HOÀNG XUÂN PHƯƠNG -
Những tiến bộ trong hiểu biết lời nói, phát hiện cảm xúc, làn da ấm áp mềm mại đang biến những “cô, cậu” robot trở nên giống người hơn bao giờ hết, và việc công nghệ robot tình dục đã phát triển thành một thị trường gây ra không ít hậu quả tai hại. Trong khi các nhà sản xuất, nhà phân phối và các nhà đạo đức, nhà xã hội học đang tranh cãi về nhóm đồ chơi tình dục bậc cao này thì những bạo lực và cả án mạng trong gia đình có thể xảy ra từ đó vào bất cứ lúc nào.
Khi mà ý niệm bạn gái robot hiện nay vẫn còn là một câu chuyện cường điệu thì người ta sợ rằng vài chục năm nữa, những năm 2050 chẳng hạn, việc làm tình với robot có thể trở thành phổ biến. Các công ty như True Companion hay RealDoll đang cố gắng tạo nên những con robot có tính năng rất hiện thực, rất dục vọng. Một số trong những “bạn đời robot” đó có thể tạo nên sự hưng phấn cho khách hàng bằng cách tải trên mạng về cho mình những cá tính thích hợp với việc chăn gối.
Nhưng đây là vấn đề rất nghiêm trọng. Đầu năm nay, Kathleen Richardson và Erik Billing, Đại học Skövde, Thụy Điển, đã xướng lên một phong trào phản kháng robot tình dục nhằm gióng lên tiếng nói rằng: “Đó là một thứ trò chơi hết sức độc hại, đồng thời tạo thêm sự bất bình đẳng cho xã hội loài người”. Những người lao động tình dục vẫn là những con người có nhân cách riêng, nhưng khi đưa robot tình dục vào xã hội, những con người đó bị đồng hóa thành những món hàng để mua, để bỏ.
Giáo sư Richardson cho rằng một khi thị trường robot tình dục được chấp nhận ở nước này hay nước khác, bằng cách này hay cách khác, thì những người mua dâm cũng coi người bạn đời của mình – một con người thật – như một món đồ chơi để mua, để làm tình, để trêu chọc, để hành hạ và rồi để bỏ đi khi không còn cần đến. Bà Richardson cho rằng chấp nhận cho kỹ nghệ robot tình dục ra đời đồng nghĩa với việc làm biến mất yếu tố người trong mối quan hệ xã hội và đánh mất giá trị thiêng liêng của tình vợ chồng.
Giáo sư Richardson không phải là người duy nhất nói lên sự quan tâm của mình về một kỹ nghệ robot tình dục đang phát triển, mà rất nhiều người, trong đó có Giáo sư Sherry Turkle tại Viện Kỹ thuật Massachusetts (MIT), tác giả cuốn Reclaiming Conversation, cũng cho thấy những điều đáng lo ngại khi con người mỗi ngày một kết dính tình cảm với những chiếc máy vô hồn và rồi đánh mất những cảm xúc giữa người với người. Người ta cho rằng ngay các robot “bạn đời” dành cho người lớn tuổi cũng mang tới những hậu quả tương tự.
Ngược với quan điểm các nhà khoa học và nhà nghiên cứu, các nhà sản xuất robot tình dục đang cổ vũ cho một kỹ nghệ mới. Hội nghị quốc tế lần thứ hai về yêu và làm tình với robot đã không được chính quyền Malaysia cho phép tổ chức, nhưng Adrian Cheok, người đồng sáng lập tổ chức này cho rằng: “Chúng tôi muốn cải thiện hạnh phúc cho con người”. Ông nói tiếp: “Robot đó dành cho những người quá e thẹn, bất lực về tâm lý hay thể lý, những người bị trầm cảm, cô đơn hay già nua”. Người ta nhận ra rằng các nhà sản xuất đã tìm cách ngụy biện để đưa robot tình dục đến với công chúng.
Phóng viên Helena Horton trên tờ Telegraph cho rằng báo cáo dự đoán của tiến sĩ Ian Pearson đến năm 2050 người ta sẽ làm tình với máy nhiều hơn là với người bạn đời thật là một cú sốc. Báo cáo cũng cho biết đến năm 2025, robot tình dục, mà nay đang bán với giá khoảng 40.000 bảng Anh, sẽ xuất hiện trong các nhà giàu và loại kính thực tế ảo sử dụng cho tình dục cũng sẽ công khai bán trên thị trường kể từ năm 2030. Xem ra vấn đề xâm lăng của kỹ nghệ tình dục tàn phá xã hội và nền tảng đạo đức vốn có của con người không hề đơn giản.
