(SGTTO) - Nghiên cứu mới xuất bản trên trang Medical News Today cho thấy mức độ lây truyền của virus corona mới (Covid-19) cao hơn nhiều so với ước tính hiện tại.
Kể từ khi dịch bùng phát vào tháng 12-2019, các nhà khoa học đã vật lộn với loại virus corona chủng mới rất dễ lây lan, hiện được đặt tên là Covid-19.
Những câu hỏi mà các nhà nghiên cứu có thể trả lời cho người dân hiện vẫn mới chỉ xoay quanh một vài vấn đề cốt lõi như: Virus lây sang người như thế nào? Chúng có thể tồn tại trên các bề mặt trong thời gian bao lâu? Thậm chí cho đến lúc này người ta vẫn chưa biết được chính xác nguồn gốc của Covid-19.
Trong hàng loạt vấn đề còn đang bị bỏ ngỏ, các nhà nghiên cứu cố gắng giải quyết một vấn đề là nguồn cơn cho nỗi lo lắng bao trùm toàn thế giới từ lúc xảy ra dịch Covid-19: tốc độ lây lan của virus là rất nhanh, nhưng nhanh đến mức nào?
Đây là một vấn đề rất quan trọng, đặc biệt là khi dịch diễn tiến phức tạp, khó lường. Thêm vào đó, con số mắc mới và tử vong vẫn tăng lên không ngừng. Nhận định lạc quan của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ít ngày trước đây rằng dịch đang tiến triển chậm lại đã trở thành nguyên nhân khiến chính WHO hứng chịu hàng loạt chỉ trích.
Để ước lượng về tốc độ lây lan của dịch Covid-19, một nhóm các nhà nghiên cứu đã bắt đầu rà soát các nghiên cứu khoa học về loại virus mới và công bố các phát hiện của họ trên Tạp chí Y học Du lịch.
Joacim Rocklöv, Giáo sư về sức khỏe bền vững tại trường Đại học Umeå ở Thụy Điển, là trưởng nhóm nghiên cứu, trong đó gồm các nhà khoa học đến từ Đức và Trung Quốc.
R0 là gì?
Nhóm nghiên cứu của Rocklöv cho biết, hệ số sinh sản cơ bản của virus hay còn gọi là R-naught hoặc R0 mô tả số ca nhiễm mới trung bình mà một người nhiễm bệnh có thể tạo ra trong một quần thể chưa từng tiếp xúc với virus.
Chỉ số R0 lớn hơn 1 cho thấy số người bị nhiễm bệnh có khả năng tăng lên, trong khi R0 nhỏ hơn 1 cho thấy rằng dịch bệnh đang thối lui.
Hệ số sinh sản cơ bản - R0 - là một khái niệm trung tâm trong dịch tễ học bệnh truyền nhiễm, cho thấy nguy cơ của một tác nhân truyền nhiễm và quyết định tốc độ lây lan của dịch bệnh.
Vì vậy, nhóm nghiên cứu đã truy cập và thống kê toàn bộ các nghiên cứu về R0 của Covid-19, được xuất bản trong khoảng thời gian từ ngày 1-1 đến ngày 7-2 năm 2020. Trong số này, Rocklöv và cộng sự chọn ra 12 nghiên cứu có chất lượng cao nhất để đưa vào phân tích.
Kết quả cao hơn nhiều so với những gì WHO từng đề xuất
Các nghiên cứu họ đã chọn ước tính R0 cơ bản cho Covid-19 ở Trung Quốc và nước ngoài. Các ước tính này dao động từ 1,4 đến 6,49 và có trung bình là 3,28 ở Trung Quốc và 2,79 ở nước ngoài.
Cả hai con số này đều cao hơn đáng kể so với con số mà WHO đưa ra là từ 1,4 cho tới 2,5.
Nhóm nghiên cứu lưu ý, các phương pháp ước tính mà các nghiên cứu sử dụng đóng một vai trò trong những khác biệt này.
Các nghiên cứu sử dụng phương pháp ngẫu nhiên và thống kê để lấy R0 cung cấp các ước tính thường cho ra kết quả thấp hơn. Tuy nhiên, các nghiên cứu sử dụng phương pháp toán học tạo ra các ước tính cao hơn.
Giáo sư Rocklöv nhấn mạnh: "Khi nhìn vào thực tế diễn biến của dịch Covid-19, có vẻ như tình hình trùng khớp và đôi khi còn phát triển vượt quá những gì chúng tôi tính toán ra ở đây. Mặc cho đã có những biện pháp can thiệp và kiểm soát dịch, có thể nói dịch Covid-19 đã lan nhanh hơn đáng kể so với dịch SARS trước đây. Và điều này cũng phản ánh phần nào tính nghiêm trọng của tình hình hiện tại".
Nhóm nghiên cứu cũng thừa nhận, do quá thiếu dữ liệu và thông tin, những đề xuất của họ về hệ số sinh sản cơ bản R0 của Covid-19 có thể chưa đủ khách quan. "Khi có thêm dữ liệu thì các lỗi sai trong ước lượng có thể được giảm thiểu, lúc đó chúng ta mới thấy được rõ ràng bức trang toàn cảnh", Rocklöv nói.
Vũ Hoàng
Theo Medical News Today
