
Theo Kiến trúc sư Ngô Viết Nam Sơn, chuyên gia về kiến trúc và quy hoạch, hiện nhiều quận huyện trên địa bàn thành phố thành lập phố chuyên doanh ẩm thực, phố đêm, phố đi bộ. Ông hoan nghênh nhưng phố phải đi từ nhu cầu thực tế, phải để thị trường quyết định, không nên máy móc và áp đặt thành lập theo chỉ tiêu và cũng không nên gom tất cả các ngành nghề vào một con đường.
Phố dịch vụ thương mại, bán sản phẩm là một phần nhưng quan trọng nhất là phố đó phải thân thiện với người đi bộ. Tuyến phố phải cho người dân có trải nghiệm về không gian xanh, có nơi trú chân, có nhà vệ sinh công cộng sạch sẽ… mới thu hút được người dân và du khách.
“Chúng ta nên chọn những con phố rộng, có lề đường đủ người kinh doanh bày bán kết hợp với các công trình trong nhà thì sẽ làm cho con phố sống động, phù hợp, không chỉ kinh doanh ăn uống mà buôn bán quà lưu niệm, sản phẩm truyền thống”, ông Sơn cho biết.
TPHCM cũng cần phải đưa ra quy chuẩn chung cho các phố chuyên doanh dựa trên nhiều yếu tố. Trước mắt về mỹ quan, cần chấn chỉnh lại tình trạng lấn chiếm lòng lề đường, tình trạng xả rác hoặc kinh doanh gây mất vệ sinh. “Hiện chỉ có đường sách Nguyễn Văn Bình (quận 1) là phố chuyên doanh hội tụ đủ yếu tố cần có như không gian cho khách ngồi nghỉ chân, tìm hiểu văn hoá, kiếm sách, đồ lưu niệm, ăn uống…”, ông Sơn nói.
Bà Phan Yến Ly, chuyên gia thiết kế sản phẩm du lịch tại TPHCM cũng cho biết, các phố chuyên doanh trên địa bàn TPHCM hiện nay chủ yếu dựa trên những con đường đã có sẵn, đã bày bán mặt hàng trước đó.
Trước đây, TPHCM đã có phố thời trang tọa lạc trên đường Nguyễn Trãi (quận 5); sau đó chỉ dựng thêm một biển báo. Do đó, để thu hút khách đến mua sắm ở đây sẽ rất khó vì hầu như phố nào cũng kinh doanh mặt hàng quần áo tương tự. Nếu không có gì đặc trưng, tại sao họ phải đến phố này, thay vào đó đi chợ gần nhà sẽ phải tiện hơn rất nhiều. Điều này đặt ra vấn đề các hộ kinh doanh hàng hóa ở khu vực này phải chủ động tạo sức hấp dẫn của các mặt hàng, tạo ra nhiều hoạt động trải nghiệm để thu hút khách hàng đến vui chơi mua sắm
Bà Ly đề xuất TPHCM cần quy hoạch giao thông có các tuyến phố chuyên doanh, tạo sự liên kết giữa các khu vực có đặc trưng sôi động, hấp dẫn. Việt Nam có thể tham khảo các nước Thái Lan, Đài Loan, Hàn Quốc, Nhật Bản… quy hoạch các tuyến phố xen kẽ với các trung tâm thương mại lớn, di tích lịch sử hoặc những điểm vui chơi nổi tiếng đã có sẵn. Điều này khiến các tuyến phố của họ trở nên thu hút và sầm uất hơn.
Bên cạnh đó, việc tăng liên kết với công ty du lịch là điều vô cùng cần thiết. Bà Ly cho biết để thu hút du khách đến tham quan mua sắm, địa phương nên hỗ trợ tạo điều kiện bằng cách thiết lập các bãi đỗ xe đủ lớn gần đó, tăng cường kết hợp với các công ty du lịch nội địa. Để các công ty du lịch lựa chọn những tuyến phố chuyên doanh vào chương trình của họ thì tự mỗi tuyến phố phải có đủ sức hấp dẫn.
Các phố chuyên doanh trên địa bàn hiện nay chưa có đủ yếu tố đặc biệt này. Đây là bài toán mà các chuyên gia và ngành chức năng ở TPHCM cần phải nghiên cứu thực hiện.
