Nhiệt độ toàn cầu sẽ đạt mức cao kỷ lục mới trong 5 năm tới và có khả năng tăng lên mức cao hơn 1,5 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp (1850-1900). Hiện tượng thời tiết El Nino ở Thái Bình Dương, vốn thường làm tăng nhiệt độ toàn cầu có thể quay trở lại vào cuối năm nay.
- Châu Á lao đao trong đợt nắng nóng khắc nghiệt
- Đầu tuần sau, áp thấp nhiệt đới suy yếu dần, Nam bộ có mưa rào
Những thông tin trên có trong báo cáo phân tích về biến đổi khí hậu và môi trường thế giới của Tổ chức Khí tượng thế giới (WMO) thuộc Liên hợp quốc, công bố hôm 17-5.
Trong báo cáo này, các nhà nghiên cứu của WMO lần đầu tiên cho biết, có 66% xác suất mức tăng mức tăng nhiệt độ bề mặt trung bình toàn cầu sẽ vượt quá 1,5 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp trong ít nhất một năm của giai đoạn 2023-2027. Xác suất nhiệt độ toàn cầu đạt mức cao kỷ lục trong ít nhất một năm trong 5 năm tới là 98%.
WMO cho biết, nhiệt độ toàn cầu vượt qua ngưỡng cao hơn 1,5 độ so với thời kỳ tiền công nghiệp có thể chỉ là tạm thời. Tuy nhiên, đó sẽ là tín hiệu rõ ràng nhất cho thấy biến đổi khí hậu đang tăng tốc nhanh như thế nào, dẫn đến mực nước biển dâng lên nhanh chóng, thời tiết khắc nghiệt hơn và sự suy tàn của các hệ sinh thái quan trọng.
Các tác giả của báo cáo dự báo nửa thập niên tới sẽ là thời kỳ nóng nhất trong lịch sử. Báo cáo được biên soạn bởi các nhà nghiên cứu từ 11 tổ chức trên khắp thế giới, bao gồm cả những tổ chức ở châu Âu, Bắc Mỹ, Nhật Bản và Trung Quốc.
Nhiệt độ ở Bắc Cực cũng được dự báo sẽ tăng nhanh hơn gấp ba lần so với mức trung bình toàn cầu trong 5 năm tới do băng tuyết tan nhanh.
Nhiệt độ tăng nhanh trong những năm gần đây khi thế giới tiếp tục đốt các nhiên liệu hóa thạch như than và dầu khí, làm tăng lượng phát thải khí nhà kính, nguyên nhân của hiện tượng nóng lên toàn cầu. Theo báo cáo, hiện tượng thời tiết El Nino ở Thái Bình Dương, vốn thường làm tăng nhiệt độ toàn cầu có thể quay trở lại vào cuối năm nay.
WMO cho biết, khí nhà kính cộng với tác động của El Nino sẽ khiến nhiệt độ toàn cầu tăng vọt trong giai đoạn 2023-2027.
“Hiện tượng El Nino dự kiến phát triển trong những tháng tới. Kết hợp với biến đổi khí hậu do con người gây ra, điều này sẽ đẩy nhiệt độ toàn cầu lên một mức cao chưa từng thấy, dẫn đến những tác động sâu rộng đối với sức khỏe, an ninh lương thực, quản lý nước và môi trường. Chúng ta cần chuẩn bị sẵn sàng”, Tổng thư ký WMO, giáo sư Petteri Taalas cho biết trong một thông cáo hôm 17-5.
Tình trạng nóng lên toàn cầu đã góp phần gây ra những đợt nắng nóng kỷ lục trong những năm, gần đây nhất là ở các nước châu Á.
“Nhiệt độ của trái đất chúng ta hiện đang sắp vượt quá 1,5 độ C (so với thời kỳ tiền công nghiệp). Đó là lần đầu tiên trong lịch sử nhân loại, chúng ta ở gần ngưỡng tăng nhiệt độ này đến như vậy”, Adam Scaife, người đứng đầu bộ phận dự báo của Trung tâm Hadley thuộc Cơ quan Khí tượng Anh nói.
Scaife cho biết thêm, nhiều dự báo về El Nino đang cho thấy hiện tượng này sẽ có phạm vi tác động khá lớn trong thời gian tới.
Năm nóng nhất trước đây được ghi nhận vào năm 2016, thời điểm sự kiện El Nino “đặc biệt mạnh”. Trong năm đó, nhiệt độ trung bình toàn cầu đạt mức cao hơn 1,28 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp.
Hiện tượng thời tiết đối lập, La Niña, đã tồn tại trong ba năm và thường có tác dụng làm mát. Dù vậy, tám năm qua, kể từ năm 2015, là khoảng thời gian nóng nhất từng được ghi nhận trên trái đất, theo đánh giá của WMO.
Hiện nay, nhiệt độ toàn cầu đã tăng ít nhất 1,1 độ C so với thời kỳ công nghiệp trên cơ sở trung bình dài hạn. Thỏa thuận khí hậu Paris cam kết hạn chế mức tăng nhiệt độ trung bình của trái đất trong dài hạn ở mức không quá 1,5% độ C so với mức trung bình trọng giai đoạn 1850-1900.
Các nhà khoa học cảnh báo, nếu nhiệt độ toàn cầu vượt ngưỡng này trong dài hạn, các thiên tai nghiêm trọng như lũ lụt, hạn hán, cháy rừng, sẽ xảy ra thường xuyên hơn, dẫn đến nguy cơ thiếu hụt lương thực.
“Báo cáo của WMO không có nghĩa là chúng ta sẽ vĩnh viễn vượt quá mức tăng nhiệt độ 1,5 độ C được quy định trong Thỏa thuận Paris, vốn đề cập đến tình trạng nóng lên lâu dài trong nhiều năm. Tuy nhiên, WMO đang gióng lên hồi chuông cảnh báo rằng chúng ta sẽ tạm thời vi phạm mức tăng 1,5 độ C với tần suất ngày càng tăng,” Tổng thư ký WMO, Petteri Taalas nói.
Lê Linh
Theo Financial Times, CNN, Kinh tế Sài Gòn Online
