Các hệ thống trí tuệ nhân tạo (AI) tạo sinh hiện nay như ChatGPT của OpenAI, có thể “biết tuốt” mọi thứ nhờ được đào tạo trên kho dữ liệu khổng lồ nhưng chưa đạt được cấp độ thông minh của con người và khó có thể thông minh hơn một chú chó, theo giáo sư Yann LeCun, nhà khoa học trưởng về AI của Meta Platforms, công ty mẹ của Faceboook.
- TPHCM: Ứng dụng trí tuệ nhân tạo cứu sống 48% bệnh nhân đột quỵ thoát khỏi tàn phế
- Cần Thơ dùng trí tuệ nhân tạo và thực tế ảo để tăng trải nghiệm cho du khách
Nhận định trên được Yann LeCun đưa ra tại hội nghị công nghệ thường niên Viva Tech ở Paris, Pháp hôm 13-6 trong bối cảnh cuộc tranh luận đang nóng lên trên toàn cầu về mối đe dọa của công nghệ AI phát triển quá nhanh. Năm 2018, giáo sư LeCun đã giành được giải thưởng Turing cùng với hai nhà khoa học Geoffrey Hinton và Yoshua Bengio vì những nghiên cứu đột phá của họ về AI. Cả ba được mệnh danh là “những người cha đỡ đầu của AI”.
ChatGPT, do OpenAI phát triển, dựa trên cái gọi là mô hình ngôn ngữ lớn (LLM). Điều này có nghĩa là các hệ thống AI tạo sinh như ChatGPT được đào tạo dựa trên lượng dữ liệu ngôn ngữ khổng lồ, cho phép chúng ta tương tác với chúng và nhận được câu trả lời bằng ngôn ngữ mà chúng ta hiểu.
Sự phát triển nhanh chóng của AI tạo sinh làm dấy lên lo ngại từ các nhà nghiên cứu công nghệ tên tuổi rằng, nếu không được kiểm soát, công nghệ này có thể gây nguy hiểm cho xã hội. CEO Tesla, tỉ phú Elon Musk, đã cảnh báo AI là “một trong những rủi ro lớn nhất đối với tương lai của nền văn minh nhân loại”.
Hôm 13-6, tại cuộc thảo luận trong khuôn khổ hội nghị Viva Tech, Jacques Attali, một nhà lý thuyết kinh tế và xã hội chuyên viết về công nghệ, cho biết AI tốt hay xấu sẽ phụ thuộc vào việc sử dụng công nghệ này.
“Nếu bạn sử dụng AI để phát triển nhiều nhiên liệu hóa thạch hơn, điều đó sẽ thật tồi tệ. Nếu bạn sử dụng AI để phát triển những vũ khí uy lực hơn, điều đó sẽ rất khủng khiếp. Ngược lại, AI có thể tuyệt vời cho sức khỏe, giáo dục và văn hóa”, Attali nói.
Khi được hỏi về những hạn chế hiện nay của AI, Yann LeCun, nhà khoa học trưởng về AI của Meta, khách mời của cuộc thảo luận, cho biết AI tạo sinh được đào tạo dựa trên các LLM. Và chính vì chỉ được đào tạo dựa trên ngôn ngữ, công nghệ này không quá minh, ông giải thích.
Ông nói: “Những hệ thống đó vẫn còn rất hạn chế. Chúng không có bất kỳ hiểu biết nào về thực tế cơ bản của thế giới thực vì chúng hoàn toàn được đào tạo dựa trên văn bản, một lượng văn bản rất lớn. Hầu hết kiến thức của con người không liên quan gì đến ngôn ngữ… AI vẫn chưa nắm bắt được phần trải nghiệm của con người”.
Ông nói thêm rằng một hệ thống AI hiện tại có thể vượt qua kỳ thi luật sư ở Mỹ. Tuy nhiên, ông cho rằng AI không biết cách sử dụng máy rửa chén, điều mà một đứa trẻ 10 tuổi có thể “học trong 10 phút”. Điều đó cho thấy một khoảng cách lớn giữa AI và các năng lực cơ bản của con người
LeCun cho rằng AI hiện nay “không chỉ chưa đạt được trí thông minh ở cấp độ con người, mà thậm chí cả trí thông minh của loài chó”.
Trong một ví dụ khác về những hạn chế của AI hiện tại, ông nói một đứa trẻ 5 tháng tuổi sẽ nhìn vào một vật thể đang nổi trên nước và không nghĩ quá nhiều về nó. Tuy nhiên, bốn tháng sau đó, em bé sẽ nhìn vào vật thể này và ngạc nhiên vì nhận thấy nó có thể nổi. Điều này cho thấy sự nhận thức ngày càng phát triển của con người về thế giới thực.
LeCun cho biết con người vẫn chưa thể mô phỏng năng lực nhận thức như vậy cho máy móc. “Nếu chưa làm điều này, chúng ta sẽ chưa có AI đạt được trí thông minh cấp độ con người, hay thậm chí cả cấp độ loài chó hay loài mèo”.
Thể hiện thái độ bi quan về tương lai, Attali nói: “Ai cũng biết rằng nhân loại đang phải đối mặt với nhiều nguy hiểm trong ba hoặc bốn thập niên tới”.
Ông lưu ý rằng thảm họa khí hậu và chiến tranh là một trong những mối lo ngại hàng đầu của ông, đồng thời ông cũng bày tỏ mối lo lắng rằng người máy “sẽ chống lại chúng ta”.
Trong cuộc thảo luận, LeCun ghi nhận trong tương lai, sẽ có những cỗ máy thông minh hơn con người nhưng không nên xem điều này là mối nguy hiểm.
“Chúng ta không nên coi đây là một mối đe dọa, chúng ta nên coi đây là một điều gì đó rất có lợi. Mỗi người trong chúng ta sẽ có một trợ lý AI… Nó sẽ giống như một nhân viên hỗ trợ bạn trong cuộc sống hàng ngày và thông minh hơn chính bạn”, LeCun nói.
Nhà khoa học trưởng này nói thêm rằng các hệ thống AI này cần “có thể kiểm soát được và về cơ bản là phụ thuộc vào con người”. Ông cũng bác bỏ quan điểm cho rằng robot sẽ thống trị thế giới.
Ông chia sẻ: “Một nỗi sợ hãi đã được phổ biến bởi khoa học viễn tưởng là nếu robot thông minh hơn chúng ta, chúng sẽ muốn chiếm đoạt thế giới. Nhưng không có mối tương quan nào giữa việc chúng thông minh hơn và chúng ước muốn kiểm soát thế giới”.
Giáo sư LeCun lập luận rằng nhiều người lo lắng rằng AI có thể gây rủi ro cho con người vì họ không thể tưởng tượng được làm thế nào để AI có thể trở nên an toàn.
“Cứ như thể bạn hỏi ai đó vào năm 1930 rằng bạn sẽ làm thế nào để tạo ra một chiếc máy bay động cơ tua-bin phản lực an toàn? Loại máy may này chưa được phát minh vào năm 1930, giống như AI thông minh ở cấp độ con người vẫn chưa được phát minh hiệ nay.
Máy bay động cơ tua-bin phản lực cuối cùng đã được chế tạo cực kỳ đáng tin cậy và an toàn và điều tương tự cũng sẽ xảy ra với AI” , ông nói.
Giáo sư LeCun cho biết ông đang phát triển “AI hướng đến mục tiêu” nhằm tạo ra các hệ thống AI an toàn có thể ghi nhớ, suy luận, lập kế hoạch và hiểu được lẽ thường, những tính năng mà các chatbot phổ biến như ChatGPT đang thiếu. Ông tiết lộ Meta đang đào tạo AI bằng cả video, thay vì chỉ ngôn ngữ
Nhiều chuyên gia lập luận rằng AI có khả năng thay thế nhiều công việc và do đó, một số công ty đã tạm dừng tuyển dụng cho một số vai trò nhất định.
Về vấn này này, giáo sư LeCun nói với BBC: “AI sẽ không khiến nhiều người mất việc vĩnh viễn. Nhưng công việc sẽ thay đổi bởi vì chúng ta không biết trong 20 năm tới, những công việc nổi bật nhất là gì. Máy tính thông minh sẽ tạo ra thời kỳ phục hưng mới cho nhân loại, giống như cách mà Internet hay báo in đã làm”.
Lê Linh
Theo Kinh tế Sài Gòn Online
