(SGTT) - Hiện nay, nhiều người dành phần lớn thời gian nhìn vào các loại màn hình lớn nhỏ của điện thoại hay thiết bị thông minh khác. Điều này được cho là một trong những nguyên nhân dẫn đến nhiều bệnh liên quan đến mắt, làm giảm chất lượng cuộc sống hằng ngày.
Tế bào võng mạc có chức năng cung cấp dưỡng chất cho các tế bào thị giác. Sự suy giảm hoạt động của tế bào võng mạc khiến các tế bào thị giác bị cắt nguồn nuôi dưỡng, dễ dàng mắc bệnh và chết đi nhanh chóng. Đó chính là nguyên nhân gây ra mờ, mỏi, nhức mắt, đặc biệt là các bệnh lý nguy hiểm ở võng mạc như thoái hóa hoàng điểm, một bệnh lý có nguy cơ gây mù lòa.
Ngoài ra, một số nghiên cứu gần đây cho thấy, tật lác mắt ở trẻ nhỏ tăng cao có liên quan chặt chẽ đến việc lạm dụng thiết bị kỹ thuật số như máy tính, máy tính bảng, điện thoại.
Từ ánh sáng xanh
Bác sĩ Hoàng Cương, Bệnh viện Mắt Trung ương, cho biết võng mạc trong mắt người thường xuyên sử dụng máy tính, điện thoại thông minh... sẽ chịu tổn thương từ ánh sáng xanh trong các loại màn hình thiết bị điện tử này. Ánh sáng xanh là loại ánh sáng có bước sóng ngắn, nằm trong vùng quang phổ màu xanh lam. Loại ánh sáng này mang năng lượng cao, có khả năng tác động sâu vào đáy mắt, gây tổn thương tế bào võng mạc và thủy tinh thể.
Ngoài ra, tác hại từ ánh sáng xanh còn trầm trọng hơn nếu điều chỉnh ánh sáng màn hình quá sáng hoặc quá tối, chữ quá nhỏ, màn hình thay đổi quá nhanh, nhìn vào màn hình liên tục không nghỉ, xem ngoài trời nắng, trong phòng ánh sáng không đủ hoặc quá sáng… khiến mắt không điều tiết kịp hoặc phải điều tiết quá nhiều và gây hại cho mắt.
Các tư thế sai cũng có thể làm mắt bị ảnh hưởng như nhìn quá gần, quá xa vào màn hình, nằm nghiêng, nằm sấp, ghế ngồi quá thấp hoặc quá cao. Về lâu dài, những thói quen xấu khi sử dụng màn hình không những ảnh hưởng tới thị lực mà còn là nguyên nhân của các tật gù vẹo cột sống.
Đến hội chứng thị giác màn hình
Theo thống kê, đa phần những người thường xuyên nhìn vào màn hình máy vi tính, máy tính bảng, điện thoại thông minh, hay xem truyền hình quá lâu cũng đều bị hội chứng thị lực màn hình. Khi mắt bị loại ánh sáng xanh kích thích liên tục sẽ khiến cho đồng tử mắt bắt buộc phải co giãn, áp lực của thủy tinh thể thay đổi và lượng nước trong mắt tăng lên, khiến mắt chúng ta bắt đầu mỏi.
Tuy nhiên, lượng nước này lại tăng không đồng đều giữa hai mắt, khiến cho chúng ta bị đau đầu, chóng mặt mỗi khi thay đổi tư thế, nhất là khi nghiêng về phía mắt có lượng nước tăng cao hơn. Hội chứng này được gọi là hội chứng thị giác màn hình, có thể làm giảm, thậm chí gây mất thị lực.
Bác sĩ Nguyễn Cường Nam, chuyên khoa Khúc xạ Trung tâm Y khoa Medic, TPHCM nhận định tỷ lệ người mắc phải hội chứng màn hình đang gia tăng rất nhanh ở Việt Nam, đặc biệt là ở các thành phố lớn. Bác sĩ Nguyễn Thị Thanh Phượng, Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM, chia sẻ màn hình máy vi tính tạo hình ảnh từ vô vàn những điểm ảnh (pixel). Khi nhìn hình ảnh trên màn hình máy vi tính, mắt rất khó xác định được điểm tập trung (định thị) một cách nhanh chóng. Do đó, các cơ của mắt phải hoạt động liên tục, gây ra tình trạng quá tải, mỏi mắt.
Thông thường, mắt người sẽ chớp từ 12-18 lần mỗi phút, mỗi lần chớp nước mắt được tiết ra phủ lên toàn bộ mắt. Khi sử dụng máy tính do quá chăm chú nên số lần chớp mắt chỉ bằng khoảng 2/3 so với bình thường, dẫn đến tình trạng giảm số lượng và chất lượng nước mắt, mắt dễ khô và bị tổn thương.
Chăm sóc mắt bằng động tác đơn giản
Theo các bác sĩ, để tránh các tác hại về mắt do việc sử dụng các thiết bị công nghệ cao, cần tuân thủ các nguyên tắc như ngồi đúng tư thế, điều chỉnh ánh sáng hợp lý, căn chỉnh phông chữ đủ xem, di chuyển chuột với tốc độ vừa phải.
Nên cho mắt nghỉ bằng cách nhìn ra xa 20 giây sau mỗi 20 phút nhìn vào màn hình. Tránh làm việc với máy tính khi mắt đang viêm nhiễm, rối loạn thị lực, khi cơ thể quá mệt mỏi. Cần ên bổ sung thêm các dưỡng chất góp phần tăng cường thị lực, nhất là vitamine A. Giảm thời gian kết nối trên điện thoại, đặc biệt không dùng điện thoại trong bóng đêm hoặc ở khu vực thiếu ánh sáng. Thường xuyên chớp mắt và ngủ sâu 15 phút vào mỗi buổi trưa để mắt và não bộ được nghỉ ngơi, cân bằng hoạt động.
Ba bài tập đơn giản mà hữu ích cho mắt
Bài tập đảo mắt: bằng cách ngồi xuống thoải mái, hướng tầm nhìn ra xa rồi đảo mắt nhìn về các hướng xung quanh. Có thể tập xoay mắt theo chiều kim đồng hồ năm lần và ngược lại. Động tác này sẽ giảm bớt độ cứng ở các cơ bắp xung quanh mắt, làm cho mắt linh hoạt hơn. Một biến thể khác của bài tập này là vừa nhắm mắt vừa di chuyển mắt theo chiều kim đồng đồ và ngược lại, mỗi bên làm năm lần. Mục đích là làm giảm căng thẳng cho các cơ mắt, tăng cường sự lưu thông máu tới các mạch máu ở mắt.
Bài tập chớp mắt: Khi làm việc lâu với máy tính hoặc xem tivi quá nhiều, có thể áp dụng bài tập giúp mắt nghỉ ngơi sau. Ngồi chống khuỷu tay lên bàn, hít thở sâu, để cánh tay vuông góc với bàn, úp lòng bàn tay vào mắt, không gây áp lực lên mắt, ngón tay chạm trán, cổ tay chạm má. Sau đó nhấp nháy mắt trong lòng bàn tay của mình, giúp cho mắt được nghỉ ngơi hoàn toàn.
Mát xa mắt: nhắm mắt, úp tay lên mặt, đặt bốn đầu ngón tay lên phía trên lông mày hai bên mắt, miết nhẹ nhàng ra phía ngoài của cung lông mày. Lặp đi lặp lại động tác này khoảng 10 lần mỗi khi mắt cần được thư giãn.
Bình An
