QUANG MINH-NGỌC HÙNG -
Từ mặt hàng tiêu dùng và thực phẩm chức năng, mô hình bán hàng đa cấp dường như đang được áp dụng sang lĩnh vực sản phẩm phục vụ nông nghiệp. Có đơn vị tổ chức hội thảo nhằm thu hút thành viên vào mạng lưới bán hàng, người muốn được kết nạp phải bán được hoặc tự mình mua hàng, được hứa hẹn thưởng hoặc chi hoa hồng rất cao nếu bán nhiều hàng...
Hoa mắt với hoa hồng
Trong vai người mới giải nghệ buôn bán vật liệu xây dựng, đang tìm kiếm cơ hội kinh doanh ở một lĩnh vực mới, chúng tôi gặp giám đốc một công ty thương mại tại một buổi hội thảo tổ chức tại tỉnh Bình Dương. Tại đây, chúng tôi được nghe giới thiệu về một loại phân bón mà theo lời vị giám đốc, sản phẩm đó chẳng khác nào một “thần dược” cho cây trồng.
Ông này nói về lĩnh vực nông nghiệp với vẻ là một người có tâm với ngành, nào là mong muốn đưa nền nông nghiệp nước nhà phát triển ngang tầm thế giới, nào là mong muốn những người nông dân có thể làm giàu từ mảnh vườn, thửa ruộng của mình.
Thấy khách có vẻ quan tâm, vị giám đốc nói trên quay sang giới thiệu về sản phẩm, đồng thời hướng dẫn cách tham gia công tác bán hàng. Theo đó, người tham gia sẽ đóng một khoản phí 200.000 đồng để mở một tài khoản cá nhân, kèm theo một bộ tài liệu. Người đó sẽ là thành viên nếu bán được hoặc tự mua sản phẩm với mức giá 5,6 triệu đồng.
Cách thức tổ chức hội thảo giới thiệu sản phẩm, cách phân phối sản phẩm, thu hút người vào hệ thống bán hàng của công ty nói trên khá giống mô hình bán hàng đa cấp. Việc bán hàng theo phương thức đa cấp là hợp pháp, tuy nhiên, điều mà người có ý định tham gia bán hàng cần lưu ý là theo quy định của pháp luật thì có những hành vi mà doanh nghiệp bán hàng đa cấp không được phép làm. Chẳng hạn, không được cung cấp thông tin sai lệch hoặc gây nhầm lẫn về tính chất, công dụng của hàng hóa để thuyết phục người khác tham gia bán hàng đa cấp; không được yêu cầu người muốn tham gia bán hàng đa cấp phải mua một số lượng hàng hóa dưới bất kỳ hình thức nào để được quyền tham gia mạng lưới…
Điểm hấp dẫn của mô hình bán hàng ở công ty nói trên còn nằm ở số tiền “tri ân khách hàng”. Cụ thể, với 5,6 triệu đồng, người tham gia sẽ có cơ hội nhận được mức tri ân lên đến 409 triệu đồng, thông qua việc giới thiệu những người khác mua hàng của công ty. Nếu mua gói sản phẩm trị giá 16,8 triệu đồng thì mức tri ân sẽ là 820 triệu đồng, còn gói sản phẩm 56 triệu đồng thì mức tri ân lên đến 6,55 tỉ đồng!
“Làm giàu không khó phải không bà con? Vỗ tay nào!”, vị giám đốc vừa nói vừa vỗ tay, cả hội trường rần rần hòa nhịp. Viễn cảnh thưởng doanh số và chiếc xe hơi trị giá 600 triệu đồng khiến không ít người ngây ngất.
[box] Ông Lê Thanh Tùng, Phó phòng phụ trách vùng Nam bộ, Cục Trồng trọt, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn:
Phân bón nói chung là cung cấp dinh dưỡng cho cây trồng hoặc là cải tạo đất. Việc cung cấp dinh dưỡng phải tuân thủ các yếu tố: đúng theo nhu cầu của cây trồng, đúng thời điểm, đúng cách, đúng liều lượng, đúng loại... Phân bón không phải là sản phẩm có thể sử dụng mọi lúc mọi nơi, và người sử dụng cũng phải có kiến thức về trồng trọt, bảo vệ thực vật, đất đai...
Thành phần dinh dưỡng của sản phẩm (trong hình) không có gì đặc biệt. Hiện trên thị trường có nhiều sản phẩm có thành phần dinh dưỡng tương tự. Tuy nhiên, việc bán phân bón mà theo phương thức đa cấp thì có thể tai hại ở chỗ chưa chắc sản phẩm đó phù hợp với mùa vụ và cây trồng, còn người nông dân mua về không phải để bón cho cây mà đi tìm người bán lại.[/box]
Thực hư chất lượng
Sản phẩm được quảng cáo là “siêu dinh dưỡng”, được sản xuất theo “công nghệ Nhật Bản và Israel”. Từ những lời thuyết trình tại hội thảo, người tham dự có thể cảm nhận sản phẩm phân bón ấy là “thần dược” đối với cây trồng.
Đem câu chuyện về lời mời tham gia bán sản phẩm trên trao đổi với người trong ngành nông nghiệp, ông Đ., giám đốc một công ty sản xuất và kinh doanh phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, nói cần tìm hiểu kỹ vì ông cũng gặp trường hợp tương tự. Ông Đ. kể rằng ông từng nhận một lời đề nghị làm ăn được mô tả là “khó có thể từ chối”. Phía đối tác cam kết mỗi tháng sẽ mang về 7 tỉ đồng doanh thu nếu ông đồng ý để họ làm đại lý phân phối độc quyền sản phẩm.
Ông Đ. tính toán, doanh thu mỗi tháng 7 tỉ đồng tương đương với 7.000 thùng hàng được tiêu thụ. Mỗi thùng 30 kg, tính ra mỗi tháng công ty được 210 tấn sản phẩm. Đây là một con số quá lớn so với doanh thu hiện nay của công ty ông. “Suýt nữa tôi đã đồng ý!”, ông nói. Song, với linh cảm của một người từng nhiều năm lăn lộn trong công tác tiếp thị và bán hàng, ông thấy có gì đó không ổn ở phía sau lời đề nghị này.
Ông Đ. cho biết, qua tiếp xúc thấy đa số nhân viên của công ty thương mại nói trên xuất thân từ các công ty bán hàng đa cấp, những người có khả năng thuyết trình, nói như rót mật vào tai người nghe. Bằng khả năng đó, họ “thổi” một sản phẩm phân bón bình thường trở thành một loại “thần dược” cho cây trồng, đồng thời do ký hợp đồng độc quyền phân phối sản phẩm, họ đẩy giá sản phẩm lên cao chót vót. Trong khi đó, người tham gia bán hàng thì dễ dàng bị thuyết phục bởi những hứa hẹn về thưởng, về hoa hồng đầy hấp dẫn.
“Nhìn chung sản phẩm tốt, nhưng họ đẩy giá lên cao quá, chỉ tội nghiệp nông dân mà thôi!”, ông Đ. nhận định. Sản phẩm mà công ty nói trên đang chào bán là phân bón lá, có giá 800.000 đồng/kg. Là người trong ngành, ông cho rằng sản phẩm đó chỉ cần bán bằng một phần ba mức giá trên là người bán đã có lời.
Theo tìm hiểu của Sài Gòn Tiếp Thị, nhiều công ty như công ty nói trên đều mua sản phẩm ở dạng “phân phối độc quyền” từ những doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh phân bón. Sau đó, đơn vị phân phối dùng cách thức như vừa nêu trên để hút người vào mạng lưới bán hàng.
Với nhiều người nông dân, việc kiếm được số tiền hàng trăm triệu đồng mà không phải làm gì ngoài việc mời bà con và bạn bè đến nghe và mua sản phẩm như có “ma lực”, khiến nhiều người khó nói lời từ chối một khi đã đến các sự kiện giới thiệu sản phẩm.
