(SGTT) - Cơ chế làm trắng của kem lột là loại bỏ lớp sừng có vai trò bảo vệ da nên sau khi lột, làn da sẽ bị yếu đi, giảm sức đề kháng do dễ bị tổn thương, tăng nguy cơ sạm nám... Vì vậy không nên lạm dụng kem lột da và sử dụng quá nhiều.
Đặc biệt, người sử dụng nên tránh dùng các sản phẩm kém chất lượng và có các thành phần là các thuốc kê đơn như corticoid hay hydroquinone. Các thuốc kê đơn này sẽ có tác dụng tốt trong thời gian ngắn, giúp mang lại hiệu quả tức thời nhưng lại gây tổn hại lâu dài cho da.
- Nguy hiểm tiềm ẩn với phương pháp lột da làm trắng cấp tốc
- Những lầm tưởng phổ biến về chăm sóc da khiến chăm hoài vẫn không đẹp
- Những lưu ý từ bác sĩ để chăm sóc làn da khi trời chuyển lạnh
Trong thời gian vừa qua, trên các trang mạng xã hội đã xuất hiện nhiều video quảng cáo làm trắng da cấp tốc với phương pháp lột da. Đáng chú ý, nhiều video chỉ cần quay lại giai đoạn lột da sau khi bôi lớp kem làm trắng nhưng đã thu hút hàng chục, thậm chí hàng triệu lượt xem.
Phương pháp này đã thu hút rất nhiều chị em phụ nữ quan tâm khi làn da bị hư tổn sau những ngày giãn cách. Đặc biệt, các cơ sở dịch vụ làm đẹp như spa, thẩm mỹ viện… ở một số địa phương chưa được hoạt động trở lại thì phương pháp làm trắng da cấp tốc với giá siêu rẻ càng được nhiều người lựa chọn. Vậy phương pháp lột da có thực sự“thần kỳ” như lời rao, quảng cáo và có những nguy cơ tiềm ẩn nào sau phương pháp làm trắng siêu tốc này?
Làn da thay đổi như thế nào sau tẩy trắng?
Các phương pháp điều trị thẩm mỹ như tẩy trắng hay lột da không còn quá xa lạ với mọi người. Đặc biệt, lột tẩy bằng hóa chất đã được phát triển mạnh hơn trong những năm gần đây. Thuật ngữ lột da hóa học là một phương pháp điều trị nhằm mục đích làm bong tróc các lớp da tới một độ sâu nhất định. Điều này cho phép da tự tái tạo và xây dựng lại. Sau lần tái tạo này, làn da sẽ trông tươi tắn hơn trước đáng kể.
Da được xây dựng trong một hệ thống lớp ở ba lớp chính là lớp da bề mặt được gọi là biểu bì, tự đổi mới khoảng 4-6 tuần một lần bằng cách sản sinh các tế bào da mới từ lớp tế bào đáy. Theo thời gian, những tế bào này di chuyển ngày càng xa hơn qua một số lớp tế bào đến bề mặt da và kết thúc sự tồn tại của chúng như một lớp tế bào chết, sau đó còn được gọi là lớp da sừng.
Lớp giữa của da được gọi là hạ bì, chủ yếu chứa các sợi đàn hồi. Lớp sâu nhất của da là mô mỡ của chúng ta, được gọi là lớp dưới da và đóng vai trò như một lớp chuyển dịch, làm chất đệm và cách nhiệt.
Lột da thẩm mỹ có thể được chia thành lột da cơ học và hóa học. Đối với lột da cơ học, các loại kem hoặc sữa dưỡng được sử dụng để trộn lẫn một số tinh thể cát hoặc muối. Các tế bào sừng trên cùng sẽ bị loại bỏ do ma sát trên da. Ngược lại, bằng phương pháp hóa học các chất xâm nhập vào các tầng dưới của da tốt hơn. Điều này kích thích quá trình tái tạo của chính cơ thể và làn da được bồi đắp trở lại từ sâu bên trong.
Tẩy da chết bằng hóa chất cũng có thể được chia thành nhiều nhóm khác nhau. Một nhóm hóa chất rất phổ biến trong các sản phẩm mỹ phẩm là axit trái cây, đại diện điển hình là axit glycolic, axit alpha-hydroxy (AHA) và axit trichloroacetic (TCA). Tên gọi này xuất phát từ thực tế là các axit này thường được tìm thấy ở nồng độ thấp trong trái cây ví dụ như trong táo.
Tùy theo nồng độ của hóa chất sẽ phân biệt giữa dạng nhẹ, dạng trung bình và dạng đậm đặc. Với phương pháp lột nhẹ (khoảng 20% axit glycolic), người sử dụng có thể có được làn da mịn hơn một chút bằng cách loại bỏ các tế bào sừng. Lột da hóa học loại này rất lý tưởng để cải thiện kết cấu của da và kích thích sản xuất collagen. Nó cũng làm giảm các đốm nâu và sẹo mụn nhỏ.
Các chất lột da vừa mạnh vừa đậm đặc sẽ thâm nhập sâu hơn vào các lớp trên và giữa của da, nơi chúng phân hủy một phần và làm tan cấu trúc tế bào. Nói cách khác, các tế bào da này không còn tiếp xúc với nhau nữa và bị tách ra khỏi phần da còn lại. Điều này có thể thấy được khi các mảnh da lớn có thể bị bong ra sau một vài ngày điều trị.
Lột da bằng hóa chất với độ sâu trung bình bằng axit trichloroacetic (TCA) chỉ có thể được sử dụng bởi bác sĩ. Với việc lột da bằng TCA mạnh hơn một chút, các vết sẹo bề mặt và nếp nhăn nhỏ có thể được làm mịn, sắc tố da có thể được làm sáng và giảm tổn thương tế bào do ánh nắng mặt trời gây ra. Tùy thuộc vào tình trạng của da, lột với 15%, 25% và 25% TCA sẽ được sử dụng.
Với phương pháp lột da bằng phenol, chất hóa học sẽ thâm nhập vào lớp giữa của da và ngoài việc loại bỏ gần như toàn bộ lớp trên của da, còn khiến cơ thể hình thành các sợi đàn hồi và cấu trúc collagen mới. Điều đặc biệt của phương pháp lột da sâu là sự đổi mới của các sợi đàn hồi và collagen ở sâu trong lớp hạ bì. Da nhận được một sự cải thiện đáng kể trong các đặc tính chức năng của nó. Việc lột da bằng phenol ngang bằng với nâng cơ bằng phẫu thuật. Lột sâu bằng Phenol là cách lột sâu bằng hóa chất mạnh nhất mà bác sĩ có thể áp dụng.
Nhiều thẩm mỹ viện cung cấp phương pháp lột da bằng axit trái cây, được xếp vào loại lột nhẹ. Các axit trái cây thường ít đậm đặc nên có rất ít rủi ro. Tuy nhiên, điều này cũng có nghĩa là da chỉ có thể có tác dụng làm tươi mới ở một mức độ nhất định. Nếu chị em phụ nữ muốn có hiệu quả tốt hơn, cần tiến hành với hóa chất với nồng độ axit cao hơn. Lột da vừa và sâu có thể gây ra các tác dụng phụ như đỏ da, sưng tấy, da bong tróc, sẹo, viêm, đổi màu da tạm thời và vĩnh viễn và tăng nhạy cảm.
Nếu nồng độ quá cao hoặc thời gian tiếp xúc quá lâu, các chất hóa học có thể gây bỏng với sẹo và rối loạn sắc tố trên da. Vì vậy, việc lột da chuyên nghiệp chỉ nên được thực hiện bởi bác sĩ da liễu và bác sĩ thẩm mỹ y tế.
Mức độ bắt nắng của từng loại da sau khi lột?
Người có nhu cầu làm đẹp cần phải phân biệt giữa các loại da khác nhau để tìm ra các hình thức lột da phù hợp cho từng trường hợp. Các sản phẩm lột da bề mặt, thường có sẵn trong các cửa hàng để sử dụng tại nhà hoặc từ các chuyên gia làm đẹp, sẽ phù hợp với tất cả mọi người.
Một ngoại lệ đặc biệt là phụ nữ mang thai, những người này nên đặc biệt cẩn thận về những chất mà họ cho phép tiếp xúc trên da của họ, vì da của họ phản ứng rất mạnh theo mọi hướng do ảnh hưởng của hormone thai kỳ, ví dụ như rối loạn sắc tố. Với mức độ tẩy da vừa và sâu, bệnh nhân cần có sức khỏe cơ bản tốt và không mắc các bệnh ngoài da cụ thể.
Loại da cũng là một yếu tố cần được lưu ý trước khi lột. Những người có loại da khá sẫm màu, vốn dĩ rất dễ bị thay đổi sắc tố, nói chung nên cẩn thận hơn, vì da của họ có thể tạo ra nhiều sắc tố hơn do điều trị như vậy. Các loại da quá sáng thường có xu hướng bắt nắng nhiều hơn sau khi lột nên phải tránh ánh nắng mặt trời trong một thời gian dài sau điều trị.
Tùy thuộc vào loại da, một số bước chuẩn bị trước khi điều trị trước có thể cần thiết. Bệnh nhân nên tránh ánh nắng trực tiếp vài tuần trước khi thực hiện lột da và bôi kết hợp các loại kem làm trắng. Việc dự phòng mụn rộp bằng thuốc viên cũng nên được thực hiện vài ngày trước khi tiến hành tẩy da.
Cách chăm sóc và những điều cần tránh sau khi lột da
Đối với thời gian sau khi lột da, bệnh nhân nên sử dụng các sản phẩm ngăn chặn tia UV. Vì da ban đầu rất khô và nhạy cảm sau khi điều trị, bạn nên trang điểm mà bạn đã biết từ lần sử dụng trước và không nên thử những mỹ phẩm mới. Hơn nữa, mọi người nên chăm sóc da kỹ hơn vào buổi sáng và buổi tối, đặc biệt chú ý đến độ ẩm và khả năng chống tia cực tím.
Việc lột da có thể được thực hiện mà không cần gây mê. Những vết bong tróc vừa và sâu có thể gây ra cảm giác hơi rát trên da. Tuy nhiên, điều này chỉ kéo dài trong khoảng 2-3 phút và thường được mọi bệnh nhân dung nạp tốt. Khi người làm đẹp đã đạt được hiệu quả lột da như mong muốn, một loại thuốc mỡ đặc biệt được thoa lên để trung hòa axit ngay lập tức và ngăn chặn ngay lập tức cảm giác bỏng rát. Tuy nhiên, một số bệnh nhân cũng có thể dùng đến thuốc giảm đau từ 2-3 giờ sau khi điều trị bong tróc da.
Sau thời gian này, làn da tươi ban đầu có màu hồng hồng đến hơi đỏ, có thể so sánh với sự mài mòn mà vảy mới bong ra trong giai đoạn lành. Tùy thuộc vào loại da của bạn, mất từ 2-4 tuần để da bình thường hóa hoàn toàn. Tuy nhiên, với phương pháp lột da bằng phenol, cần từ 10-14 tuần cho đến khi bệnh nhân có thể thấy kết quả cuối cùng và da đã trở lại mức bình thường.
Vì cơ chế làm trắng của kem lột là loại bỏ lớp sừng có vai trò bảo vệ da nên sau khi lột, làn da sẽ bị yếu đi, giảm sức đề kháng do dễ bị tổn thương, tăng nguy cơ sạm nám... Vì vậy, chúng ta không nên lạm dụng kem lột da và sử dụng quá nhiều.
Ngoài ra, người sử dụng cũng nên chú ý đến thành phần và chất lượng của các sản phẩm mỹ phẩm, nên tránh sử dụng các sản phẩm kém chất lượng và có các thành phần là các thuốc kê đơn như corticoid hay hydroquinone. Các thuốc kê đơn này sẽ có tác dụng tốt trong thời gian ngắn, giúp mang lại hiệu quả tức thời nhưng lại gây tổn hại lâu dài cho da.
TS Tạ Thanh Sơn
Viện Công nghệ Dược sinh học, Đại học Marburg, Đức
