THÁI HÀ -
Vào một đêm thứ Năm của tháng 10-2013, Simon Brooks đóng hành lý và lái xe đến Thung lũng Silicon, theo đuổi tham vọng làm một ứng dụng trò chơi ô chữ trên thiết bị di động, mà anh tạm gọi là Gadzookery.
Một công nhân của Squiffy Clean đang làm việc.
Brooks không có nhiều thứ để mất. Cuộc khủng hoảng tài chính trước đó khiến anh mất công việc môi giới tài chính, mất luôn cuộc hôn nhân và anh phải kiếm sống với công việc bồi bàn trong các nhà hàng ở quê nhà Louisville, bang Kentucky.
“Tôi cho con chó và mấy cái túi vào xe, lái đến Dojo”, Brooks kể lại. Dojo mà anh nói là Hacker Dojo, một không gian làm việc chung ở Thung lũng Silicon, nơi mỗi người phải trả 125 đô la Mỹ hàng tháng để thuê một bàn làm việc ở đó. Khu này mở cửa 24/24.
Với 12.000 đô la Mỹ và một phiên bản Gadzookery thô sơ, Brooks hy vọng sẽ kiếm được một đội ngũ ở Dojo để phát triển sản phẩm, nhưng anh không tìm được ai. Bốn tháng sau, Brooks hết tiền, phải ngủ trong chiếc xe hơi của mình. Khi người quản lý Dojo hỏi có ai tình nguyện lau dọn nhà vệ sinh và bếp ăn vào các buổi chiều để không phải nộp phí 125 đô la mỗi tháng, Brooks nhận việc đó.
Larry Maloney, người sáng lập Dojo nói rằng những người thuê chỗ ở đó không hài lòng với chất lượng làm việc của những người làm vệ sinh trước khi Brooks vào việc, luôn có mùi hôi. Dojo là một không gian trải rộng trên diện tích 1.500 m2, không bao giờ đóng cửa và có ít nhất 300 người đến mỗi ngày.
Sau tám tháng cho Brooks công việc bán thời gian, người quản lý ở Dojo thôi hợp đồng với công ty vệ sinh địa phương, thuê luôn Brooks làm công việc toàn thời gian với mức lương 400 đô la Mỹ mỗi tháng. Brooks lúc này đã bắt đầu quên dự án ứng dụng trò chơi ô chữ của mình và phát hiện ra thị trường dọn dẹp vệ sinh đầy tiềm năng. “Đó là ngành dịch vụ trị giá 51 tỉ đô la ở Mỹ hàng năm”, Brooks nói, anh bắt đầu mở Công ty Squiffy Clean của mình vào năm 2015.
Simon Brooks bên chiếc xe vừa làm văn phòng công ty vừa là nhà ở của mình.
Có khoảng 100.000 công ty hoạt động trong ngành vệ sinh hiện nay, theo ông John Barrett, Tổng giám đốc Hiệp hội Công nghiệp vệ sinh toàn cầu (ISSA). 50 công ty lớn nhất chiếm 30% thu nhập, còn lại là những công ty nhỏ, thậm chí là rất nhỏ, 90% số công ty do một chủ sở hữu, theo bản báo cáo từ Công ty Nghiên cứu thị trường IBIS World.
Sáu tháng sau khi khởi nghiệp, Brooks kiếm đủ tiền để chuyển công ty ra khỏi Dojo, thuê một văn phòng ở thành phố Palo Alto. Anh dùng công nghệ, thu thập 700 đầu dữ liệu, ví dụ như thời gian để lau chùi mỗi mét vuông sàn, phân tích các dữ liệu và đưa ra những phương pháp làm việc nhằm tiết kiệm thời gian và nhân công. “Với một mặt sàn 800 m2, qua việc kết hợp và thay đổi thứ tự các công việc, chúng tôi có thể tiết kiệm được 600 đô la tiền công hàng tháng”, Brooks nói.
Hầu hết các công ty vệ sinh nhỏ lấy tiền khách dựa trên số giờ lao động, còn Squiffy Clean tạo ra một thuật toán để thiết lập giá cả, dựa trên đặc điểm và diện tích của mỗi mặt bằng. Vào trang web của họ, chỉ cần 15 giây sau khi điền vào các thông số cơ bản, khách hàng tiềm năng của họ đã có báo giá. Họ cũng có công nghệ để đề phòng những công nhân thiếu trung thực. Theo Bộ Lao động Mỹ, lương trung bình theo giờ trong ngành dọn dẹp vệ sinh là 11,27 đô la. Squiffy Clean trả lương hào phóng hơn: 17 đô la/giờ.
Mở một doanh nghiệp, đằng này lại liên quan đến công nghệ nữa, là rất khó. Hơn nữa, người sáng lập của nó còn không có nhà cửa. Trong khi đó, với một công ty nhỏ còn chưa có tên tuổi, kiếm được những người làm tin cậy cũng khó.
Ngành vệ sinh này vốn vẫn chịu tiếng xấu là không an toàn cho phụ nữ khi họ phải làm việc trong những tòa nhà văn phòng không người trong buổi đêm, dễ đối mặt với nguy cơ tấn công tình dục. Năm 2015, kênh PBS phát phim tài liệu “Cưỡng bức trong ca đêm” sau khi 21 phụ nữ kiện ABM, công ty dịch vụ vệ sinh lớn nhất Mỹ, vì không bảo vệ họ khỏi những tấn công tình dục đến từ các đồng nghiệp nam và những người giám sát.
Để dẹp những lo ngại này, Squiffy Clean bố trí mỗi đội làm ca đêm có ít nhất 4 người, không có người giám sát, trong mỗi đội đều có hai phụ nữ trở lên. “Nhiều người xem đó chỉ là việc đơn giản để kiếm tiền nhưng Simon Brooks coi đó là một việc khoa học, anh ấy rất trân trọng nhân viên của mình, điều mà bạn không thấy ở các công ty khác”, Tom Le Gan, người quản lý tài sản ở trường Đại học Singularity, một trong những khách hàng của Squiffy Clean nhận xét. Cuộc sống riêng của Brooks giờ cũng khá hơn, anh chuyển sang sống trong một chiếc xe kéo dài 10 m, thay vì chiếc xe hơi cũ.
