Cuộc di cư lớn nhất trên hành tinh mỗi năm sẽ bắt đầu vào sáng 28-1 khi dự kiến có đến 1,7 tỉ chuyến đi được thực hiện khắp Trung Quốc trong dịp Tết này. Tuy nhiên, chính quyền cùng một số doanh nghiệp đã đưa ra thông điệp “Tết an toàn” với các khuyến cáo hạn chế đi lại cùng với các bao lì xì và ưu đãi để giữ chân người lao động ở lại thành phố, không về quê ăn Tết.
Trung Quốc áp dụng tất cả biện pháp nhằm tránh ám ảnh dịch bùng phát và gián đoạn chuỗi cung ứng như năm ngoái. Chính phủ các nước châu Á khác cũng ra các thông điệp về Tết an yên với các sáng kiến tiền lì xì điện tử và số hóa các món quà ngày Tết.
“Bất đáo Bắc Kinh” mới là hảo hán
Dường như đó là thông điệp mới mà Bắc Kinh muốn đưa ra trong dịp Tết này: không đến Bắc Kinh mới là công dân tốt! Thành phố Bắc Kinh bắt đầu siết chặt kiểm soát đối với người dân từ các thành phố khắp Trung Quốc từ sáng 28-1 đến ngày 15-3. Chỉ có những khách từ những vùng nguy cơ thấp và có xét nghiệm âm tính với Covid-19 trong vòng bảy ngày qua mới được phép vào thủ đô.
Các địa phương và thành phố khắp Trung Quốc đang tiến hành các biện pháp nghiêm ngặt để đề phòng dịch bùng phát trong dịp Tết Nguyên đán sắp tới. Chính quyền các nơi đã khuyến khích người dân tránh những chuyến đi không cần thiết, đặc biệt trong dịp cao điểm trước và sau Tết dù rằng số ca nhiễm trên toàn quốc luôn được khống chế dưới 100 ca mỗi ngày trong bảy ngày qua.
Ký ức người dân và giới lãnh đạo không thế nào quên đợt bùng phát từ tâm dịch Vũ Hán và lan khắp Trung Quốc từ Tết năm ngoái. Các đợt phong tỏa sau đó đã làm gián đoạn các chuỗi cung ứng toàn cầu ở nước này, khiến nền kinh tế lớn thế hai thế giới suy giảm và tăng trưởng chậm lại trong ba quý đầu năm 2020.Khách từ các khu vực nguy cơ trung bình đến cao hoặc từ các khu vực bị phong tỏa sẽ không được phép nhập thành. Trang Caixin nói khách được phép vào Bắc Kinh phải tự theo dõi các triệu chứng có thể nhiễm Covid-19 trong vòng 14 ngày dù được đi lại tự do. Họ phải thực hiện thêm hai xét nghiệm nữa vào ngày thứ 7 và ngày thứ 14 khi đã vào Bắc Kinh.
Một trung tâm cách ly mới với hơn 3.000 giường bệnh đã được xây dựng cấp tốc ở tỉnh Hồ Bắc, giáp giới với ngoại thành Bắc Kinh từ giữa tháng 1 này để phòng ngừa các ca bệnh tăng vọt trước Tết.
Theo Reuters, ngay cả đoàn chuyên gia điều tra của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cũng phải tuân thủ cách ly 14 ngày và gặp gỡ các đồng nghiệp Trung Quốc qua màn hình trực tuyến. Chỉ từ ngày 29-1 trở đi, đoàn chuyên gia WHO mới được khảo sát thực địa ở thành phố Vũ Hán và Hồ Bắc.
Ngành đường sắt Trung Quốc nói số vé bán trong dịp Tết này chỉ đạt 296 triệu vé, giảm 60% so với năm ngoái. Các khuyến cáo hạn chế đi lại của chính phủ cũng khiến số vé máy bay giảm mạnh.
Ám ảnh lây nhiễm và gián đoạn sản xuất
Chính phủ trung ương đã thúc giục các công ty tư nhân ở Trung Quốc tặng tiền lì xì để khuyến khích công nhân và nhân viên ở lại thành phố hay nơi làm việc, thay vì về quê. Các khuyến khích của Bắc Kinh cũng khiến các chuỗi cung ứng bật cơ chế cảnh giác. Không ai muốn gián đoạn như năm ngoái lập lại.
Một loạt các nhà cung ứng công nghệ quan trọng của Apple ở Trung Quốc đã tặng thêm lì xì khá sớm và khuyến khích người lao động không về quê dịp Tết. Các nhà cung ứng muốn loại trừ tối đa nguy cơ lây nhiễm Covid-19 với đội ngũ lao động, khiến hoạt động sản xuất gián đoạn vì thiếu người.
“Chúng tôi kêu gọi nhân viên các phòng ban ở lại và chung vui Tết với đồng nghiệp cơ quan. Chúng ta có một gia đình mới, nhưng vẫn là niềm vui đoàn tụ như truyền thống. Bạn sẽ giúp mình, gia đình, bạn bè, đồng nghiệp, công ty và đất nước hưởng cái Tết an toàn”, thông điệp của Luxshare gửi trong mạng WeChat kêu gọi.Pegatron, một nhà thầu lắp ráp iPhone chính, tặng công nhân dây chuyền sản xuất 4.000 tệ, khoảng 617 đô la, nếu công nhân ở lại ký túc xá và tiền thuê phòng cũng được miễn phí. Luxshare, vốn sản xuất tai nghe AirPods và đồng hồ AppleWatch, gửi thư ngỏ hứa hẹn phần thưởng và các chương trình giải trí hấp dẫn cho người ở lại.
Một nhà cung ứng chính khác của Apple là hãng Foxconn đã đăng tuyển dụng cho cơ sở Long Hoa ở Thẩm Quyến – nơi cung cấp hàng cho không chỉ cho Amazon mà còn Google và Amazon. Các địa phương có nhà máy của Foxconn cũng hợp tác với nhà thầu này nhằm giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm.
Thành phố Trịnh Châu đã tiến hành xét nghiệm Covid-19 miễn phí trong hai ngày 24 và 25-1. Chính quyền thành phố nói đây là bước thử nghiệm để mở rộng xét nghiệm Covid-19 trên toàn Đặc khu kinh tế sân bay Trịnh Châu – cứ địa sản xuất iPhone lớn nhất thế giới của đại công ty Apple. Năm ngoái, gián đoạn dây chuyền sản xuất trong quý 1 ở Trịnh Châu đã khiến iPhone 12 ra thị trường trễ hơn dự định nhiều tháng.
Trong khi đó, Nikkei Asia đưa tin “nhà táo” đang chia bớt năng lực sản xuất các dòng iPhone, iPad, MacBook ra khỏi biên giới. Các dây chuyền này sẽ chuyển bớt sang Việt Nam hay Ấn Độ, trong đó iPad có thể được sản xuất tại Việt Nam từ tháng 6 sắp tới là sớm nhất.
Số hoá quà Tết và lì xì điện tử
Hình thức lì xì điện tử đã được người dùng WeChat Pay và AliPay sử dụng rộng rãi ở Trung Quốc trong nhiều năm qua. Dự kiến năm nay, hình thức này sẽ tăng mạnh so với trước và lan rộng khắp châu Á. Lì xì điện tử hay số hóa các món quà mừng Tết đang được xem một số nước xem là cách thức mừng năm mới an toàn, nhưng vẫn giữ được cái hồn của ngày Tết ở châu Á.
Số hóa tiền lì xì hay quà Tết không chỉ là biện pháp để đối phó với dịch Covid-19, mà còn mang lại hiệu ứng tích cực cho nền kinh tế các nước đang chống chọi với dịch bệnh. Một phong tục mới không quá câu nệ những món quà cụ thể, vật lý đang dần bén rễ ở nhiều nước châu Á – Nikkei Asia bình luận về xu hướng Tết an toàn trong năm 2021.
Cơ quan Quản lý Tiền tệ Singapore (MAS) hy vọng tiền lì xì qua kênh số hóa có thể giúp tránh được tập trung đông người vào dịp Tết, cũng như tốt cho môi trường vì giảm in tiền mới. Cùng với ngân hàng trung ương, 6 ngân hàng thành viên của Hiệp hội Ngân hàng Singapore sẽ cung cấp dịch vụ tiền điện tử để lì xì thông qua Paynow – dịch vụ cho phép người dùng chuyển tiền giữa các ngân hàng bằng số điện thoại di dộng. Khách hàng cũng có thể gửi thêm tin nhắn khi chuyển tiền.
Không chỉ lì xì Tết, MAS cũng đang làm việc với Hiệp hội Ngân hàng Singapore để khuyến khích fintech phát triển các giải pháp quà tặng số khác. MAS tin rằng số hóa là chìa khóa cho phát triển trung và dài hạn của Singapore.
Với 20% dân số là người gốc Hoa, quốc gia láng giềng Malaysia cũng có xu hướng số hóa quà tặng Tết tương tự như ở Singapore. Các nhà phân tích nói rằng tiền lì xì điện tử sẽ là giải pháp được ưa chuộng khi các hạn chế đi lại rất nghiêm ngặt được ban bố kể từ ngày 12-1.
Hàn Quốc và Nhật Bản ghi nhận số ca nhiễm mới thấp hơn trong tuần này. Chính quyền đặc khu Hồng Kông bắt đầu thực hiện cách ly 21 ngày đối với du khách nhập cảnh đặc khu này từ đầu tháng 1-2020.
Trong khi đó, chính quyền Đài Loan đã kêu gọi Đài kiều các nơi trên thế giới hạn chế về thăm nhà vào dịp Tết. Chính quyền cũng khuyến cáo Đài kiều muốn đón Tết với gia đình ở Đài Loan về nước trước ngày 28-1 để đáp ứng 14 ngày cách ly.
Hơn 5.000 phòng khách sạn cách ly mới bổ sung đã hết chỗ từ đầu tháng 1. Sau đợt bùng phát ở một bệnh viện ở Đào Viên, thành phố Đài Bắc đã thông qua kế hoạch khẩn cấp khống chế dịch nếu số ca lây nhiễm nội địa vượt quá 1.000 ca, trong đó bao gồm đóng cửa văn phòng làm việc, trường học và thăm viếng người thân ở bệnh viện. Theo Taiwan News, Đài Loan ghi nhận 893 ca nhiễm bệnh, trong đó có 783 ca nhập khẩu và 160 ca nội địa.
Ricky Hồ
