Rất nhiều bệnh nhân cảm thấy đau sau lưng lan xuống chân và đã được chẩn đoán là thoát vị đĩa đệm chèn ép thần kinh tọa nhưng khi khám thì lại thấy không phải như vậy. Đó là tình trạng đau khớp cùng chậu – một chứng đau cũng khá phổ biến nhưng lại hay bị chẩn đoán nhầm với thoát vị đĩa đệm.
- Giảm đau lưng trên với bài tập đơn giữa mùa dịch
- Ngồi thế nào là đúng tư thế để tránh đau lưng?
- 7 thói quen gây đau lưng cần tránh
Chịu khó để ý đến cơn đau
Về triệu chứng lâm sàng, bệnh nhân bị đau khớp cùng chậu khi chuyển tư thế ngồi hay nằm sang đứng mà nguyên nhân là làm tăng lực tác dụng lên dây chằng của khớp cùng chậu. Bệnh nhân than đau vùng lưng nhưng không nằm chính giữa lưng mà lệch sang hai bên vùng khớp cùng chậu đó là vùng khi chúng ta đứng có vết lõm ở sau lưng. Cơn đau lan từ vùng khớp cùng chậu ra đến vùng mông và lan xuống mặt sau đùi nhưng không bao giờ quá vùng gối.
Đau là điểm khác biệt với chèn ép thần kinh tọa nếu bác sĩ chịu khó hỏi kỹ bệnh nhân và nếu bệnh nhân chịu khó để ý đến cơn đau của mình thay vì quy kết quá sớm cho dấu hiệu đau của thần kinh tọa là lan xuống vùng cẳng chân và bàn chân. Khi hoạt động, đứng lâu, khom lưng hay đi lại nhiều gây đau, cơn đau giảm bớt khi nằm nghỉ.
Bệnh nhân đôi khi bị co thắt cơ vùng lưng gây hạn chế vận động cột sống lại khiến nhiều người bị chẩn đoán lầm. Nếu cho bệnh nhân ngồi vận động cột sống sẽ cải thiện hơn nhờ khi ngồi nhóm cơ phía sau đùi được thư giãn. Khi khám bác sĩ dùng tay ép hai bên cánh chậu sẽ gây đau vùng khớp cùng chậu. Cơn đau giảm đi khi chườm nóng.
Triệu chứng hình ảnh học
Khi chụp x quang khớp cùng chậu sẽ thấy các thương tổn khớp cùng chậu như thoái hóa khớp, dính khớp hay hủy mặt khớp. MRI và chụp khảo sát đồng vị phóng xạ cho biết tình trạng viêm nhiễm, hủy xương hay các dấu hiện khác.
Bệnh nhân cũng có thể được chỉ định các xét nghiệm khác, bao gồm công thức máu, tốc độ máu lắng, Protein viêm, kháng thể kháng nhân, thử gen HLA-B 27. Những xét nghiệm này giúp chẩn đoán các bệnh toàn thân mà có biểu hiện ở khớp cùng chậu.
Nguyên nhân và cách điều trị
Nguyên nhân gây bệnh đau khớp cùng chậu có thể do thoái hóa khớp. Đây là nguyên nhân hay gặp nhất, kế đến là viêm khớp dạng thấp, viêm khớp sau chấn thương. Những nguyên nhân ít gặp bao gồm bệnh mạch máu collagen như viêm cột sống dính khớp, nhiễm trùng.
Việc điều trị bao gồm chế độ thuốc kháng viêm giảm đau, giảm đau, tập vật lí trị liệu. Chích vào khớp cùng chậu là giải pháp sau cùng nếu các biện pháp trên không giảm. Tuy nhiên việc chích thuốc phải do bác sĩ chuyên khoa cơ xương khớp hay chấn thương chỉnh hình thực hiện.
Các biện pháp điều trị bằng sóng vật lý như laser có cường độ cao giúp giảm đau nhanh và hiệu quả.
BS. Tăng Hà Nam Anh, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TPHCM
