Chí Thịnh
Đơn vị chủ quản của các mạng xã hội cho phép thành viên lập gian hàng mua bán hay quảng cáo sắp tới sẽ phải đăng ký kinh doanh sàn thương mại điện tử với Bộ Công Thương. Còn các thành viên tham gia sẽ phải đăng ký với chủ trang mạng, có trách nhiệm với hàng hóa mình kinh doanh mua bán trên đó.
Khó quản lý kẻ ở xa!
Nội dung trên căn cứ vào thông tư hướng dẫn về quản lý các trang web thương mại điện tử (TMĐT) của Bộ Công Thương – Thông tư 47/2014/TT-BCT, sẽ có hiệu lực kể từ ngày 20-1-2015. Theo tinh thần thông tư, các mạng xã hội có kinh doanh mua bán sẽ từng bước đi vào khuôn khổ. Thế nhưng, không ít người đang băn khoăn ở khâu thực hiện.
Một số người đang bán hàng trên mạng xã hội Facebook cho rằng việc quản lý hoạt động mua bán, trao đổi hàng hóa trên trang mạng này là một thách thức. Bởi người bán, người quản lý các trang cá nhân bán hàng trên Facebook thường không xác định người chịu trách nhiệm giống như các trang web bán hàng TMĐT. Họ thường xuyên thay đổi số điện thoại liên lạc, thậm chí thay đổi trang bán hàng mới.
Một số nhóm mua bán, trao đổi hàng hóa được lập ra trên trang này chỉ nhằm tạo điều kiện cho các thành viên có dịp giao lưu với nhau, không thu phí thành viên... Do đó, đây cũng không phải là hoạt động kinh doanh chuyên nghiệp theo hình thức sàn TMĐT. Một vài nhóm kinh doanh sản phẩm công nghệ tại TPHCM cho biết, nếu buộc phải đăng ký hoạt động kinh doanh thì họ sẽ giải tán nhóm, ngừng trao đổi, mua bán trên Facebook.
Mai Lan, một người bán các loại mỹ phẩm, quần áo trên Facebook, thắc mắc hiện công ty quản lý Facebook chưa có văn phòng ở Việt Nam, làm sao những người bán hàng trên trang này có thể đăng ký được. Theo chị Lan, nhiều người bán trên trang mạng xã hội này làm ăn nhỏ lẻ. Nếu phải đăng ký, “chắc rồi họ cũng sẽ bỏ việc kinh doanh mà thôi”.
Còn ông Hoàng Giang, người quản lý fanpage (những người truy cập vào trang web) của trang phukiengiare.vn trên Facebook, thì cho rằng do Facebook không hoạt động, không đặt văn phòng ở Việt Nam nên việc kinh doanh trên trang này chưa bị ảnh hưởng. Quy định mới này sẽ quản lý các mạng xã hội có hoạt động kinh doanh với công ty điều hành có mặt ở Việt Nam.
Ông Nguyễn Thanh Hưng, Phó chủ tịch Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam (VECOM), cũng cho rằng Thông tư 47 chỉ nhằm quản lý các công ty có hoạt động kinh doanh chuyên nghiệp trên mạng xã hội. Còn những mạng xã hội không có mục tiêu kinh doanh sẽ không phải là đối tượng quản lý của thông tư này.
[box type="bio"] Thông tư 47 quy định việc đăng ký đối với các trang web cho phép người tham gia được mở các gian hàng trên đó để trưng bày, giới thiệu hàng hóa hoặc dịch vụ; các trang cho phép người tham gia được lập các trang web nhánh để trưng bày, giới thiệu hàng hóa hoặc dịch vụ; và các trang có chuyên mục mua bán, trên đó cho phép người tham gia đăng tin mua bán hàng hóa và dịch vụ.[/box]
Chủ phải đăng ký
Trả lời Sài Gòn Tiếp Thị về vấn đề quản lý hoạt động kinh doanh trên mạng xã hội, ông Trần Hữu Linh, Cục trưởng Cục TMĐT-CNTT thuộc Bộ Công Thương, cho biết các chủ sở hữu mạng xã hội có hoạt động dưới hình thức sàn giao dịch TMĐT có thể đăng ký với Bộ Công Thương qua cổng thông tin www.online.gov.vn. Nếu đến thời điểm Thông tư 47 có hiệu lực mà vẫn chưa đăng ký, các đơn vị này sẽ bị xử phạt theo quy định tại Nghị định 185/2013/NĐ-CP.
Theo Nghị định 185/2013/NĐ-CP, các thương nhân nếu thiết lập trang web cung cấp dịch vụ TMĐT khi chưa được xác nhận đăng ký từ Bộ Công Thương sẽ bị xử phạt khoảng 40-60 triệu đồng. Cục TMĐT-CNTT cho biết, tính đến nay đã có khoảng 50 trang web cung cấp dịch vụ mạng xã hội tiến hành đăng ký sàn giao dịch TMĐT với Bộ Công Thương, trong đó 40 trang web đã được xác nhận đăng ký và danh sách được đăng tải tại www.online.gov.vn.
Thực ra, về mặt bản chất và phương thức tổ chức, hoạt động kinh doanh trên mạng xã hội hiện nay cũng giống như hoạt động kinh doanh trên sàn giao dịch TMĐT. Trên thực tế, đã có một số diễn đàn có tổ chức chuyên mục mua bán cho các thành viên như 5giay.vn, nhattao.com, tinhte.vn... đã đăng ký với Bộ Công Thương theo hình thức sàn TMĐT.
Theo báo cáo TMĐT Việt Nam năm 2013, khoảng 73% số người sử dụng Internet tại Việt Nam có truy cập vào các diễn đàn, mạng xã hội. Kết quả khảo sát cũng cho thấy, có 45% số người sử dụng Internet có tham gia mua sắm qua các mạng xã hội.
Thành viên thì chưa
Cục TMĐT-CNTT cho biết, chỉ có các chủ sở hữu mạng xã hội có hoạt động kinh doanh sẽ phải có trách nhiệm đăng ký với Bộ Công Thương theo hình thức sàn TMĐT. Còn những người bán hàng trên mạng xã hội sẽ không phải đăng ký với bộ. Tuy nhiên, các chủ sở hữu mạng phải có trách nhiệm quản lý các gian hàng, người bán theo quy định của Nghị định 52, trong đó “người bán hàng trên sàn giao dịch TMĐT phải thực hiện đầy đủ nghĩa vụ thuế theo quy định của pháp luật”.
Hoạt động kinh doanh trên các mạng xã hội ngày càng sôi động và đa dạng, người tiêu dùng cũng thích mua sản phẩm/dịch vụ theo kênh bán hàng này. Một số ý kiến cho rằng việc áp dụng chính sách quản lý cũng cần uyển chuyển theo mô hình kinh doanh mới nhằm tạo điều kiện phát triển cho ngành thương mại điện tử Việt Nam.
