Mọi người nói với tôi rằng, hãy chỉ đường rõ ràng cho mọi người tìm tới nơi này, vì đến nay vẫn chưa có bảng dẫn đường cụ thể. Để đến hồ Kênh Hạ và thăm chiến khu Đồng Bò, bạn tới Trạm y tế xã Phước Đồng, Nha Trang sẽ gặp con đường tên Trần Đường, đi hết Trần Đường, rẽ phải là đường Hoàng Minh Thảo, cứ thế mà đi qua những con đường nhiều ngõ ngách, cuối cùng tới hồ Kênh Hạ. Kể vậy, bởi trước đó tôi cũng đã lạc đường vào khu du lịch đẹp vời vợi này.
Hồ Kênh Hạ, điểm du lịch sinh thái còn hoang sơ, ngày nào cũng thu hút nhiều du khách Nga tìm đến, tận hưởng vẻ đẹp của hồ nước mênh mông, của núi rừng bao la. Anh Dima Vilasov 42 tuổi, đến từ Nga, ngồi buông câu trên hồ vui vẻ nói: “Tôi khá bất ngờ khi đến nơi này qua lời giới thiệu của hướng dẫn viên. Vô cùng thoải mái khi được tự do thả lỏng bản thân mình”. Gần đó, khoảng hơn một chục du khách Nga nữa thong dong ngồi câu, kết quả là những con cá chẽm, cá chấm, có con trên một ký, sẽ được bắt lên chế biến cho buổi ăn trưa của họ.
Thư giãn bên hồ
Trước kia, thường các đoàn cựu chiến binh tổ chức chương trình “Thăm lại chiến trường xưa” rồi làm cuộc hành trình đến chiến khu Đồng Bò, nay Công ty Hải Đăng đã đầu tư con đường đi vào, và cũng đã làm một chiếc cầu treo để du khách đi thoải mái hơn. Nhưng ở đây vẫn còn hoang sơ và cảnh đẹp không hề vướng víu chút tiện nghi đô thị. Bây giờ thì hành trình tìm về chiến khu xưa, cùng chiêm ngưỡng vẻ đẹp của hồ Kênh Hạ đã rất dễ dàng.
Hồ Kênh Hạ còn gọi là hồ Đồng Bò, rộng chừng 30 ha, ngăn nước dòng sông Đồng Bò, ở giữa các ngọn núi cao cây cỏ xanh tươi, có nhiều ghềnh đá. Mặc dù là hồ tự tạo nhưng cảnh quan nên thơ, đầy sức hấp dẫn cho bất cứ ai dẫu một lần tìm đến. Sau khi vượt đoạn đường như kể trên, chúng tôi đã đứng trên lòng hồ. Vào mùa này nước hồ đang nằm sâu bên dưới. Đi theo con đường đất, có thể phải leo lên những tảng đá để xuống hồ. Hồ lắp đặt một bè nổi dã chiến, phao là những thùng phuy bằng nhựa composite. Dọc theo bè nổi là những mái lều tranh, có bắc ghế cho khách hưởng thú nhàn du câu cá. Công ty Hải Đăng đã thả xuống hồ 7.000 con cá giống từ đầu mùa, cá bắt đầu lớn lên và phát triển, nên việc câu cá đối với du khách thuận lợi. Tôi thực sự ngạc nhiên khi anh Sơn, hướng dẫn viên tại đây, đưa cho tôi xem thành quả buổi câu của khách – cả chục con cá, con nào cũng nặng cả ký.
Bên cạnh đó, khách có thể khám phá hồ bằng các thuyền nhỏ, len giữa núi, dõi mắt theo lòng hồ khép mở dọc núi hai bên, thỉnh thoảng lại gặp những tảng đá tạo hình kỳ thú, hay những bãi đá xếp hình ngoạn mục. Du khách cũng có thể đi theo con đường nhỏ lên núi, khám phá nhiều hang được tạo bởi thiên nhiên, có hang giống như một mái vòm, có hang lại âm sâu vào lòng núi, có hang khuất dưới bóng cây to... Con đường đi là lối mòn phủ rợp bóng cây, đến sát hồ là khu di tích chiến khu Đồng Bò.
Hang núi hàng chục cây số
Việc chiêm ngưỡng vẻ đẹp ở hồ Kênh Hạ, tạo những chuyến đi chinh phục núi khiến nhiều người chọn đến nơi này, tất nhiên phải mang theo đồ ăn thức uống. Theo địa lý Khánh Hòa thì Đồng Bò được bao bọc bởi dãy núi cao tự nhiên, hình vòng cung kéo dài từ vịnh Nha Trang lên huyện Diên Khánh rồi xuôi xuống Cam Ranh. Địa thế kín đáo, nhiều hang gộp, luồn sâu trong những cánh rừng nguyên sinh. Vào năm 1950, Đồng Bò là nơi làm việc của Tỉnh ủy lâm thời. Đến năm 1970, khu vực này thành nơi làm việc của lực lượng quân sự Khánh Hòa, nơi bộ phận đầu não hoạt động có tên là mật khu Đá Hang.
Việc khai thác mật khu Đá Hang để làm một cuộc hành trình khám phá trong tương lai, để điểm đến khu du lịch hồ Kênh Hạ tạo ra sự hấp dẫn hơn đang được khảo sát và tiến hành. Hiện nay, từ khu du lịch hồ Kênh Hạ, đi bộ vượt qua cầu treo, tiếp tục băng rừng khoảng hai cây số sẽ tới cửa hang. Hang do thiên nhiên tạo ra một cách kỳ lạ, bên trong có nhiều hang thông nhau liên hoàn, có những chỗ trống cho ánh nắng mặt trời rọi vào, tổng cộng chiều dài tới 20 cây số, có sẵn nguồn nước từ các khe nước chảy len xuống cho nên không sợ thiếu nước trong thời chiến tranh. Đây là nơi ẩn náu của lực lượng quân sự Khánh Hòa, tích trữ lương thực, tập trung đầu não chỉ huy.
Nhiều du khách, ngoài việc ngao du ở hồ Kênh Hạ, cũng đã làm cuộc hành trình đi bộ tìm về mật khu Đá Hang. Những người khác lại rảo bước theo những con đường mòn, khám phá bí ẩn dãy núi Đồng Bò. Một số khác lại bơi cùng dòng nước mát hay đi qua các khộp đá mà tìm cảm giác rong chơi…
Khuê Việt Trường
