Thị trường giao nhận hàng hóa trong nước đang trở nên nhộn nhịp hơn khi ngày càng có nhiều công ty chuyên giao nhận hàng hóa, thu tiền hộ cho các doanh nghiệp bán hàng qua mạng tham gia. Trong khi đó, các doanh nghiệp lớn trong lĩnh vực này cũng đang tìm cách giữ thị phần, củng cố vị trí của mình.
Thị trường tiềm năng
Trong lĩnh vực giao nhận hàng hóa có thể kể đến những doanh nghiệp có bề dày kinh nghiệm như VNPost (thuộc Tập đoàn VNPT), Viettel Post, Tín Thành Kerry... Song, vài năm gần đây, thị trường bắt đầu xuất hiện thêm các tên tuổi mới như giaohangnhanh, giaohangso1, tochanh, shipchung... Các công ty giao nhận này chủ yếu tập trung vào dịch vụ giao hàng-thu tiền hộ (COD – Cash-On-Delivery) cho các doanh nghiệp bán hàng qua mạng.
Các doanh nghiệp nói trên bước đầu nhận những đơn hàng mà trước đây các cơ sở bán hàng trực tuyến vẫn thường giao cho các công ty bưu chính (VNPT, Viettel...) hoặc các tài xế xe ôm. Các đơn hàng đang phát triển mạnh cùng với sự tăng trưởng loại hình kinh doanh trực tuyến thông qua các trang web, diễn đàn và mạng xã hội.
Theo Hiệp hội Các nhà bán lẻ Việt Nam, số lượng người tiêu dùng “ngồi nhà mua hàng” sẽ tăng mạnh cùng với sự phát triển của thị trường bán lẻ trực tuyến. Điều này góp phần thúc đẩy sự phát triển của dịch vụ giao nhận hàng hóa. Thay vì phải tự đầu tư vào đội ngũ nhân viên giao nhận theo cách làm cũ, các doanh nghiệp bán hàng qua mạng có thể giao việc đó cho các công ty giao nhận chuyên nghiệp. Họ sẽ tập trung hơn vào việc chăm sóc khách hàng, quản trị trang web.
Bà Lê Hoàng Uyên Vy, Tổng giám đốc hệ thống kinh doanh các mặt hàng thời trang trực tuyến chon.vn, cho biết đã hợp tác với công ty giao nhận để lo việc giao hàng cho người mua. “Vì chúng tôi muốn tập trung vào khâu tuyển chọn hàng hóa, chăm sóc khách hàng. Với mạng lưới giao nhận phủ rộng, chi phí giao hàng sẽ thấp hơn so với khi doanh nghiệp tự tổ chức đội ngũ giao nhận”, bà Vy nói.
Trước đây, khâu giao nhận luôn là trở ngại lớn của các trang web kinh doanh trực tuyến vì đội ngũ vận chuyển hàng hóa của họ không đủ lớn và cũng không có kinh nghiệm giao nhận. Trong khi đó, làm việc với các công ty bưu chính lại gặp khó khăn như hàng chuyển phát chậm và tiền bán hàng lâu thu hồi.
Ông Lương Duy Hoài, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Dịch vụ Giao Hàng Nhanh (giaohangnhanh.vn), nhận định dịch vụ giao hàng-thu tiền hộ chính là “đất sống” cho các đơn vị giao nhận hàng hóa chuyên nghiệp. Các doanh nghiệp kinh doanh trực tuyến đang cần đến dịch vụ phát chuyển hàng hóa nhanh, đảm bảo chất lượng với cước phí thấp.
Hiện tại, hàng ngày hệ thống giaohangnhanh giao nhận khoảng 10.000 đơn hàng từ các doanh nghiệp bán hàng qua mạng trên toàn quốc và thu hộ khoảng 2 tỉ đồng tiền COD cho khách hàng của mình.
Gia tăng độ phủ
Ông Hoàng Giang, chủ cửa hàng kinh doanh phụ kiện di động trực tuyến phukiengiare.vn, cho biết thông thường các cửa hàng kinh doanh trực tuyến có trong tay 2-3 đơn vị COD khác nhau để giao nhận hàng phù hợp cho từng khách hàng. Họ sẽ chọn giải pháp dự phòng với vài đơn vị giao nhận khác, bên cạnh đối tác chính thức. Ví dụ, có một số đơn hàng ở vùng sâu, vùng xa thì không thể đưa hàng cho các COD chuyên giao hàng ở nội thành, thay vào đó phải đưa sang VNPost hoặc Viettel Post vốn có độ phủ lớn.
Trên thực tế, một số cửa hàng chỉ chọn 1-2 đơn vị cung cấp dịch vụ COD cố định vì họ muốn luồng tiền của họ gắn liền với các công ty cung cấp dịch vụ ổn định. Nếu tiền bán hàng dàn trải ở nhiều nơi sẽ khó kiểm soát. Đó cũng là lý do các công ty giao nhận COD đang cố gắng mở rộng phạm vi “phủ sóng” của mình ra nhiều tỉnh thành, bên cạnh các thị trường chủ lực như Hà Nội, TPHCM, Đà Nẵng và Cần Thơ. Nếu không làm được điều này, họ sẽ bị mất đơn hàng vào tay VNPost, Viettel Post, Tín Thành (Kerry TTC Express)...
Mới đây, giaohangnhanh cùng với shipchung đã hợp tác với nhau nhằm mở rộng tuyến phát chuyển hàng hóa ở nhiều tỉnh thành. Một số công ty giao nhận khác cũng đang tăng cường điểm phục vụ, phát chuyển hàng hóa ở các tỉnh thành khác, nằm ngoài thị trường chính là Hà Nội và TPHCM.
Ông Hoài cho biết thêm, hiện tại hệ thống giaohangnhanh đã cố gắng mở rộng đến 63 tỉnh thành. Hồi giữa năm nay, giaohangnhanh đã thiết lập được đội ngũ giao hàng và thu tiền hộ tại 75 thành phố, thị xã trên 63 tỉnh thành.
Lợi thế cạnh tranh
Trên thực tế, các công ty bưu chính như VNPost, Viettel Post... đã tham gia vào thị trường giao nhận cho hoạt động kinh doanh trực tuyến từ những năm 2009-2012. Tuy nhiên, do mô hình dịch vụ chưa phù hợp nên dịch vụ giao hàng-thu tiền hộ của các công ty này vẫn chưa thể thu hút các doanh nghiệp bán hàng qua mạng.
Một phần do phí giao hàng của các công ty bưu chính không cạnh tranh bằng các công ty chuyên giao nhận hàng mới thành lập và tiền chuyển về người bán cũng chậm hơn. Vì thế, dù có sẵn thương hiệu nhưng ưu thế về dịch vụ COD vẫn nghiêng về các công ty còn non trẻ như giaohangnhanh, giaohangso1, shipchung...
Tuy nhiên, phạm vi “phủ sóng” vẫn đang là ưu thế của các công ty bưu chính VNPost và Viettel Post. Hiện VNPost đang có đến 13.000 điểm giao nhận hàng hóa ở 63 tỉnh thành, còn Viettel Post cũng có trong tay 1.000 nhân viên giao nhận trực thuộc và khoảng 15.000 cộng tác viên thuộc hệ thống Viettel Telecom sẵn sàng giao nhận hàng hóa trên phạm vi toàn quốc. Theo kế hoạch phát triển đến cuối năm 2014, dịch vụ COD của Viettel Post sẽ chiếm khoảng 30-40% tổng doanh thu dịch vụ chuyển phát.
Các đơn vị chuyển phát quy mô nhỏ như Tín Thành, Netco và Hợp Nhất cũng đang điều chỉnh quy trình giao nhận, giá cước giao hàng-thu tiền hộ sao cho linh hoạt hơn để có thể cạnh tranh về giá với các công ty chuyên giao nhận khác.
Thị trường kinh doanh trực tuyến trong nước đang có chiều hướng phát triển thuận lợi nhờ sự tham gia tích cực của các công ty giao nhận hàng hóa. Cước phí giao nhận trở nên thấp hơn nhờ sự cạnh tranh khốc liệt giữa các đơn vị này. Những người mua hàng qua mạng sẽ được hưởng lợi khi “miếng bánh” giao nhận hàng hóa ngày càng lớn hơn.
Chí Thịnh
